SOMALITALK.COM
w w w . S o m a l i T a l k . c o m
SOMALITALK - MAQAAL

MOGADISHU: BAABA' AAN LOO KALA HARIN..

Cidna umma maqna ceelna uma qodna..

Qore:Ibraahim daa’uud c/laahi (Gentleman)
sayfudiin@hotmail.com
Nairobi-kenya

Ilaah baa mahad leh. Nabadgelyo iyo naxariis nabi Muxamed korkiisa ha ahaato. 

AS WR WC 

 Mogadishu waa meeshii aan ku dhashay kuna soo barbaaray 16-kii sano ee dhibka uu socdayne aan ku noolaa. waa caasimadii waddanka, waa magaalada ugu balaaran waddanka oo dhan. Qofka iyo meesha uu ku dhashay waxa ka dhaxeeya xiriir aynan dadka fahmi Karin, maxaa yeelay meeshii aan ku ciyaari jirtay caruurnimadaadii, iskuulkii aad dhigan jirtay, saaxiibadaadii iyo waxyaabo badan oo nolashaada saameen ku leh marka aad  meelo kale ka aado adiga oo aan ku faraxsaneen waxa ay nolashaada ku yeelaneeysaa saameyn.. Mogadishu waa meel aanan hilmaami doonin. Dhamaan inta xasuusana aysan hilmaami doonin…  

      Tusaale ahaan bal fiiri markii saxaabiga jaliilka ah ee C/laahi Bin Jaxshi uu ku laabtay magaalada Madiina waxa uu arkay magaaladii oo ay dadkii oo dhan ka wada guureen. Markii uu tagay gurigiisii waxa uu arkay Kufaarki weynaa ee Abuu Jahal oo gurigiisa iska dagay. Intaas kadib waxa uu cabasho u gudbiyay Nabigeena Mohamed (SCW). Nabigana waxa uu ugu jawaabay "Miyaadan jecleen in ALLA uu gurigan mid ka fiican uu kaa siiyo JANADA ". C/laahi Bin Jaxshi waxa uu ku jawaabay haa isaga oo aan oran lacag ayaan ka bixiyay, aniga ayaa iska leh, ma iga qabiil fiican yahay, ma iga xoog baddan yahay, waxaas oo dhan waxa ka kaafisay "JANADA " iyo waxa uu ALLE ku diyaariyay. Maantana dadka guryahooda la heesto waxa la rabaa sida Saxaabigan oo kale in ay ku filnaato in ALLE uu siin doono badal wanaagsan… hana xasuustaan dadka dagan guryaha aysan laheeyn heesta ay la mid yihiin Abuu Jahal xaaraana ay tahay in aad guri islaameed iska daganaato.. Allow dadkeene u naxariiso…….!

Mogadishu: Baaba' aan loo kala harin ..

   Mogadishu wax walba oo dad musiibo ah ku  habsatay dhib nooc walbana way soo martay. Waa wax uusan caqliga bini aadamka uusan aqbali Karin in in ka badan 16 sanu ay dowlad la'aan ahaato. Dowlad marka ay dhagahaada ku soo dhacaan waxa aad soo xasuusaneeysa mida hada jirta ee DFGM. Balse adiga makula tahay dowadeena in ay dowlad ku sii ahaaneeyso ciidan shisheeya waliba kuwa ugu xun ee Ethiopian ayna majaraha u hayaan Tigree.? Waa maya balse waa wax macquul ah in aanan isku fikir ka aheen waxa Somalia ka socda meel walba oo ay ahaato...

   Bal ila fiiri sheekan gaagan. Hadda ka hor waxa dhacday in Wiil dhallinyaro uu weydiiyay nin Feylasouf  ah: "Maxay ku noolaan karaan shucuubta caalamku.?". Wuxuu ugu jawaabay Faylasuufkii "Sadax ayay ku noolaan karaan shucuubta caalamku": 1- Ciidan nabad galyadooda suga 2- Cunto ku filan 3- Iiman ay Illaheey rumeeyaan .

