Wararkii: April 12, 2007
- Dowladihii bixin lahaa
qarashka shirka dib u heshiisiinta oo ku xirey..
- Warbixin ku saabsan dagaalkii
shalay ka dhacay Muqdisho
- Dowladda Federaalka oo codsaday in
wada hadalka laga dhigo Saddex geesood.
- Jendayi Frazer "Hawiye wuxuu
dagaalka ugu jiraa markii ay ka caroodeen .."
- 12-ka April maalin xasuus ka mudan
shacabka soomaaliyeed
- Soomaalida ku nool dalka Uganda oo
soo dhaweeyey sida Ciidamada Uganda..
-
Dowladihii bixin lahaa qarashka shirka dib
u heshiisiinta oo ku xirey..
Wararka naga soo gaaraya Magaalada Nayroobi waxay sheegayaan in Dowladihii
bixin lahaa qarashka shirka dib u heshiisiinta ee ay ku baaqday Dowladda ay
ku xireen shuruudo.
Shuruudaha ayaa waxaa ka mid ah in gebi ahaanba la baabiyo sharciga Xaaladda
deg deg ah, in tafaasiil laga bixiyo waxa loogu yeeray xasuuqii ka dhacay
Magaalada Muqdisho oo la sheegay Midowga Yurub in ay gaysteen Itoobiya iyo
Dowladda Federaalka.
Cali Mahdi Max’ed oo madax u ah guddigaasi oo haatan ku sugan Magaalada
Nairobi ayaa waxa uu wadaa kulamo uu la leeyahay Hay’adaha samafalka iyo
Dowladaha daneeya arimaha Soomaaliya, ilaa iyo haddana wax ka soo naasa
cadaaday ma jiraan.
Dowladda Federaalka waxay sheegtay in shirka dib u heshiisiinta ay ku
baxeyso lacag gaareysa 40-Milyan oo Doolar, ilaa iyo haddana ma jiraan wax
lacag ah oo u soo xarooday guddigaasi.
Cali Mahdi ayaa waxa uu dadaal ugu jiraa sidii uu Hay’adahaasi iyo
Dowladahaasi ugu qancin lahaa inay bixiyaan qarashka Shirka oo laga yaabo in
uu dib u dhac ku yimaado.
Warbixin ku saabsan dagaalkii shalay ka
dhacay Muqdisho
Maalintii shalay ahayd ayaa Magaalada Muqdisho waxaa ka soo cusboonaaday
dagaal u dhexeeyey Ciidamada Dowladda iyo kooxaha ka soo horjeeda, waxa uuna
dagaalka xoogiisa ka dhacay deegaanka Fagax, waxaana la isku adeegsaday
hubka culus iyo midka fudud.
Dagaalkaan ayaa waxa uu gaystay khasaare naf iyo maalba leh, waxaana la
xaqiijiyey inay dhinteen ilaa iy lix ruux ayna ku dhaawacmeen 16 qofood.
Dagaalkaan ayaa waxaa soo qaaday ciidamada Dowladda, iyadoo afhayeenka
Beelaha Hawiye u ku eedeeyey Dowladda Federaalka ah inay iyadu ka dambeysay
dagaalkaasi oo ay dooneysay inay jabiso heshiiska xabad joojinta ah ee u
dhexeeya sarakaiisha ciidamada Itoobiya iyo Odoyaasha Beelaha Hawiye.
Wara kala duwan ayaa ka soo baxaya dagaalkaan, qaar waxay sheegayaan in
ciidamada Dowladda looga qabsaday labo gaari oo Tikniko ah, warar kale ayaa
waxay sheegayaan in ciidamada Dowladda laga qabsaday tiro intaa ka badab.
Dagaalkaan oo istaagay shalay galbanimadii ayaa Ciidamada Dowladda, waxaa
lagu waramay inay dib loogu celiyey goobihii ay ka soo duuleen, dhinaca kale
waxaa isna shalay galab maqribnimadii dagaal uu ka dhacay agagaarka
Kuliiyadda Jaale Siyaad kaas oo u dhexeeyey ciidamada Dowladda iyo kuwa ka
soo horjeeda.
Rasaastii la isweydaarsanayey ayaa waxay gaartay goobo ku dhow dhow halka uu
dagaalku ka dhacay.
