Ciidamada Gumeysiga Itoobiya oo Xasuuq ba'an ka geystey Muqdisho xilli uu
dagaal xooggani ka dhacay...
Dec 13, 2007: Ciidamada Itoobiya ee kusoo duuley Soomaaliya ayaa maanta
(Khamiis Dec 13, 2007) waxay xasuuq ba'an ka geysteen qaybo ka mid ah magaalada
Muqdisho oo ay ku garaaceen madaafiic culus xilli uu magaalada ka socdo dagaal
aad u xoog badan oo u dhexeeya Itoobiyaanka soo duuley iyo Soomaalida ka soo
horjeedda. Wararka ugu horeeya ee ka soo baxaya khasaaraha ay geysteen
madaafiicda ay sida aan loo meel deyin u ridayaan ciidamada Itoobiya ayaa la
sheegay in hal madfac oo ku dhacay aagga loo yaqaan Olympic uu ku diley dad lagu
qiyaasay ilaa 9 qof (inkasta oo ay jiraan warar tirada intaas ka badinaya),
waxaana la sheegay in ay dhaawacmeen ilaa 15 qof. Ilaa siddeed madfac ayaa ku
dhacay aagga Suuq Bakaaraha, halkaas oo wararka ugu horeeya sheegeen in ay
geysteen khasaare naf iyo maalba leh. Meelaha kale ee ay Ciidamada
Itoobiyaanka soo duuley ay madaafiicda ku garaaceen waxaa ka mid ah xaafadda
Towfiiq oo ay khasaare ka geysteen. Sidoo kale waxay Itoobiyaanku duqayn xoog
leh u geysteen degmaad Dayniile halkaas oo la sheegay in madfac ku dhacay laba
qof oo ay geeiyoodeen ilaa 15 qof oo kalena ay dhaawacmeen. Tirada dhaawaca ah
ee cisbitaalada la dhigay gelinkii hore ayaa la sheegay in ay gaartey ilaa 40
qof. Madaafiicda ay magaalada ku gamayaan Ciidamada Itoobaanku ayaa ku soo
beegmay xilli weeraro xooggan ilaa xalay ilaa maanta lagu qaaday fariisimo ay
Ciidmaada Xabashida ee soo duuley kaga sugan yihiin Muqdisho, meelaha ay kooxaha
iska caabintu weerarka ku qaadeen waxaa ka mid ah: Xaruntii guulwadayaasha,
Wasaaradii Gaashaandhigga, Wershadii Baastada ee Ex-contol balcad, aagga
shaneemo shiirkole, guryihii Saraakiisha, Garoonka Isbartiibada, Jidka Dabka,
Xaruntii xisbiga dhexe iyo goobo kale...
Bishii December 2006 dabayaaqadeedii ayey ahayd markii ciidamada Itoobiya ee
soo duuley ay soo galeen Muqdisho, xilligaas wixii ka dambeeyey waxay magaalaad
Muqdisho ka geysteen xasuuq aad u ba'an, burur hanti, in ay gubaan Buugaagta
cilmiga ah ee ay ka helaan guryahay ay bililiqaystaan, wixii ay qaadan karaan oo
buugaag ahna ay qaataan si ay Soomaalida ugala dagaalamaan cilmiga iyo kaydka
aqoonta, in ay Masaajidda ku saxaroodaan, jeexjeexaan Kitaabka Quraanka kariimka
oo weliba meelaha qaarkooda ay Kutubka Quraanka ku tireen saxaro iyo in ay Kutub
Qur'aan ah ku gureen Musqulaha, in Addis Ababa ay ka fureen suuq lagu gado
alaabada ay Askarta Xabashidu ka bililiqaystaan Soomaaliya sida qalabka
Elektarooniga maadaama Itoobiya tahay meesha dunida ugu dambaysa xagga farsamada
elektarooniga.. Soomaalida iyo Itoobiya waxaa muddo qarniyaal ah ka dhexeeyey
cadaawad soo jireen ah oo ku salaysan diin iyo dhul, xasuuqa ay u geysanayaan
shacabka ayaana jawaab cad u ah qorshohooda dheer ee ay muddo ku taamayeen.
Waxaaase soo baxaya warar muujinaya in Itoobiyaanku u adkaysan la'yihiin iska
caabinta kaga timid shacabka Soomaaliyeed ee halganka ugu jira sidii ay isaga
rogi lahaayeen heeryada Gumeysiga. Shalay (Dec 12) ayey ahayd markii magaalada
Muqdisho lagaga dhawaaqay jabhad cusub oo la magac baxday 'Jabhadda Islaamiga ee
Soomaaliyeed" oo ujeedadedu tahay in la mideeyo xooggaga ka soo horjeeda
joogitaanak Itoobiyaanka ku sugan ciidda Soomaaliyeed.. [Akhri
qorshaha Jabahaddaas...] Ciidamada Itoobiya waxaa caado weligood u ahayd
marka xooggaga Soomaaliyeed ay weerar kala hor yimaadaan in ay xasuuqaan
shacabka Soomaaliyeed, waxaana taas lagu ogaadey dagaalada 1964 iyo 1977 iyo
kuwii Axmed gurey ku qaaday, waxayna mar kasta xasuuqaan shacabka, ilaa haddana
ay ciqaab ku hayaan shacabka Soomaaliyeed ee ku nool dhulka SoomaaliGalbeed ee
ay gumaystaan. Qoraal ay 17kii Octoebr 2007 qortay jariidada Independent ee ka
soo baxda dalk UK, oo ay cinwaan uga dhigtay 'Daafuurtii Ethiopia', ayey kaga
warbixisay sida ay ciidamada Itoobiya u silic dilyeeyeen, una kufsadeen toddoba
gabdhood oo ay ka kaxaysteen tuulada Kamuda oo ku taal dhulka Soomaalida ee ay
Itoobiya gumaysato.
Waregeysku waxa uu xusay in ciidamada Itoobiya inta ay rasaas ku fureen
tuulada ay xoog ku kaxaysteen toddoba gabdhood oo da'doodu u dhexaysey 15 ilaa
18 jir. Subaxdii xigtey waxaa la helay gabadhii ugu yarayd oo inta ay kufsadeen,
oo jir dileen ay geed ka soo daldaleen. Subaxdii xigtey waxaa gabadhii labaad
laga helay isla geedkii iyadoo sidii oo kale loo galay. Subaxdii saddexaddna
gabar sidii oo kale oo galay. Gabdhihii kale meel ay raq iyo ruux ku dambeeyeen
lama arag.
Jariidadu waxay qortay in dhawr maalmood ka dib ay ciidamada Itoobiya inta ay
soo laabteen ay tuuladii ka kaxaysteen wiil 12-sano jir ah oo ay si wadar ahaan
ah u kufsadeen. Habeen kastana inta askartaasi ay tuulada yimaadaan ay albaabada
soo garaacaan iyagoo raadinaay dumar ay kufsadaan. Waxayna jariidadu xustay
hooyo dhashay toddoba carruur ah oo tuuladaas ku noolayd markii ay u adkaysan
weydey ay halkaas ka cararay oo tagtay magaalada Boosaaso oo 300 km u jirta
tuuladaas. (Qisadaas oo Af Ingriis ah
ka eeg halkan...).
Faafin: SomaliTalk.com | Dec 13, 2007
|