  Wiilka dhalinyarada ah ayaa ku celiayay "Ka warran haddii ay lagama maarmaan noqonto in laga tago saddexdaas mid ka mid ah.?".. faylasuoufkii ayaa fiiriyay wiilka oo yiri "Haddi la waayo cunto ama nabadgalyo waxa la waayay jiil dhan am ka badan, laakiin haddii la waayo iimaanka shucuubta oo dhan ayaa la waayayaa" taas micnaheedu waxa weeye, in haddii la waayo Iiman (Rumeynta Alle).. ay ka dhigan tahay markaas baaba' aan loo kala harin"..

 Haddi aan si fiican u dhuuxdo sheekadan bal aan ku fiirino nolasheene..

Haddii la waayo cunto…

   In jiil dhan oo dhalintii mustaqbalka ah ay meesha ka baxeen waa mid cidwalba ay la socoto, wiilka Qoriga wata ee dantiisu tahay in uu laamo Qaad ah uu helo ee Istaafka(Waaridiye) ah ama ay isbaaro jidka u taal ee dadka xoolahooda ayba la noqotay wax iska caadi ah. Wuu baahan yahay.! baahidana wax walba ay dadka bartaa. Balse inta uu ALLE u iimaan fiican siiyay marka laga reebo. Waa dhalintii mustaqbalka. Umad walibana way ku xisaabtantaa mutaqbalka jiilka soo koraya. Wiilkii dhashay maalintii ay dowladeenii meesha ka saareen kooxo burcad ah maanta waa ku dhawaad 17 sano jir.wuxuuna ku soo koray waa dhibaato nolashana in ay sidan tahay ayuuba moodayaa..

   Imisa dhalinyaro somaliyeed ah ayaa inooga Geeriyooday Baddaha maxay raadinayaan.? Way baahan yihiin oo nolol kale ay raadiyaan ee ka badalan tan aan maanto ku jirno ee jahwareesan. Baahida waa caddow Nabigeena Mohamed ( SCW) ALLE ayuu ka baryi jiray waxaana jira ducooyin fara badan oo nabiga oo kaga duceeysan jiray fakhriga.

   Baahi..Baahi…Baahi….Baahi waxa un garan kara cidii baahan. Caafimaadka waa Taaj Dahab ah balse waxa u jeeda Qofka jirin. Baahida waa cadow waxa garan kara ninka baahan. Ummad marka ay fakerkeeda oo dhan uu noqdo maxaa  cunaa.? waxa meesha ka baxayaa mustaqbalka In aan horumar ka fikirno iska dhaaf ee waxa aan ku soo gaabsanay nolasheena maxaa la cunaa, biilka mala soo diray?. Runtii waa guul daro meesha ka muuqata.

  Aabaha inta uu subixii kalaho ee waxa uu shaxaad(Baryo) ku soo helo cidiisa u keena, bal ka fakir ilmaha uu korinayo mustaqbalka sideey noqon karaan.? Maheestaan daryeel caafimaad oo wanaagasan, ma heestaan mana heli karaan aqoon mustaqbalkooda wax badan ka badali laheed.? Waa maya.! Waxaaba u sii dheer cabsida uu ka qabo in ay maleeshiyadii baahneed ee ujeedkoodu ahaa in ay laamo Qaad ah haleen ay dilaan kana xayuubsadaan waxa uu shaxaadka ku soo helay.

   Ra'iisul wasaarihi hore ee waddanka Malaysia Mahtir Mohamed waxa uu sheegay in dadka reer Malaysia qof walba uu helo conto ku filan, sidoo kale dhalinyarada oo dhana ay wax bartaan. Marka baahida dadka lagala dagaalo wax badan oo dadka ku kalifi lahaa in ay baahi darteen u sameeyaan ayaa meesha ka baxaya…fiiri qoraal uu ka qoray Mahatir Mohamed qoraa Mohamed Botaan. http://www.somalitalk.com/2007/qiso/qiso13.html

   Madaxdeena iskaba dhaaf in sida Mahatir ay u  fakraan Wasiirka arimaha gudaha ee dowlada cadowga gacanta ku hayo Gacmadheere waxa uu diiday in raashin mucaawino ah ee dadka masaakiinta ah loo waday la keeyo koobaha dadka dagaalada Mogadishu ka soo barakay inkastuu wali diidan yahay arintaas.. xitaa madaxdeena maanta ay Ethiopian- ka ka dhigtaan walaalo waxa u geenaya Iiman daro iyo baahi. C/aahi yusuf waxa uu xabsi u galay in uu diiday in Ethiopia ay calankeeda ka taagto dhul somaliyeed, balse isla isagii ayaa calanka Ethiopia ka taagay meel aan sidaa uga soo fogeen xarunta madaxtooyada Villa Somalia. Halkeey aaday wadaniyadii ku jirtay xilligaas.? In uu baahanyahay shaki kuma jiro.? Ama in loo awood sheegtay.? Wax walboo haddi la siiyo ma dhargayaan.