Xubaxnimadii hore ee shalay ayaa dad ka yimid agagaarka Kulliyadda waxay noo
sheegeen in ciidamada Dowladda ay halkaasi ku dileen Odey 70- jir ah oo la
sheegay in gurigiisa loogu galay. Dagaalkii shalay ayaa iskii u istaagay
iyadoo mararka qaarkood la maqlayey rasaas goos goos ah oo gaaray xaado ku
dhow halkaasi.
Dowladda Federaalka oo codsaday in wada
hadalka laga dhigo Saddex geesood.
Iyadoo mudo todobaad ah xabad joojin ka dhex jirtay Saraakiisha Ciidamada
Itoobiya iyo Odoyaasha Beelaha Hawiye ayaa haddana waxaa dhowr jeer dib u
dhac uu ku yimid wada hadalaasi kadib markii qoloba mar ay iyagu codsadeen
in dib loogu dhigo shirka si ay u sameeyaan latashi dheeraad ah.
Odoyaasha Beelaha Hawiye ayaa waxay horey u
sheegeen in aysan marnaba wax wada hadal la yeelan doonin Dowladda
Federaalka, iyagoo ku eedeeyey inay mas’uul ka aheyd in la xasuuqo Ummadda
Soomaaliyeed. Wasiirka arimaha gudaha Max’ed Sheekh Maxamuud Guuleed
Gacma-Dheere ayaa waxa uu sheegay in Dowladda Federaalka ay soo dhaweyneyso
heshiiska xabad joojinta ah ee ay wada yeesheen Saraakiisha Itoobiya iyo
Odoyaasha Beelaha Hawiye, balse waxa uu sheegay in arintaani ay ku
wanaagsaneyd in Odoyaasha Beelaha Hawiye ay wada hadal la galaan Dowladda
Federaalka.
Warar ayaa waxay sheegayaan in dib u dhaca
ku yimid wada hadal u dhexeeya Odoyaasha Beelaha Hawiye iyo Saraakiisha
Itoobiya ay tahay mid lagu doonayo in wada hadalada laga dhigo saddex
geesood, hase yeeshee afhayeen u hadlay Beelaha Hawiye ayaa sheegay in dib u
dhacaasi ay sabab u yihiin kadib markii ay codsadeen qaybo fara badan oo
Bulshada Soomaaliyeed ka mid ah kuna dalka dibaddiisa iyo gudihiisa wada
hadalka. Inkastoo maalintii shalay ahayd ay dhaceen dagaalo ay ku dhinteen
dhowr qofood oo ka dhacay agagaarka Fagax ayaa Dowladda Federaalka waxay
Odoyaashu ku eedeeyeen inay mas’uul ka tahay dagaaladaasi, iyadoo doonaya in
ay jabiyaan heshiiska xabad joojinta ah u dhexeeya Odoyaasha Hawiye iyo
Itoobiya. Maanta ayaa lagu ballansan yahay in mar kale kulan isugu yimadaan
Saraakiisha Ciidamada Itoobiya ee ku sugan Muqdisho iyo Odoyaasha Beelaha,
waxaana kulankaan laga soo hormariyey kulankii lagu waday in uu dhaco
Maalinta axadda ah.
Jendayi Frazer "Hawiye wuxuu dagaalka
ugu jiraa markii ay ka caroodeen .."
Jendayi Frazer oo ah kaaliyaha xoghayaha Arimaha Dibadda Afrika ee Dowladda
Mareykanka ayaa markii ay ku laabatay Magaalada Washington waxay halkaasi ku
qabtay shir jaraa’id waxayna sheegtay in Muqdisho ay ka dagaalamayaan kooxo
ka haray Maxaakiimta Islaamiga ah iyo kooxo maleeshiyo ah oo taageersan
Beelaha Hawiye.
Jendayi oo dhawaan ka laabatay magaalada Baydhabo ayaa waxay sheegtayin
dalka intiisa badan uu nabad yahay balse Magaalada Muqdisho ka jiraan
qalalaase la doonayo in lagu majaxaabiyo hawlagalada ay wadaan ciidamada
Shisheeye.
