 |
|
Sh. Muxamed Idris Axmad
waxa uu halkan kusoo gudbin doonaa maqaal maalinle ah iyo mid asbuuci ah
oo Axadda kusoo bixi doona SomaliTalk.com, insha Allah, ee sidaas la
soco. Sh. Muxamed Idris waxa uu noqday madaxa golaha imaamyadana ee
Woqooyiga Ameerika, iyo Iimaamkii Masjidka Assunah ee Atlanta, Georgia
iyo Masjidka ibn taymiyah ee Columbus, Ohio. Waxaana lagala
xiriiri karaa Emailka:
dalyaqaan@yahoo.com |
|
HALA XISAABTAMO! |
9 Nin ayaa wexey
sheegteen iney dhiseen isbahaysiga la dagaalanka "argagixisada soomaaliya"!!
Belaayada waxa ugu daran mid kaa qoslisa.
Waxaa la yaab leh
in sagaalkuba yihiin kuwa argagixiyey shacabka soomaaliyeed guud ahaan, gaar
ahaanna inta koonfur ku nool.
Wa sagaalka nin ee
silica iyo saxariirka Soomaali ku haya Muddo 16 sano madaxa la gashay.
Soomaalina, ka dhigay midey dilaan, midey dubeeyaan, midey dhaawacaan iyo midey
dhacaan.
Xadiisku wuxuu noo
sheegay (Haddaadan xishoon waxaad rabto yeel!).
Inta sagaalku miis
soo faristeen, ayey ummadda soomaaliyeed, oo malaayiinta ah, oo ay 16 sano
gummaadayeed, dhiigeedana ku dhaashanayeen, af buuxa ku yiraahdeen, waxaan idiin
wadnaa baaqan soo socda: waxaa dadka qaarkiis is yiraahdeen, tolow masoo caqli
ceshadeenoo, matoobad keeneen, oo ummada – kolley wax uma qabanayaane- dhibka
iyo silica iney ka daayaan miyey go''aansadeen. Laakiin, malahaasu mid saxa ma
noqon. Baaqii, sagaalka nin, wuxuu noqday sida soo socota:
|
Ku: Shacabka soomaaliyeed
meelkastoo uu joogo
Ku: Adduunka ceebaha inuu dhegeysto jecel
Og: Dawladaha gaalo(kuwa dhow iyo kuwa fog) ee qandaraasyada
ladagaalanka islaamka bixiya
Og: Dawladda Federaalka Ku meelgaarka ee Soomaaliya
Ujeeddo: Baaqa xishood
darida
Haddaanu nahay sagaalka
nine ee ku bahoobey la dagaalanka diinta islaamka, Culimada iyo ducaada,
iyo wixii ummadda wax tara, kadib markaanu fiirinay halgankii aan u soo
galnay duminta diinta iyo dadka iyo dalka iyo dawladnimada iyo sharafta
soomaaliyeed, ee guulaha aan gaarnay, soomaalina usoo hooyney eey ka mid
tahay, inaanu:
-
- Ilmihiini
laynay ama sasinay
-
- Odayaashiina
gubney
-
- Beelahaan ka
dhalanayna ku ganacsanay
-
- Dhalinyaradii
beelahayagana inta aan dubaney oo daroogo daacsiiney, ayaan qado
inta qorya ugu dhiibney mustaqbal adduun iyo mid aakhiraba seejiney.
-
- Dumarkiina
diadda ku daadinay
-
- Ummadda
soomaaliyeedna guud ahaan adduunka ka reebnay
Waxaanu maanta qandaraaskii u dambeeyey kusoo
qaadanay inaan dagaal ku qaadno sheyga ugu qaalisan ee ummadda
soomaaliyeed leedahay, iyo dadka ugu qaalisan ee ummadda wax u tara,
labadaas oo ah diinta iyo dadka diinta ummada ka dhex wada".
Shirku waa xiranyahay. |
Waxaa Filayaa in
lasoo gaarey waqtigii ummadda soomaaliyeed ay runta isu sheegi lahayd. Meelna u
dhigi lahayd waxaan adduun iyo aakhiro midna wax tarihayn, wax yeeladiisiina la
wada arkay.
Gooba badan iyo
Muxaaddaraad badan ayaan ka iri, dalka gudihiisa iyo dibadiisaba, weyna
duubanyihiin:
- Haddaan
inta caqliga u saaxiibka ahi ka bogsan, cudurka dilaaga ah, ee inna haya, ee (qabyaaladda),
ee heerkan naxdinta iyo uur kutaalada leh inna gaarsiiyey, wax inoo hagaagayaa
ma jiraan.