Haddii nabadgalyo la waayo…

   Nabadu waa nolol, waa tii fanaanad somaliyeed ay laheed "Nabad ayaa Naas la nuugo leh ". Waa arrin run ah. Dadkii oo dhan maxay waddanka ay ku naceen.? waa nabadgalyo la'aanta jirta. Qof walba meesha uu ku nabad galayo ayuu ku noolan karaa. Markii saxaabadeena dhibka ay ku hayeen Kufaarta Qureesh ay noqotay mid saxaabada ku noqotay caqabad. Ugu danbeentii nabagiina Mohamed (SCW) ah waxa uu saxaabada u sheegayay in ay aadaan(HIJROODAAN) Dhulka "XABASHIDA" wuxuuna u sheegay In uu joogo Malik(BOQOR) caadil ah magaciisana la oran jiray "Najaashi". Runtii way ku nabad galeen.

   Maanta waxa aan mareeynaa in Qooskii ama Qofkii hela Fiiso waddamada Yurub ama America ah uu yahay Qooska ama qofka dadka ugu nasiibka badan. Wax dhibaato ah malaha in waddan shisheeya aad aado dano badan ayaan ka yeelan kartaa markii Qoosas dhan ay ka guuraan waddanka yaa u maqan waddankii.? " CIDNA UMA MAQNA CEELNA UMA QODNA". Ma madaxda maanta joogta iyo gumeesiga Ethiopia ayaan waddan dhan oo uu Alle hibo inoo siiyay aan ooga guurnaa.  Tusaala ahaan cid walba caruurta ay ku dhashay Qurbaha(DIBADA) ama kuwa  iyaga oo yar la geeyay dhaqan aan Somali iyo islaam intaba aheen soo barta. Mustaqbalka side loogu qancin karaa in uu leeyahay waddan la yiraahdo Somali.?

  Meeshii aysan Nabadgalyo ka jirin nolal kama jirto. Haddi ay ka jirtana waa mid cabsi iyo walaahoow ah sidan tan hadda Mogadishu ka taagan. Markii aad cabsi ku nooshahay in marka aad nabad heesato nolasha kala macaan. Shacabka reer Mogadishu inta wanaaga jecel ay gacantooda iyaga oo kaashana Midowgii Maxaakimta ay maalic cad iska saareen Hogaami kooxeedyadii isu baheestay in ay ladagaalamaan diinta ay sheegayaan iyaga oo lacagna lagu siinayo. Ugu danbeentii 6 biloow ayay heesteen nabadgalyo. Dad badan ayaa ka soo laabtay Qurbaha balse maanta iska dhaaf in Qurbaha laga soo laabtee intii wadanka ku hartay ayaa isaka baxay inta soo hartayne ay ku nool yihiin cabsi iyo nolal maalinba waji cusub ah.

 Kahor inta aanan Mogadishu ka soo tagin sanad ka hor bishan oo kale xilli ay socdeen dagaaladii ay maxaakimta kula jireen ashahaado la dirirkii waxa aan magaalada ku arki jiray boorar ay ku qoran yihiin ducoyiin sida " Allow magaaladan ka dhig mid naba ah" waxa ayna ku qorneed afka carabiga waana duco uu Nabi Ibraahim uu ugu duceeyay magaalada Makah oo ah xarunta Diinteene Islaamka. Ducadaasna waxa aad ka fiirisaa aayada 126-aad ee suuratul Baqarah.

Dadka macna daradda loo dilayo..

   Sida uu lahaa Faylasuufka dadka haddi aysan jirin wax ay rumeeysan yihiin waa baaba' ugu daran, balse ALLE mahadii somalidu waa dad 100%  Muslim ah. Sidaa oo ay tahay maxaan isku dileeynaa?, isu dhaceeynaa?, oo waxaan oo dulmi ay u socdaan.? Inkastoo inta dhibka wado ay yihiin in yar haddana inta kadaba sacbineeysa( Taageereeysa) ayaa ka sii badan. Dulmiga ka socda Somali-da dhaxdeeyda haba ugu darnaadee kii dhacay markii ay dowlada burburtay.