“Dagaalka waxaa ku jira Beelaha Hawiye kadib markii ay ka caroodeen markii
madaafiic lagu garaacay deegaanadoodii” ayey tiri Jendayir Frazer oo
sheegtay in xal u helida Magaalada Muqdisho ay ku xiran tahay iyadoo kooxaha
dagaalamaya isku soo hor fariistaan miiska wada hadalka.
Haweeneydaan waxay qirtayin dagaalkii dhawaan ka dhacay Muqdisho ay waxyeelo
ka soo gaartay dad rayid ah oo aan waxba galabsan. Hadalada ka soo yeeray
Jendayi Frazer ayaa ah kuwo is burinaya, waayo shirkii jaraa’id ay ku
qabatay Magaalada Baydhabo, waxay ku sheegtay in kooxaha ka dagaalamaya
Muqdisho ay yihiin kooxo aragigixiso ah, hase yeeshee markii ay ku laabatay
Washington waxay sheegteen in dagaalka ay ku jiraan maleeshiyo ka tirsan
Beelaha Hawiye.
12-ka April maalin xasuus ka mudan
shacabka soomaaliyeed
Waa Nasiibdarro in maanta Xarumihii Ciidamada ay ku sugan Itoobiyaan.
12-ka April 1960-kii oo ah markii la
aasaasay ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed ahna maalin ku weyn shacabka
Soomaliyeed, waayo ciidanka Xoogga dalka Soomaliyeed, waxay dhamaantood ku
dhaarteen sidii dalka ay uga difaaci lahaayeen caddow kasta oo ku soo duula.
Markii ay burburtay dowladdii Max’ed Siyaad waxaa ciidanka xoogga dalka
Soomaaliya ku yimid burbur aad u weyn, waxaana arrintaani ka faa’iideystay
dowladihii ka soo horjeeday in uu meel sare gaaro ciidanka xoogga dalka
Soomaaliyeed.
Maantoo kale waxaa ciidanka Xoogga dalka Soomaaliyeed muujin jireen cudooda
iyagoo sameyn jiray dhooltus ay ka nixi jireen caddowga Soomaaliyeed, hase
yeeshee dadka Soomaaliyeed qaarkood ayaa ku tilmaamay burburka ku yimid
ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed mid ayaandaro ah.
“waa naxdin iyo murugo in Caddowga Ummadda Soomaaliyeed uu maanta fariisimo
ka dhigto dhamaan goobihii laga xukumi jiray ciidanka Xoogga Dalka
Soomaaliyeed sida wasaarddii Gaashaandhiga, Kulliyaddii ciidamada Jaale
Siyaad iyo goobo kale oo muhiiim ah” ayuu yiri nin Sarkaal ah ka tirsan
Ciidanka Xoogga dalka Soomaaliyeed, waxa uu intaa sii raaciyey “Caddowgii
ummadda Soomaaliyeed ayaa maanta madaafiic ila dhacaya iyagoo ku sugan
Muqdisho, waxaana mas’uuliyada arinkaasi iska leh, raggii loo soo tababaray
ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed ee maanta ka amarqaata caddowga Ummadda
Soomaaliyeed”.
Nin ka tirsnaan jiray ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed ayaa markii uu
maqlay in Ciidamada Itoobiya ay soo galeen Magaalada Muqdisho aad uga
xumaaday Kana murugooday oo ay ku soo booday qandho dara oo uu u geeryooday.
Ninkaani waxa uu ahaa raggii sanadihii 64-tii iyo 77-dii dagaalka la galay
Ciidamada Itoobiya kuwaas oo xasuuq taariikhi ah reebay, wayna adkaan
doontaa si la isugu keeno ciidankii xoogga dlaka Soomaaliyeed.
Odoyaasha Beelaha Hawiye oo shalay soo
eegey xaaladda ay ku sugan yihiin..
Odoyaasha Beelaha Hawiye ayaa dhawaan waxay u saareen guddi soo qiimeeya
xaaladda ay ku sugan yihiin dadka soo barakacay iyo waliba goobihii ay
ciidamada Itoobiya ku baabi’yeen shacabka Soomaaliyeed, waxaana goobaha ay
soo booqdeen ka mid ahaa Towfiiq, Garoonka K/cagta Muqdisho, Baar Ayaan iyo
waliba goobo kale, sidoo kale guddigaan waxa uu soo booqday meelaha ay dadku
ku barakaceen sida Agagaarka Qabooraha Barakaat, waxayna halkaasi ugu tageen
dad fara badan oo dhex jiifa geeo hoostood, kuwaas oo ay ka muuqato diif iyo
darxumo.
