SOMALITALK.COM
w w w . S o m a l i T a l k . c o m
SOMALITALK - SHARAXA BULUUQUL MARAAM

Buluuqul Maraam |Kitaabka Dahaarada| Cutubka Biyaha: Xadiiska 12aad

Matni

12- وَعَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:{إِذَا وَقَعَ اَلذُّبَابُ فِي شَرَابِ أَحَدِكُمْ فَلْيَغْمِسْهُ، ثُمَّ لِيَنْزِعْهُ، فَإِنَّ فِي أَحَدِ جَنَاحَيْهِ دَاءً، وَفِي اَلْآخَرِ شِفَاءً}. أَخْرَجَهُ اَلْبُخَارِيُّ، وَأَبُو دَاوُدَ، وَزَادَ:{وَإِنَّهُ يَتَّقِي بِجَنَاحِهِ اَلَّذِي فِيهِ اَلدَّاءُ}.

Abii Hurayrah- radiyal Laahu canhu- waxaa laga weriyey in uu yiri: Rasuulkii Alle- sallal Laahu calayhi wasallam- wuxuu yiri: “Markuu dukhsigu ku dhaco midkiin cabitaankii, ha tiimbiyo, haddana haka bixiyo, [sababtoo ah] labadiisa baal midkood waxaa ku jira cudur ka kalena dawo ayaa ku jirta.” Waxaa weriyey Bukhaari iyo Abuu Daawuud, wuxuuna ku daray Abuu Daawuud: “wuxuu ku gaashaamanayaa baalkiisa suntu ku jirto.”  

Sharax

“ha tiimbiyo” Qaxwe ama shaah ama caano ama biyo ama maraq waxay noqotaba, hoos ha u wada geliyo. Baalka sunta watuu iska horreysiinayaayoo biyaha isaga xejisiinayaa oo kaga gaashaamanayaa.

Abuu Daawuud iyo Ibn Xibbaan baa siyaadada weriyey, waana siyaado saxiixa iyaduna. Waxaana saxiix yeelay Albaanii: Saxiix alJaamic asSaqiir iyo Irwaa’ alQaliil iyo meelo kale.

Xadiiskan oo kale Abuu Saciid al Khudrii yaa isaguna weriyey oo waxaa laga helayaa  anNasaa’ii, al Xaakim, Axmad iyo Ibn Xibbaan.

Markaa xadiisku saxiix weeyaan.

Xadiiska nacnihiisu wuxuu noqonayaa, dukhsiga labadiisa baal midna waxaa ku jirta sun midna dawaa ku jirta. Markaa, markuu cabitaan ku dhaco wuxuu gelinayaa kan suntu ay ku jirto, kan dawadu ay ku jirtana kor buu u haynayaa. Saas daraadeed, Nebigu- sallal Laahu calayhi wasallam- wuxuu amraayaa in la wada geliyo si ay u nasakhdo dawadaas baalka kale ku jirtaayu suntii baalka kale ku jirtey.

Xadiiskan markaa kuwa cilmaaniyiinta ah iyo acdaa’ul Islaam inay waxyaalo ka sheegsheegaan baa jirta oo qaarkood Abii Hurayrihii weriyey iyo ay aflagaadeeyaan oo waxyaalo dhiba ay u geysteen – radiyal Laahu canhu-, xadiiskuna waa saxiix.

Waxyaalahay ku andacoodaanna waxaa ka mid ah: dukhsi muxuu ka garanayaa baalkan waxaasaa ku yaalla baalkanna waxaasaa ku yaalla? taasna markaa jaahilnimo weeyaan oo waxyaalahan xasharaatka iyo xayawaanaatka iyo xataa ma-noolaha Alle- subxaanahuu wa tacaalaa- mid walbaba si aad iyo aad la yaab u leh buu u ilhaamiyey oo way garanaysaa manaaficdeeda iyo wixii dhibaya. Ilmaha yar markuu soo dhasho in wax la nuugo yaa baray? Naaskuu deydeyaayoo carrabkuu soo bixbixanayaayoo wax uu jaqaa buu deydeyayaa. Xayawaan waliba meeshuu quwada ku leeyahay iyo meesha muhiimka ah ee uu daafacanayo waa garanayaa. Masku waa kaad aragteen madaxa waa qarsanayaa kolkii la dilayo. Xayawaanku meeshuu quwo ku leeyahay... kii geeso lihi geesuu ku dagaalamaa, kii miciyo lihi miciyuu ku dagaalamaa, kii sun lihi sun buu ku dagaalamaa; midba wixii quwadiisu ay ku jirto, siduu cuntadiisa u kaydsado siduu ilmihiisa u xanaaneysto mid waliba Alle­- subxaanahuu wa tacaalaa- waa kii yiri:

﴿الَّذِي أَعْطَى كُلَّ شَيْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى﴾

Allaa markaa shay walba masaalixdiisa ku hanuuniyey, oo waa garanayaa shay walbaba waxa jismigiisa ku jira iyo waxa cadowgiisiyo waxa nafcigiisiyo waa yaqaanaa.

Markaa xadiiskan sida kitaabka dahaarada uu ugu keenay waxaa weeyaan: in xasharaadka aan dhiigga lahayn, dhiig qulqula aan lahayn, dhiig dabiici ah aan lahayn, bakhtigiisu inaanu nijaas ahayn, kaasuu u daliishaday. Sida loogu soo daliishanayaana waxa weeyaan dhukhsigii markuu ku dhaco cabitaankii waxaa la yiri hala tiimbiyo oo hala dhexgeliyo. Waxaa kolkaa suuroowda inuu ku dhinto, gaar ahaan hadduu cabitaankaasu mid kulul uu yahay, illeen maanu kala qaadine. Ayadoo taasi jirto, markaa cabitaankii hala daadiyo lama dhihin. Markaa shilinta iyo shinnida iyo dukhsiga iyo kabajaaga iyo jirriqaaga iyo waxa noocaas oo kale ah biyahay ku dhacaan ee ay ku dhintaan waa inaanay nijaasaynayn. Ummul Mu’miniin Maymuunah- radiyal Laahu canhaa- waxay ku weyso qaadan jirtay biyo bahalkan doorshaanka oo fara badan oo bakhti ahi ku jiraan- radiyal Laahu canhaa-.

......

La soco Xadiiska 13aad, Insha Allaah

.... 

Sharaxa Buluuqul Maraam: Shaykh Shariif Cabdinuur
Waxaa diyaariyey: Mashruuca qoraal-u-rogista casharadii Shaykh Shariif Cabdinuur
W: www.shariifcabdinuur.org

E: buluuq@shariifcabdinuur.org

Faafin: SomaliTalk.com | Feb 8, 2013

Kulaabo bogga www.SomaliTalk.com © www.SomaliTalk.com

 

 

Copyright © 2013 SomaliTalk.com All rights Reserved.;