  Wixii hore wax ka daran ayaa yimid, oo markii Midowgii Maxaakimta meesha laga saaray waddankiina ay dad madax Somali ah sheegaya ay ku casumeen Ethiopian. Dhib nooc walba ah ayaa ka dhacaya magaalada caasimada ah ee Mogadishu. Waxaana la oran karaa waa magaalada ugu dulmiga badan ee Somali.. Hadda oo ay dowlad ka jirto waddankii iyada ayaaba ciidan cadow dadkii ku fasaxday..

   Balse waxa aan dhaliilsanahay  waxa ay tahay dilalka micna darada ah.? Maxay tahay dilalka aan ka hadlayo. In gaalo lala dagaalamo kama hadlayo. Oo maxaa yeelay taasi waa mid waajib ah. Balse in dad Somali ah la dilaa ma jihaadbaa.?.   waxa maanta loo yaqaan Muqaawamo(Iska caabin) ee soo ifbaxay markii maxaakimta meesha ay ka baxeen, Maxaakimta ay yiraahdeen waxa aan badalnay Tabkii( Taatikadii) dagaalka In waddanka iyo diintaba la difaaco waa mid waajib ah. Laakin adiga oo sheegayana in aad diin difaceeyso haddii aad baabuur inta aad wax yaabaha qarxa ka soo buuxiso aadna la beegsato dad Somali ah ujeedo kasta lahoow markaasna aad wax yeeleeyso dadka masaakiin ah ma wax fiican ayaad sameeysay.?! Tusaale ahaan waxa aad dhib u geesatay islaan sheeh iibineysa, wiil caseeya, iyo qof aanan heesan wax uu isku daweeyo marka ma wax fiican ayaan sameeyay Ilaah baan kugu dhaariyee…..?—Miyaadan xasuusneen markii saabigii jaliilka ahaa ee USAMA BIN ZEYD uu dilay rag Towxiida qiray, nabiga "SCW" uu yiri Usaama halkee ayaad maalinta khiyaamo aad ka gali doonta Ashahaada. Miyaadan xasuusneen in dadka Alla uu abuuray Jano iyo Naarna dadkana uu la xisaabtami doono.cid iilka(Qabriga) lagula dhigayo ma jirto, xiibsaadana adiga un ayaa iska leh ee "Inta aadan falin ka fiirso"


Sawirka| AP
Abdulaahi oo salaad ku jira.......

   Ma dhaliilsani dadka wax qarxiya xilliyada habeenkii ah sida tooska ahna u beegsada ciidanka waddanka ku soo duulay. Bal haddii aan is bar bardhig aad ku sameeyso Maxaakimta iyo ururkii  Dhaalibaan. Ka soo qaad in ay isku mid yihiin, u fiirso waxa aan ka hadlayo waxa ay  tahay dilka macna darada ah. Way yartahay in Dhalibaan ay dadka reer Afghanistan ay dhib u geesato balse dhibka ugu badan waxa ay la beegsataa waa gaalada ku soo duushay. Haddii aad taageersaneed Maxaakimta ama waddanka   aad difaaceeyso maxaad u dileeysaa dadka masaakiinta.?. marka hore soo baro sida loo isticmaalo miinada iyo hubka kala duwan.inta aadan tilaabo ku tilaabsan. Maxaakimta in ay gacan ku leedahay waxa socda waxa arintaas cadeeyay Sh. Shariif Sh. Axmed isaga oo wareeysi siinayay Idaacada British BRoadcasting Coporation. Fiiri qoraal uu ka qoray webkan.

   Waxa xasuunin mudan in mar walba caddow aad dadkaada kula dhaxdagaalamto uu yahay mid xanuun badan. Dhiba ugu badana waxa uu gaarayaa dadka aad adiga ka dhalatay. Maanta annagii ayaa iskala reebeeyna. Ilaa hadda ku dhawaad waxa la dilay 6 mas'uul dagmo oo uu ugu danbeeyay Allaha u naxariistee G/kuxigeenkii dagmada Yaaqshiid. Marka la dilo qof ka soo baxaya masjid ma wanaag ayaa la sameeyay. Anigu koleey ma garan karo cida wax dileeysa wax wax baartana ma lihin. Hadalka ha u qaadan in aan ula jeedo in wadanka in la difacaa ay tahay qalad. Balse maxaa dhici kara markii aad ciidan dhan oo milatari ah aad ku tuurto "Hoobiye". Jawaabtiisana ay tahay BM ma waanaag ayaas sameeysan.?