Xuseen Siyaad Qoor-Gaab oo guddigaan madax u ah ayaa waxa uu u soo jeediyey
Beesha Caalamka iyo Bulshada Soomaaliyeed in dadkaasi lala soo gaaro gargaar,
sidoo kale waxay ku eedeeyeen Dowladda Federaalka in ay is hortaagtay
gargaar la damacsanaa in la gaarsiiyo dadkaa dhibaateysan, waxayna u
mahadceliyeen shirkadihii iyo shaqsiyaadkii kale ee gacanta siiyey dadka soo
barakacay.
Soomaalida ku nool dalka Uganda oo soo
dhaweeyey sida Ciidamada Uganda..
Waraka ka imaanaya Magaalada Kampala ee dalka Uganda waxay sheegayaan in
dadka Soomaaliyeed ee ku nool wadankaasi ay u mahadceliyeen Ciidamada Uganda
ee gacanta siinaya dadka Soomaaliyeed ee ka soo barakacay dagaaladii ka
dhacay Muqdisho ee ku nool duleedka Kampala.
“waan ogeyn in Ciidamada Uganda aysan wax dhibaato ah u gaysaneyn Bulshada
Soomaliyeed” ayeyey yiraahdeen Soomaalida ku nool dalka Uganda oo intaa
raaciyey “Itoobiya maxay ugu dayan la’dahay waxa ay ku dhaqaaqeen ama waxa
ay garteen Ciidamada Uganda”.
Ciidamada Uganda ayaa biyo iyo raashin gaarsiiyey dadka Soomaaliyeed ee ku
sugan inta u dhexeysay Muqdisho iyo Afgooye, waxayna goob walba ay maraan
kala kulmaan sacab iyo rayrayn.
Ciidamada Uganda waxa ay doonayaan in ay kasbadaan taageerada Shacabka
Soomaaliyeed, iyagoo dhanka kale sheegay in ciidamada Itoobiya koob ha
noqdeen aysan gaarsin Ummadda Soomaaliyeed, waxayna sheegeen in ay ugu
bedeleen Madaafiic.
W/D Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail amiinkhasaaro@hotmail.com
April 12, 2007
TAARIIKH::: Markale dhegeyso Waraysigii
Dr. Raabeh
Waraysi: Dr. Cumar Cusmaan Raabeh
Waraysi dheer oo ay SomaliTalk la yeelatay
Dr. Raabeh ayuu kaga hadlay arrimo badan oo ay kamid yihiin "Khatarta Culus ee
Maanta uu kujiro Qaranka Soomaaliyeed iyo Xallinteeda.." Waraysigii ka dhegeyso
halkan
Nin
Soomaali ah oo Jimcadii Lagu Diley Maraykanka
Marxuumku waxa uu ka tegey xaas
iyo 8 carruur ah oo jooga Ohio
Magaalada Phoenix ee gobolka Arizona ee
dalka Maraykanka ayaa Jimcadii (Apr 6, 2007) waxaa lagu diley nin Soomaali
ah. Waxaa warku sheegay in arrinta dilkani dhacay kaddib markii marxuumku uu
gaarigiisa istaajiyey meel gawaarida la dhigto, ayaa inta ninkale
gaari kale ka soo degey uu toogasho ku diley marxuumka.[Warkan
oo dhan ka akhri halkan.....].
Apr 7, 2007
 Minnesota,
USA:
Shir ay yeesheen Beesha Hawiye
Wax garadka, culumaaudiinka & mutacalimiinta
beesha....
Akhri...
 Jaaliyadda
Soomaalyeed ee Denmark oo shir ka yeelatay arrimaha Soomaaliya
Shirkaas oo ay ka soo qeyb galeen
dhammaan qeybaha kala duwan ee jaaliyadda ayaa
Akhri
|
Daabaco
Boggan | Print