Haddaan cudurkaas
meesha xun inna dhigay jirin, kuwa meeshaas ka hadlay, sidaas uma hadleen, ummad
sharafteeda iyo diinteeda iyo adduunyadeeda iyo aakhiradeeda intaba ilaashaneysa,
lama soo hor fariisteen warkaas ceebta ah, ee foosha xun.
Ummadda sida dhabta
ah u rabta, iney noolaato, adduunna wax la qaybsato, sharafna adduun weynaha ku
yeelato, wexey soo hormarisaa:
Dadka wax tarka ah,
ee wax dhisa,
Wax garadka ah,
ummaddooda dhawra, ilaaliya, daryeela, xag nololeed, xag wax barasho, xag
caafimaad, xag bulsho,
Dadka meel uun wax
ka tara.
Wexey soo hormarisaa dadka
Amaanada, aqoonta, iyo caqliga u saaxiibka ah,
Dadka khibradda u leh cilmiga diinta iyo kan adduunyada labadaba.
Wexey soo
hormarisaa, oo qiima siisaa,
Dadka umadda nooleeya ee aan dilin,
Kuwa wax dhisa ee aan dumin,
Kuwa wax daryeela ee aan dayicin,
Kuwa horumariya ee aan dib u dhigin.
Haddeyse ummadi
rabto iney duli ku jirto, dayacna ku duugowdo, dadkana ka harto, dawladna
noqonweydo, wexey soo hormarisaa:
Dad lamoodka iyo
dugaaga,
Dad cunka iyo derbi jiifka,
Duuflaalka iyo danaystaha,
Dagaal oogaha, iyo daroogiistaha,
Kuwa wax dila ee
aan wax noolayn
Kuwa wax dumiya een wax dhisin
Kuwa Cadowgana u adeega ummadoodana gumaada
Waxaa is weydiin
leh marka hadaynu nahay soomaali, beelo iyo bulsho, sideey innoo dhex deganaan
karaan kuwaas oo kale, sideey u dhex joogi karaan ummad dooneysa iney noolato
kuwaan nolosha rabin?
Su''aasha kale waxa
weeye: Dadka caqliga u saaxiibka ah ee soomaali ka buuxa, goorma ayey
baraarugayaan oo caqligoodu hurdada ka toosi doonaa, sib eel kastaa ugu
dhaqaaqdo dhexdeeda iney ka tiraahdo: belawadayaasha israbno, idinka daalney, na
dulayse, oo na dishe, oo dayacde, na daaya. Intaasu nagu filan.
Goorma ayey ummadda
soomaaliyeed is weydiin doontaa, nimankan hogaamiyayaasha sheeganaya, ee
qandaraasyada hadba gaal kasoo qaadanaya, mexey tareen ummadda? Mexey tareen
beelohooda? 30 ayeynu adduunka ka dambeynaa iyagaana sababta ugu weyn leh.
Goormaa la
xisaabtamayaa?
Oo lays weydiinayaa:
Immissa cisbitaal ayey dhiseen?
Immisa iskuul ayey fureen?
Immisa jid ayey jeexeen?
Immisa wershed ayey taageen?
Immisa aqoonyahan ayey soo saareen?
Immisa Dhakhaatiir ayey wax bareen?
Immisa masaakiin ayey quudiyeen?
Immisa sarood ayey dayac tireen?
Immisa agoon iyo armalo ayey daryeeleen?
Immisa…. Immisa… Immisa…
Waxaan filayaa
inaaney waxaan dil iyo dulayn ahayn inaaney u sheegan Karin ummadda soomaaliyeed
iyo xitaa beelohooda ay ku beer laxawsadaan iney ka mid yihiin oo difaacayaan.
Waxaa la gaaray
waqtigii ay sooomaaliyi ogaan lahayd, in nimanka soomaaliya 16 sano (turubka ku
ciyaaray) ee mindida dhuunta ka geliyey ee dhiigeeda ku dhaashaday, oo inta
xerya ku dangiigsadaan, deriskoodu gaajada iyo rafaadka u dhimanayo, la yiraahdo:
ISTAAGA! IDIN MA RABNO!
Markaas ayaa
Soomaali xal ugu horraysa.
Akhri Qormada Xigta... GUJI >>>
Sh. Muxamad
Idris Axmad
dalyaqaan@yahoo.com
Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh
qoraaga ku saxiixan
Faafin: SomaliTalk.com | March 17,
2006
|
Daabaco
Boggan | Print