DIRITAANKII CIIDAMEED EE KU XIGEY BANII MUSDHALIQ
1. Wuxuu
Rasuulku SCW direy bishii Shacbaan, sannadkii 6aad ee
hijriga ciidan uu hoggaaminayey Cabdiraxman binu Cawf,
wuxuuna u direy qabiilka la yiraahdo banii Kilaab, wuxuu
Rasuulku SCW u dardaarmay Cabdiraxman arrimo ku saabsan
dagaalka, wuxuuna ku yiri "haddii ay ku adeecaan (islaamaan)
guurso gabadha uu dhalay ninkooda madaxda ah". Cabdiraxman
iyo ciidankiisii waxay ka ambabaxeen Madiina, markii ay
gaareen meeshiii ay qabiilkaasi degganaayeen way degeen,
waxayna islaamka ugu yeerayeen saddex maalmood, markaas ayey
islaameen. Ka dib Cabdiraxman wuxuu guursaday gabadh uu
dhalay ninkii odeyga u ahaa oo la oran jirey Tamaadar bintu
Asfaq.
2. Sidoo kale wuxuu Rasuulku SCW direy isla bishii
Shacbaan ee sannadkii 6aad ee hijriga ciidan uu
hoggooaaminayo Cali binu Abii-dhaalib, wuxuuna u direy
qabiilkii la oran jirey banii Sacad banii Bakar oo ciidammo
ururinayey yahuuddii Khaybar degganayd. Wuxuuna dhammaa
ciddankaas 200 oo nin, waxayna socon jireen habeenkii
maalinkiina way degi jireen. Markii ay dhex marayaan ayey
qabteen nin qabiilku ay Khaybar iyo yahuud u dirsadeen,
markii ninkii la wareystayna wuxuu u sheegay in Khaybar loo
diray si uu yahuudda Khaybar ugu bandhigo in ciidan loo soo
diro iyaguna ay timirta Khaybar wax ka bixiyaan. Ninkii ayey
markaas kaxeysteen si uu u tusiyo meesha ay cadowgu ku
shirayeen. Qabiilkii reer banii Sacad markii ay ciidankii
muslimiinta maqleen way kala yaaceen. Ciidankii muslimiintu
waxa ay meeshii ka soo kaxeysteen 500 oo geel ah iyo 2,000
oo ari ah, dabadeedna waxa ay ku soo laabteen Madiina.
3. Waxaa iyana sidoo kale dhacay bishii Shawaal isla
sannadkii 6aad ee hijriga in kooox rag ah oo u dhashay
qabiilooyinka la kala yiraahdo Cukal iyo Cureyna ay soo
islaameen oo Madiina yimaadeen. Maalmo markii ay Madiina
joogeen ayey jirradeen, markaas ayuu Rusuulku SCW wuxuu u
direy geel sadaqo ahaa oo magaalada duleedkeeda loogu hayey,
wuxuuna amray in ay isku darsadaan caanaha iyo kaadida geela
oo ay cabbaan. Markii ay sidii yeeleen oo caafimaadeen ayey
ninkii geela ilaalinayey dileen, geeliina dheceen. Warkii
ayaa Rasuulka SCW soo gaaray, markaas ayaa Rasuulku SCW ka
daba direy ciidan ka kooban 20 nin oo uu madax u ahaa Kuras
binu Jaabir. Kuras iyo ciidankiisii way ka daba tageen,
muddo dabadeedna iyaga oo wada ayey keenee. Wuxuu markaa
Rasuulku SCW amray in nimankaas lugaha iyo gacmaha la jaro,
indhahana maddane dabeysan looga soo saaro. Dabadeedna waxaa
lagu tuuray kulaaleyda Madiina iyaga oo ku dhawaaqaya "biyo"
ilaa ay ka naf baxeen, taas oo ahayd abaal marintoodii maxaa
yeelay way riddoobeen, ninkii muslimka ahaa ee Rasuulka SCW
geela u hayeyna way dileen, geeliina way dheceen. Waxay isku
darsadeen gaalnimo, dil iyo tuuganimo. Allaahna waxa uu
qur'aankiisa ku yiri isaga oo tilmaamaya arrinkooda iyo kuwa
la midka ah sida qaadhicu dariiqiinta wadada istaaga oo
dadka dila xoolahana dhaca sidan:
((ABAAL MARINTA KUWA LA DAGAALAMA ALLE IYO RASUULKIISA OO
DHULKA FASAAD KULA SOCDA WAA IN LA DILO AMA LA SALBIYO AMA
GACMAHA IYO LUGAHA IS DHAAF LOO GOOYO AMA DHULKA LAGA
MUSAAFIRIYO, TAASINA WAXAA WEEYE IN AY LEEYIHIIN ADDUUNKA
DULLE, AAKHIRANA CADAAB WAYN)), (Suuurtul-Maa'ida 33).
|