Shirqoolkii Shacabka uma suurtoobayo
shayaadiintaEx-Bahdii Saxaafada
Soomaaliya
Dr.Ax'ed Ciise Qulaan
ahmeding@hotmail.com
"Waxay ahaayeen kuwa faraxsan,waxayna gacma qaadayeen cid walba, waxayna
ku hadaaqayeen maanta ayaa dalkii nabad noqday lagana badbaadiyey
Argagixisadii,waa in shineemooyinkii la furo,dhalinyaradu siday doonaan
u labistaan,ha la iska ilaaliyo rag iyo dumar wax astaan argagixiso ah
sida gar dheer,surweel gaaban, ama xijaab iyo indho shareer"
Sidaas qormadayda aan hordhaca ugu doortay waxaa yiri wiil dhalinyaro ah
oo la kulmay koox ciidan ah oo isugu jira cadawga tikreega iyo kuwa
dabadhilifyada u ah ee DFKMG ah maalintii ugu horaysay ee magaalada
Muqdisho ay gacanta cadawga gashay 28 dec. 2006,taas oo ah maalin madaw
oo taariikhi ah,yeelana doonta su'aasheeda qaran oo noqonaysa mid jiilba
jiil uu uga warbixiyo.
Sadex bilood gudahood ayaa waxaa istaagay oo baaba'ay wax walba oo
kaabayey noloshii ka jirtay Muqdisho cadawga ka hor,dhimashada ,dhaawaca,burburka
iyo barakaca ku yimid dadwaynihii rayidka ahaa ayaa u ekaysiiyay
magaaladii iftiinku ka muuqday meel muufo gubasho ah.
Isbitaalada magaalada ayaa waxaa buux dhaafiyey bukaano isugu jira kuwo
xabadaha cadawgu si ba'an ugu dhaawacmay iyo kuwo cuduro la il daran,wax
daryeel ah oo ay heli karaana ma jiro,waxaana ay noqdeen isbitaaladii
meel qofku geerida ku sii sugo.
Ganacsigii xooliga ahaa ee ka socday magaalada ayaa la dareemayaa in uu
joogsaday,dhaqdhaqaaqa ganacsi ee suuqyada ayaa yaraaday,dad farbadan
ayaana dhaqaalahoodii kala baxay magaalada cabsi darteed.
Sidoo kale dhamaan goobihii waxbarashada ayaa cidlo noqday oo in badan
iridaha loo laabay,waxaa qax galay dhalaankii wax baranayey intii ka
badbaaday madaafiicda sida arxan darada ah loogu garaacayo.
Dhibaatadaas nololeed ee ka jirta Muqdisho oo ah mid muuqata ayaa wax
lala yaabo waxaa ah in Kooxdii Empagathi ee tikreegu xambaarsanaa ay ku
baaqaan shir dib u heshiisiineed oo dhaca 16ka April,waxayna lamaanaha
cadawga ah ee dalka qabsaday ku fakireen in ay caalamka xaqiiqada jirta
badelkeed ka gadaan been maslaxada Sanaawi lagu ilaalinayo.
Dagaalkii sokeeye ee ka qarxay soomaaliya 26 dec.1990 keenayna burburka
qaran ayaa waxa uu ahaa mid ay wadeen koox waxma garad ahayd oo
isdiidanayd sababtoo ah marna laguma sifayn karo fikirka qabqablaha
soomaalida mid siyaasad ku wajahnaa,colaadaas ayaana ahayd mid aan lagu
tilmaami Karin in shacabku beelo u dirireen,runtii way dhacday in xooga
la isticmaalayo uu ahaa beelo la isku adeegsanayo balse beeluhu wax ay
ku dirirayeen ma jirin,oo hadba qaqablaha horboodaya baahidiisa ayuu ku
abaabulayey.
Marka laga gudbo tubtii waxyeelo ee la soo maray oo dagaal oogayaashu
soo mariyeen shacabka baa dareenku wuxuu na tusayaa in si sahal ah loo
ogaaday in Soomaalidu keligeed heshiin karto,waxqabsan karto,mudo yarna
ay qarankoodii iyo sharafkoodii ku soo ceshan karaan iyagoon cidna u
calaacalin,waxaana ALLE ka sakow mahadaa iska leh oo muujiyey guushaa
Culumadii dalka u kacday ee Maxaakiimta Islaamiga.
Waxaa meesha ka baxday curashadii Maxaakiimta islaamka ka dib in
Soomaalida dhexdeeda wax isaga maqan yihiin taas oo ay cadaatay in uu
jiro cadaw caalami ah iyo mid goboleed fursadna u helay in uu xusho kuwo
aan wadaniyad lahayn damiirkoodana uu dhintay kuna qanacsan mansab
dabadhilif kuwaasoo gumaysigooda horgalo ugu soo noqday dalka.
Soomaalida ayaa waxay tiraahdaa"Dadku waa xan daaq,Duunyana waa xaab
daaq" marka laga gudbo u adeegida cadawga ee kooxda Embagathi waxaa
iswaydiin leh intee in le'eg bay sii faa'iidaysan karaan kuwa wiilashay
khaldeen ee ay dagaalka u soo adeegsadeen markii laga qabsaday inkiray ?
ma shacabkay laynayaan baa dareen iyo arxan ka sugaya oo taladooda ku
halaysanaya ? waa maya.
Waxaa muuqata in lagu guulaystay qorshaha wax iska caabin ee shacabku
kala hortageen cadawga tikreega iyo dabadhilifyada uu ku soo adeegtay
dalkana ku qabsaday,waxaana muuqata marka la fiiriyo hawlgalkii ugu
dambeeyey ee sida geesinimada ah uu mujaahid ula bareeray Ceelcirfiid
saldhigay ku lahaayeen 26 Mar.2007 taas oo meel walba oo uu cadawga
Ummadda Soomaaliyeed joogaba ku noqotay dharbaaxo ayan weligood
hilmaamayn,sababna u noqonaysa in aan Muqdisho cadow jooga ma ahee cadow
kale uusan soo hawaysan,iyadoo kan joogaana ku tashanayn in uu hurdo ku
ladayo waxaana la oran karaa waa cashar calool xumo ku beeray
cadowga,waxaana cad in shirqoolkii 16 April 2007 ee shacabka ay la
damacsanaayeen shayaadiinta uu dhicisoobay,welwelna uu u bilowday iyo
maxaa kuu dambaynaya.
Ex-Bahdii Saxaafada Soomaaliya
Dr.Ax'ed Ciise Qulaan
ahmeding@hotmail.com
Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh
qoraaga ku saxiixan