Sigaar-cabiddu sow Sun-cabid ma aha ?!!
Anigu ma ahi Takhtar, aqoon gaar ahna uma lihi xagga Caafimaadka iyo Cudurrada;
daweyntoodana haba sheegin. Docda kale, weligay ma cabbin oo ma dhuuqin Sigaar;
Tubaakana haba igu soo hadal-qaadin;walow aan maqlay kuwa ku maahmaahaya:-"Meel
ay Aqyaari isugu timid, firiq-firiq Tubaako iyo Feero Ariba lagama waayo".
Hase yeeshee, waxaa i haleelay,welina aanan ka bogsoon, ina dhibaya Cudur
xasaasiyad ah oo aan xagga Sanka iyo neef-mareenka ka qabo, kaas oo aan marar
badan la hor-fariistay Takhaatiir isugu jirta Soomaali iyo Yemen.
Markii kasta oo aan Cudurkaas la hor-tago Takhtar,una sharraxo halka la iiga
badan yahay, wuxuu igu bilaabaa Su'aal ah :-"Ma Sigaar baad cabtaa ?!!". Marka
ugu dambeysa oo uu dawooyinka ii qorayana, wuxuu igula sii dardaarmaa,oo i
yiraahdaa:-"Ka-fogow meelaha Sigaarka lagu cabbayo iyo qiiqiisaba".
Arrintan ayaa waxaa ay igu dhalisay:-Daba-galka iyo daalacashada
Cilmi-baarisyadii laga sameeyay Sigaarka iyo Tubaakadaba; iyo weliba in aan si
gaar ah isha ugu godo Wax-yeellada ay Aadamiga u leeyihiin. Cilmi-baarisyadaas
ayaan qaddar yar ku soo qaadanayaa qormadan; tabar iyo taag-yari cilmiyeed meel
ay i dhigaanba.
Taariikhdu waxaa ay sheegaysaa in ay Sigaar-cabiddu ka soo bilaabatay dalka
Meksiko 2500-sano ka-hor. Taariikhyahanno kale ayaa iyaguna xusaya: in 500-sano
ka-hor Sigaarka lagu cabbi jiray Qaaradda Ameerika. Taariikh kale ayaa iyaduna
tilmaamaysa in Qaaradda Yurub uu Sigaarku ka soo galay dhanka Ameerika. Halkan
waxaannu kala baxaynaa oo ka garanaynaa :in muddo badan la soo cabbayay
Sigaarka.
Kalmadda 'Nicoten' ayaa iyadu waxaa ay ka timid 'John Nicot' oo ahaa
Danjirihii Faransiiska u fadhiyi jiray dalka Bortaqiiska, kaas oo si weyn u
difaaci jiray Tubaakada iyo Cabidda Sigaarka. Waxaa uu Danjiruhu sheegi
jiray:-In uu Sigaarku leeyahay faa'iidooyin fara badan: uu dawo u yahay
madax-xanuunka iyo cudurro kale. Ha yeeshee, markii dambe, waxaa cilmi-ahaan loo
ogaaday in ay fikraddaasu tahay mid marin-habowsan.
Cilmi-baarisyadu waxaa ay tibaaxayaan:-In ay Sagaarka ku jirto
4000-maaddadood oo Kimiko ah, kuwaas oo ay 100-ka mid ahi yihiin SUN halis ku ah
nolosha Aadamiga.
Waxaa ay Culimadu rumaysan yihiin in uu Sigaarku yhay 'Dilaaga 1-aad ee
dunida ka jira,waayo, sannadihii u dhaxeeyay 1990 ilaa 1999-kii, waxaa uu
Sigaarku ku lug-yeeshay geerida 21-milyan oo ruux oo ku dhimatay dunida
dacalladeeda.
Halista ay Sigaar-cabiddu u leedahay caafimaadka guud waa mid weyn, taasna
waxa wada qiraya Ururka Caafimaadka Adduunka iyo dhammaan Ururrada iyo Hay'adaha
kala geddisan ee ku shaqada leh xagga Caafimaadka. Hay'aduhu waxaa ay
tilmaamayaan in ay Sigaar-cabiddu tahay khatarta ugu daran, uguna baahsan ee
hor-taagan nolosha Aadamiga.Waayo sannadkii kastaa waxaa uu Sigaarku sababaa
geerida
4-Milyan oo ruux....
La soco qaybaha kale....
W/D;-Muxyaddiin M.Kaalmoy -
kalmoi@hotmail.com
Faafin: SomaliTalk.com | Jan 24, 2008
| 
Daabaco
Boggan | Print
Mu'tamaradii
Norway-Sweden oo khayr kudhamaaday
Bannaanbax
looga soo horjeedey Xasuuqa iyo Joogitaanka Itoobiya