Sawirka: http://d.yimg.com/
dadkii sidan ayay u dhibaateysa yihiin.!!!

  Isbitaaalada Mogadishu waxa ka buuxa maahan Ethiopian iyo Uganda . Waxa ka buuxa waa shacabkeena oo ay u badanyihiin dadka danyarta ah sida Caruurta, Haweenka, iyo dadka aan awoodin in ay iska bixiyaan dawada, taasoo ay u sii dheertahay cabsi iyo cuno la'aan.

    Arrinta ku saabsan dilalalka lala beegsanayo mas'uuliyiinta ama dadka madaxda ah. haddi aan wax ka iraahdo aniga ahaan 100% way ila qaldantahay sabab.? Tusaale ahaan haddii madaxwayne C/laahi yusuf axmed dhibaato loogu geesto ama uu lagu dilo magaalada Mogadishu maxaa ka dhalan kara.?. waxa ka dhalan kara way iska cad yihin waana Fidno ka balaaran mida maanta socota. Mahan C/laahi oo kaliya dhamaantood balse madaxda oo dhan waa iksu wada mid.

   Alla u naxariistee mudane Mohamed Siyaar Barre waddankii markii laga bixiyay waxa la galay qalad weyn, haddi la iska dhaafi lahaa is badal ayaan iman lahaa. Maanta madaxda inoo joogto iska dhaafa waqtikooda wax yar ayaa ka dhiman. Bal aan ku xasuusiyo Xadiis Nabiga " SCW" laga soo wariyay micnihuusu ahaa "Anagu waxa aan xukmineeynaa waxa baanaanka yaal balse waxa Qalbiyada ku jira Alle un baa og". Haddii aan tiraahdo dilkooda wuu banana yahay hadda xasuusnoow qof aan gaalnimo sheegan in aadan adiga xukumi Karin. Qof walba danbigiisa Alle ayaa kala xisaabtami doona. In ay waddanka danbi ka galeen waa wax hubaal ah…

Gunaanad.

   Baaba' aan ka hadlayo waa mid baaxan weyn leh umana maleeynayo in qoraal kaliya lagu soo koobi karo. Wax walba way is badeen, iskuulo, caafimaad iyo shaqo intaba ma jiraan nabad haba soo hadal qaadi.

  Caasimad waddan dhan ah oo ay madaxdiina kuryo waardiye adag laga hayo ay ku nastaan, dadkiina la xasuuqayo ma garan karo sida ay caafimad ku sii ahaan karto. Bal fiiri qoraal uu wariye Fahad Yasin uu ka qoray Mogadishu. http://www.somaliatalk.com/2003/february/2c070203.html

Afeef..

  Qoraalkan micnihuusu maahan in aan ka soo horjeedo kacdoonka waddanka ka socda, balse sida ay wax u socdaan ayaan dhaliilsanahay oo yaysan arrinta inaga noqon sidii Yusuf Indhacadde oo yiri " Ethiopia ayaan salaada ciida ku tukan doonaa" dagaalna waa xeelad somalid waxay tiraahdaa " Sidee laf loo xagtaa ilkana ku nabadgalaan". Sidee ummada loo badbaadiyaa gaaladana waddanka looga soorayaa wax yar mahan waxa ay u baahan tahay xeelad iyo dagaanaan.

Somalia Somali baa leh…..!!

Qore:Ibraahim daa'uud c/laahi (Gentleman)
ibraahimdc@hotmail.com
Nairobi-kenya

Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan

10 SANO KADIN IYO HONG KONG IYO 17 SANO KADIB IYO SOMALIA.?!! Akhri....

Faafin: SomaliTalk.com | July 11, 2007

Sawirada: Google Search/images


 

Kulaabo bogga  www.SomaliTalk.com 
© www.SomaliTalk.com

BAARID | SEARCH