Xaaji Muuse Xabada Jooji

Dhowrkii bilood ee lasoo dhaafay waxaa magaalada Muqdisho laga dareemay xasilooni iyo degenaan, waxaana yaraaday dilkii, dhacii iyo afduubkii. Mudadaas xasiloonidu jirtay  waxaa magaalada ka maqnaa dhamaanba hogaamiye-kooxeedyada Muqdisho kuwaasoo ku sugnaa magaalada Eldoret ee ay kaga qeyb galayeen shirka dib u heshiisiinta halkaa ka soconayay.

Hogaamiye-Kooxeedyada Muqdisho oo intii ay ku sugnaayeen Eldoret yeeshay kulamo fara badan ayaa waxey maalin walba ka hadlayeen sidii Muqdisho nabad loogu soo dabaali lahaa iyo furitaanka dekeda iyo Garoonka diyaaradahaba.

Hadaba Muuse Suudi oo ah hogaamiye-kooxeed awood ku leh waqooyiga Muqdisho, qeybna ka haysta degmeda Madiina ayaa bishii Janaayo kasoo tegey shirka ka soconaya Kenya sababna uga dhigay inaan shirkaasu u cantamin beesha uu ka dhashay.

Muuse Suudi ayaa markuu cagaha soo dhigay garoonka Cisaley u sheegay warfidiyeenada inuu dadaal walba u gelayo nabadeynta Muqdisho, wuxuuna sheegay inuu la kulmi doono cid kasta oo ay nabada Muqdisho quseyso. Dadka iyo saxaafada Muqdisho ayaa laga dareemay farxad weyn iyagoo aaminsan in hadii Xaajigu nabad doonayo sahlanaan doonto nabadeynta magaalada. Wargeysyada Muqdisho ayaa qorayey cinwaano ay ku muujinayeen in Xaajigu fikrad cusub kala yimid Eldoret ayna ka muuqato nabad jaceyl, xasilooni iyo deganaan aan horay looga baran.

Amaantaas waxey noqotay mid aan waxba ka jirin waayo Muuse Suudi wuxuu dagaal ku qaaday degmeda Madiina oo uu qeyb ka haysto, dagaalkan oo u dhexeeyey Xaajiga iyo Cumar Finish ayaa waxaa ku dhintay dad 15 kor u dhaafaya halka dad kaloo badanina ku dhaawacmeen.

Dad badan ayaa qaba in Xaaji Muuse magac ku leeyahay xabada haduu dhigana uusan waxba ka noqon doonin magaalada maadaama ay jiraan dad aragti iyo aqoonba dheer kana dhashay beesha uu isagu kasoo jeedo ee Mudulood.

Waxaa sidoo kale dhowaan kusoo laabtay Muqdisho dhamaan hogaamiye-kooxeedyada magaalada sida Cismaan Caato, iyo Maxamed Qanyare. Soo laabashadii Xaajiga iyo hogaamiye-kooxeedyadan kalena waxaa daba socday dilkii, dhacii iyo afduubkii oo mar kale kusoo batay magaalada dadka reer Muqdishana dib usoo xusuusisey xaaladii lagu jiray bilowgii sagaashanaadkii ee uu dhaca, dilka iyo afduubka badani jiray.

Hadaba reer Muqdisho ayey arintanu layaab ku noqotay waayo colaadii, dhacii iyo afduubkii laga reystay mudadii ay hogaamiye-kooxeedyadu maqnaayeen ayaa dib u bilowday markey kusoo laabteen magaalada. Dad badan ayaana aaminsan in hogaamiye-kooxeedyadan laftooda ka dambeeyaan falalkan, ayna doonayaan in magaaladu xaaladan ku jirto inta ay danahooda xukun doonka ah ka gaarayaan.

Cabdullaahi Yusuf oo Caadeystay "Car Yaa Hadla"

Sidii loo aasaasay maamul goboleedka Puntland ayaa waxaa mar walba la maqlayey hanjabaado, xayiraado iyo xarig maamulka Col. Cabdullaahi Yusuf u geysanayey dadka fikrad ahaan kasoo horjeeda maamulkiisa. Waxaa taas xigtay Saxaafada xorta ah oo uu mudooyinkii dambe afka qabtay.

Waxaa ugu dambeeyey xiritaankii xafiisyada ururo u dooda Xuquuqda Aadanaha oo ka jira gobolkaas ayna kamid yihiin Dulmi-Diid, IXNA iyo WAWA. Maalinimadii Arbacada ee ay bishan Maarso aheyd 5 ayuu maamulka Col. Cabdullaahi Yusuf soo saaray wareegto lagu mamnuucayo ururadaas taasoo dhaqan gashay isla maalintaas.

Arintan ayaa walaac ku abuurtay aqoonyahanada iyo waxgaradka gobolkaas, waxaa sidoo kale walaac arintaas ka muujiyey hay'ado caalami ah. Hadaba xaalada ka jirta degaanka Puntland ayaa lagu macneyn karaa "CAR YAA HADLA". Waayo cidii muujisa fikrad ka duwan mida maamulka Korneylka wuxuu la kulmayaa falal hanjabaado ama dil ah, haduu nasiib leeyahayna xabsiga ayaa loo taxaabayaa waayo xarigu dhimashuu dhaamaa.

Dadka gobolka Puntland ayaa indhowaalaba gacanta afka ku hayey iyagoo ka cabsanaya in hadal afkooda kasoo baxsaday noloshooda galaafto.

Cabdiqaasim Waa Caqabada Shirka Dib u Heshiisiinta

Bilowgii shirka dib u heshiisiinta ee ka soconaya Kenya ayuu Cabdiqaasim Salaad muujiyey inaanu diyaar u aheyn ka qeyb galka shirkaas, wuxuuna soo diray ergo dowladiisa ka wakiil ah. Ergedan oo uu hogaaminayo Xassan Abshir ayaa waxaa bilihii tegey soo baxayey khilaaf dhex yaala Cabdiqaasim iyo ergeda uu shirka usoo diray kadib markey ergedu diideen amar uu Cabdiqaasim ku siiyey iney isaga soo tagaan shirka kuna soo laabtaan Muqdisho taasoo u cuntami weyday Xassan Abshir iyo Cabdalla Deerow.

Iyadoo uu jiro khilaafkaas ayey Xassan Abshir iyo Cabdalla Deerow socdaalo shakhsiyadeed u aadeen wadamada Imaaraadka Carabta iyo Suuriya, taasoo hogaanka ergeda DKMG ee shirka ka dhigtay Cabdiraxman Ibbi iyo Maxamed Cabdi Yuusuf oo labada gole ee DKMG kala metala.

Markii shirka loosoo raray nawaaxiga Nairobi waxey ergeda DKMG degeen hoteel waxeyna sheegeen inaaney ka qeyb galeyn shirka ilaa shirka la keeno maamulka Somaliland. Arrintan ayaa layaab ku noqotay gudiga farsamada IGAD, iyo dhamaanba umada Soomaaliyeed waayo wuxuu shirku soo socday mudo 5 bilood ah ergeda DKMG ahna marna shuruud kama dhigin Somaliland oo shirka la keeno.

Hadaba dhamaadkii todobaadkan ayaa waxaa kala jabay ergadii DKMG iyadoo 21 xubnood oo uu hogaaminayo Wasiirka Ganacsiga ee DKMG Cabdiraxmaan Diinaari sheegeen iney ku laabanayaan shirka, halka koox kale oo ay hogaaminayaan Maxamed Cabdi Yusuf iyo Cabdiraxman Ibbi daacadna u ah Cabdiqaasim sheegaan inaaney ka qeyb galeyn. Taasoo keentay in aan iminka la garaneyn cida metasha DKMG.

Waxaase dad badan la yaabeen markii wasiirka gacansiga ee DKMG Cabdiraxman Diinaari wareysi uu siiyay Idaacada BBC laanta afka Soomaaliga uu ku sifeeyey ergeda DKMG "koox" taasoo muujineysa in xubnaha DKMG laftooda ay qirsan yihiin inaaney meesha dowlad ka jirin balse ay yihiin koox kamida kooxaha isku haysta xukunka wadanka.

Somaliland kama qeyb gelin shirkii Carta ee lagu soo doortay Cabdiqaasim, hadaba waxaa lala yaaban yahay sababta Cabdiqaasim iminka shardiga uga dhigayo ka qeybgalka Somaliland ee shirkan?. Dad badan ayaa qaba in bilowgii shirkan ilaa iminka Cabdiqaasim dadaal walba u galay uguna jiro sidii uu u fashilin lahaa shirka si uu usii haysto jagadan magac u yaalka ah ee uu hayo.

Hadaba Cabdiqaasim waa caqabada shirka hortaagan wuxuuna habeen iyo maalin mar marsiiyo ka dhigtaa Itoobiya ayaa shirka faraha kula jirta waxeyse xaqiiqadu tahay in madaxweynaha Jabuuti Ismaaciil Cumar Geele iyo Cabdiqaasimba dadaal walba ugu jiraan sidii  shirkanu  u fashilmi lahaa.

Sahanka Somaliland ee Sool iyo Sanaag iyo Saadaasha Dadweynaha

Maamulka Somaliland ayaa shaaca ka qaaday in doorashooyinka soo socda ee ka dhici doona maamulkaas ay ka qeyb geli doonaan labada gobol ee Sool iyo Sanaag. Labadan gobol oo sal u ah khilaaf xoogan oo u dhexeeya maamul goboleedyada Somaliland iyo Puntland ayaa waxey dad badani muujinayaa cabsi muuqata oo soo fool leh.

Dhamaadkii sanadkii tegey ayey dagaalo ka dhaceen deegaanka Sool kuwaasoo ka dambeeyey booqasho uu Madaxweynaha Somaliland Daahir Riyaale ku yimid magaalada Laas Caanood taasoo keentay iska hor imaad dhex maray ciidamo u kala daacad ah labad maamul.

Hadaba iyadoo uu sii xoogeysanayo dagaalka af ka dirirka ah ee u dhexeeya hogaanka labada maamul kadib markii ay Col. Cabdullaahi Yusuf iyo Daahir Riyaale hadalo kul kulul isku dhaafsadeen wareysiyo ay  si gooni gooni ah u siiyeen BBC laanteeda afka Soomaaliga  ayaa hadana waxaa muuqda  walaac weyn oo ay qabaan dadka Sool iyo Sanaag iyagoo ka cabsi qaba waxa ka imaan kara go'aanka ay Somaliland ku gaartay iney sanaadiiqda cod bixinta geyso goboladaas iyo digniinta maamulka Puntland ee sheegeysa in goboladaasu hoos yimaadaan maamulkooda.