Danwadaag State "
Riyada Jibril Ali Salad"
Guure Alaw
Bahda Somalitalk.com
waad salaaman tihiin idinka iyo akhistayaashiinu
Waxan halka ku soo
bandhigayaa qorma aan doonayo inaan ku
falanqeeyo Jibriil Ali Salad iyo riyadiisa 2007.
Jibriil Ali Salad
wuxuu ku leeyahay ummada dhaxdeeda saariikh
madaw. Waxaa arintaa u daliil ah isaga ka mid
noqday ragii u daaqsin cararay maamulka Hargaysa.
Ragii galbeed u cararay waxay meel kaga dhaceen
sharaftii ummada iyagoo ka horaysiiyay baahi
maalmoodkooda wixii dadka ka dhaxeeyey.
Raga Jibriil ka
mid yahay waxay iibsadeen sharaftoodii iyo tii
reerkoodaba. Damiir xumo halkay ka gaadheen wax
kasta oo inan gumeednimo ah way qaateen. Waxa
daliil kuu ah markii nin ka mid ah ragaas gabadh
uu Abti u yahay oo lagu magacaabo
Samsam ninkii garanayaa,garanayee lagu
kufsaday Xabsiga Hargaysa wuu dafiray inuu
gabadha Abti u yahay. Hadaba Jibril Ali Salaad
oo ku sugnaa Hargaysa markii arinta gabadhu
dhacaysay wuxuu kala mid ahaa Abtigeedii dafiray.
Ragaasi waxay ku joogeen Hargaysa
dulinimo,damiir xumo,bahdalaad,iyo sharaf dhac.
Intaasi waxay
ahayd arar aan ku qeexayo raga daaqsin cararay
iyo masiirka aya ku sugnaayeen Hargaysa iyo
Galbeed. Hadaba waxaan hoos ugu dhaadhacayaa
dulucda qormadan oo xambaarsan digniin iyo
feejignaan aan u soo jeedinayo Beesha Warsangeli
ee sharafta mudan.
Jibril Ali Salad
iyo kooxdiis waagii ayaa ku beryey oo shaqadii
laga lahaa ayaa laga dhamaystay. Nimankani
waxay is lahaayeen tuubada dhiiga ah ee aad
jaqaysaan sidaa ayay idiinku soconaysaa. Nasiib
daro waa laga jaray tuubadii Jibril sababtoo ah
wejigiisii ayaa ku batay nimankaas oo way
ogaadeen inaanu waxba ku soo kordhinayn
himiladooda sidaa daraadeed xagee waddankaagaa
kaa xigaa ayaa lagu yidhi.
Jibriil arintaasi
waxay ku noqotay dhurwaagii Hargaysa dhexseexday
ee barqadii soo ka kacay markuu dhinacyada
eegayna arkay dadka ku hareeraysan ka dibna orod
isku dayey ilayn wuu dayaysnaaye iska laliyey
Biriigkii Hargaysa ee ay ku soo baxday "ilaahay
balantii barqaan kacay".
Waxa kale oo
arintiisu ku soo arooraysaa tix kale oo ay
tucucyadeedu ka mi ahaayeen "anaa dilayoo dalkii
ka kacshay xagee Daroodka doonaa?. Hadaba waxaan
odhan lahaa Jibril siyaasadu waa sida shaxdoo
kale hadii aanad godad wanaagsan degin saxda waa
lagaa badiyaa. Adiguna waad ilduuftay waxaa kuu
ekayd hadii lagu eryay inaad tolkaa iska soo
dhex gashid oo sheekada siyaasada aad shaqo gab
ka noqotid oo aad masaajidka ku ekaatid.
