Abii-dhaalib wuxuu ahaa Nabiga SCW adeerkiisii soo
koriyey toban sanana difaacayey oo qureysh uga biqi jirtey,
muddo badanna ay odeyaashii qureysheed ku soo noqnoqdeen
iyagoo uga dacwoonaya Rasuulka SCW dhibaatooyin badanna ka
soo gaadheen difaaciddii Nabiga SCW iyadoo sababta uu u
difaacayeyna ahayd ficilo qabiil iyo inaan wiilkuu adeerka u
yahay lagu xad gudbin intuu nool yahay.
Tobankaa sano ee uu Rasuulka SCW difaacayey ma uusan
qaadan islaamka isagoo ujeeda inuu xaq yahay oo xitaa gabay
ku sheegay in islaamku yahay diin xaq ah sababta uu u
rumeyna waxay ahayd Ilaah oo aan la damcin hanuunka.
Sannadkii 10aad ee soo diriddi Rasuulka SCW markay
cunaqabatayntii dhammaatay ka dib ayuu Abii-dhaalib
xanuunsaday, xanuunkaas oo ahaa kii uu u geeriyooday.
Odeyaashii qureysh markay maqleen xanuunkaas Abii-dhaalib
ayey shir qaateen waxayna is dheheen "waad maqasheen in uu
Abii-dhaalib xanuunsan yahay waxaana la arkaa inuu u dhinto,
annaga iyo Maxammedna is gefi mayno oo xaaladdiisu meel adag
ayey taagan tahay, haddaan waxyeelleyno markii Abii-dhaalib
dhintana carab ayaa na ceebeynaysa oo dhahaysa "intii
Abii-dhaalib noolaa wax way yeeli kari waayeen laakiin
markuu dhintay ayey waxyeelleeyen" sidaa darteed waa hadda u
tagnaa Abii-dhaalib oo ku dhahnaa annaga iyo wilkaaga arrin
cad nakala sii oo ha nabad geliyo ilaahyadayada iyo
diintayada annaguna waa nabad gelineynaaye." waxay markaa
Abii-dhaalib u direen 25 nin oo odeyaashoodii ka tirsanaa oo
go'aankaas ula tegey. Abii-dhaalib markuu arrinkoodii
dhegaystay ayuu Rasuulka SCW u yeeray oo ku yiri "adeer reer
tolkaa arrintaan bay la yimaadeene ka warran" Rasuulka SCW
wxuu yiri "adeer hal kalimad keliya ha ii dhahaan",
Abii-jahal ayaa hadlay oo yiri 'hal keliyaa.. iyada iyo
toban la mid ah ayaan kuu dhahayaa". Rasuulka SCW wuxuu yiri
waxaad dhahdaan "LAA ILAAHA ILLA LAAH". Nimankii qureysheed
markay maqleen "ninkaani wax uu idiin oggol yahay ma jirtee
naga soo kiciya meesha".
Ibnu Hishaam wuxuu yiri arrintani waa qisada ay ka
warramayso suuradda la yiraahdo SAAD bilwgeeda. Waxaa is
weyddiin leh sababtaa ay u diideen iney hal mar yiraahdaan
kalimmadaas tawxiidka, maxay se toban jeer intay afka ka
dhahaan ay howshooda isaga wadan waayeen? Su'aalahas
jawaabtoodu waxay weeye, waxay ogaayeen macnaha ka dambeeya
kalimaddaas iyo iney dhaqankooda oo dhan beddelayso, mana
aysan rumeysneyn sida ay maanta in badan oo muslimiin
sheeganayaa ay ku kadsomeen oo kalimmadaas iney afka uga
dhawaaqaan ahayn maxaa yeelay islaamku waxaa weeye inu qofku
qalbiga ka ictiqadiyo xubnahana uga dhaqmo Ilaahna si toos
ah ugu xirnaado. Sidaa kale Allah isagoo tilmaamaya in
markii allah keliya la sheego ay dhabarka jeedinayaan waxuu
yiri:
"((Waxaan quluubtooda yeelnay dabool in ay fahmaan
qur'aana, dhagahoodana culays, haddii aad (Nabiyow)
qur'aanka dhexdisa ku xusto Rabbigaa kaligii waxay
jeedinayaan dabada iyagoo cararaya), (Suuratul-Israa 46).
Ugu dambayntii Abii-dhaalib xanuunkii ayaa ad ugu
siyaaday, Rasuulka SCW wuxuu aad isugu hawlay siduu
adeerkiis uga badbaadin lahaa cadaabka Alle, laakiin Alle
ayaan hanuun la damcin. Maalinkii ugu dambeysey ee
sakaraadku hayey ayaa waxaa u yimid Rasuulka SCW isagoo ay
la joogaan Abii-jahal iyo Cabdullaahi ibnu abii Ummaya oo
doonaya in Abii-dhaalib ku dhinto diintii aabbayaashood,
markaasuu Rasuulka SCW adeerkiis ku yiri "adeerow dheh LAA
ILAAHA ILLA LAAH kalimmad aan Ilaahay agtiisa kaaga doodo"
Abii jahal iyo Cabdullaahi ibnu abii Ummaya ayaa ka daba
hadlay o yiri "Abii-dhaalib, ma diintii Cabdimudhalib baad
ka tegeysaa?", kama aysan suulin iney ka daba hadlayaan mar
kasta oo uu Rasulka SCW u bandhigo adeerkiis kalimmaddaas
tawxidka ilaa uu markii dambe ka yiri "waxaan ku dhimanayaa
diinta Cabdimudalib".
Abii-dhaalib waa uu ogaa in diinta Nabi Maxammed SCW uu
wataa ay xaq tahay sida uu ku caddeeyey gabayaduu tiriyey,
laakiin wuxuu xaqa u diiday armaa lagu yiraahda markuu
dhimanayey buu baqdin daraaddeed u islaamay. Calla kulli
xala ilaah ayaan hanuun u qorin sidaa ayuuuna ku geeriyooday.
Allaah markuu arkay Rasulka SCW sida uu u jecel yahay
adeerkiis isaguna hawlay hanuunkiisa ayuu aayaddaan ku soo
dejiyey Rasulka SCW, oo ku yiri:
((Adigu ma hanuunin kartid ciddaad jeceshahay laakiin
Alle ayaa hanuuniya ciddduu doono, isagaana og kuwa
hanuunaya)), (Suuratul-Qasas 56).
Markii uu kufrigaas ku dhintay ayuuu Rasuulka SCW yiri
"wan kuu dambi dhaaf weyddiin intaan la iga reebin" Hase
yeeshee muddo ka dib markii Madiino loo wareegay ayaa Allaah
soo dejiyey aayaddaan looga reebayo Rasuulka SCW iyo
mu'miniinta iney gaalo dambi dhaaf u dalbaan.
((Uma haboona Nabiga iyo kuwa rumeeyey in ay Mushrikiin u
dambi dhaaf wayddiiyaan, haba ahaadeen (mushirikiintaasi)
qaraabadood, ka dib intay u caddaatay in ay yihiin (gaalo)
ehelu Jaxiima), (Suuratu-Tawbah 113).