Somalidu waxay ku
maahmaadaa "Buur ahaw ama buur ku tiir ku
tiirsanaw". Somaliya markii dawladii dalka ka
jirtay dhacday reer waliba meeshii geeloodu ka
cabi jirey ayuu u hayaamay oo dani baday. Waxaa
lumay is aaminkii oo ruux waliba is yidhi waxaad
ku badbaadaysaa halkii reerkiinu degi jirey.
ummadihii gobol walba ka qaxay waxay salka
dhigeen halkii haybtoodu degi jirtey.
Ummadahaasi waxay
u kala qaybsameen kuwo khasaaray iyo kuwo
horumar gaadhay. Lama xaqiro horumarka dadka
gaadhaan, waa jiraan reero mid noqday reeraha aan ku khasaarin burburkii marka
loo barbar dhigo reeraha kale ee Soomaliyeed. Harti waxa dhex yaala nabad caam ah oo aad
degaanka kasta nabad ku tegi kartid kagana soo
noqon kartid. Ummadaha kale ee degaanka Harti
safarka ku imanaya iyo kuwa deganiba si sharaf
leh ayay ku nool yihiin.
Somalidu
dhibaatada ay ku kala qoqobantay waa qabyaalada
taas ayaynu ku waynay dawladeenii. Taas ayaa
keentay gobolaysiga iyo is aamin la'aanta.
Arintaa dawadeedu way dheertay waxase loo baahan
yahay in la helo sidii loo kala badbaadi lahaa.
arintan ayaa keentay in reer waliba ku ekaado
xuduudkiisii qabaliga ahaa. Markay taasi
dhacday reer waliba waxay ku tashadeen war sidee
inaguna u kala badbaadnaa dadka kalena inooka
badbaadaa.
Beesha uu ka soo
jeedo intii jiritaankiisa doonaysay ma aha kuwa
Hargaysa u daaqsin cararay. Waxay ahaayeen
kuwii ka qayb galay Shirkii Garoowe ee lagu
Aasaasay Dawlad goboleedka Puntland. Hadii
arintaa Warsangeli ku khasaaray taariikhda ayaa
qori doonta. Aniguse waxaan u arkaa inay mareen
waddadii ugu wanaagsanayd ee la mari lahaa
wakhtigan lagu jiro.
Hadii Beeshu
doonayso inay wax qabsato iyagoo ka mid ah
Puntland State cidina kama horjoogto. Waxay
noqon karaan Madaxweynaha Puntland haday la
yimaadaan kartideedii oo kasbadaan codka
walaalahooda Puntland. Ganacsiga meel walba way
ka gaadhi karaan. Waxbarashada iskuulo.
kuliyado, jaamacado ayay furan karaan.
arimahani waa kuwo ku xidhan karti iyo xirfad
lala yimaado. "inkii dadaalaa Aw Cabaas waa
gaadhi karaa".
Tusaale hadaan
idiinku soo qaado mashruuca qaaliga ah ee Dekada
Laasqoray wuxuu ka mid yahay mashaariicda
qiimaha ku fadhya ee loo baahan yahay in
waddankeena laga fuliyo. Waxaan aad ugu farxay
markaan arkay xoola dhaqatada oo bilawday siday
gacan uga gaysan lahaayeen dhisitaanka Dekada
Laasqoray.
Digniinta ugu
dambaysaa waxay tahay "Mar i dage Alle hadago.
Mar labaad i dagase Alle hay dago". Jibril ma
garanayno weli inuu daahir ka yahay wuxuu
sanadaha badan walaaqanayey. waxa laga yaabaa
inuu burburiyo nabada iyo xasiloonaanta maanta
wadankeenii ka jirta. Shaadh tolnimo ayuu
doonayaa inuu xidho kaas oo uu beri hore sii
jarjarayey ilaa uu Hargaysa feedhaqaawanaan ku
tegey kagana soo noqday hada.
Qalwadii masbaa
galay. Jibril Ali Salad candhuufadaada dib u laq
filimkan cidina kaa geli mayso.
Qalinkii:
Guure Alaw
Afeef: Aragtida
qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan