ISBAHAYSIGA LA DAGAALANKA ISLAAMKU MUXUU
KU QEEXAY ARGAGIXISADA UU LA DAGAALAMAYO
Mohamed A. Ileeye
ileeyeadan@yahoo.com
Aden yemen.
Baryahan danbe waxaa luqada saxaafada iyo
siyaasadda ku soo kordhayay ereyo badan oo saacaddii kastaba
mid ama labo dhagahaagu maqlayaan, lana diiday in loo
sameeyo qeex laysla ogolyahay (si qofwaliba ugu fasirto
waxa uu rabo). Ereyadaasi waxaa ka mid ah : Argagixiso,
xuquuqal insaan, xuquuqda haweenka, diimoqraadiyada,
xoriyada saxaafada, …………. Iwm.
Haddaba haddaan ereyadaasi mid-mid u
soo qaadano anan ku horayno maanta kalmada Argagixiso.
MAXAY TAHAY ARGAGIXISO?
Sidaan sheegnay kalmadda argagixiso waxay
ka mid tahay ereyada aan loo samayn qeex laysku waafaqsan
yahay, laakiin haddaan ka baadhno qaamuusyada jira hadda
waxaan helaynaa sidatan:
1-
Qaamuuska reer
galbeedka
Haddaan kalmada argagixiso
ka baadhno qaamuuska reer galbeedka(gaalada guud ahaan)
waxaan helaynaa in ereyga argagixiso macnihiisu yahay
MUSLIMKA , qof kastoo muslim ahina agtooda waa ka argagixiso
ay waajib tahay in lala dagaalamaa. Laakiin haddana
argagixisadu(muslimiintu) waxay ugu jirtaa liis dheer oo
kala horeeya.
Markaa haddii uu liiska
ugu horeeyo hebel hebel oo mujaahid ah uuna ugu danbeeyo
hebel hebel oo hogaamiye wadan ama kooxeed ah oo magac
muslim leh dadka kale oo dhammi waxay u dhaxeeyaan labadaas,
qofwalibana waxa uu ku leeyahay liiskaas nambar( roll
number) . Markaas mar haddii aad muslim tahay waad ku jirtaa
liiskaas laakiin waxaad is waydiisaa uun roll numberkaagu
waa imisa? Ma xagga horaad kaga jirtaa liiska mise xagga
ugu danbaysa? Haddaad doonayso inaad ogaato lambarkaagana
waxaad eegtaa uun sida uu yahay ku dahqankaaga diintu mar
kasta oo ay badato ku toosnaantaada diinta islaamku waxaad u
durkaysaa liiskaa (irhaabka) xagiisa hore, markasta oo
iltisaamkaagu daciifana waxaad ka galaysaa lamber hoose.
Kaasi waa qaamuuska reer
galbeedka iyo ereyga argagixiso.
2-
qaamuuska
calmaaniyiinta.
Nimanka calmaaniyiinta ah ee u taliya inta
badan caalamka carabta iyo islaamka ee manta jira iyagu
waxay u yaqaanaan Argagixisada cidii ka horjeeda maamulkooda
qaloocan ayna ku arkaan inuu tukado ha lahaado fakir islaami
ah ama qowmi ah ama waxii uu doonabee.
3-
qaamuuska
isbahaysiga dayniile:
Isbahaysiga dhawaan ku shiray dagaanka
dayniile isagu waxa uu la yimid wax lama maqal ah, waxa uu
sheegay in uu la dagaalamayo oo uu ku duulayo argagixisada,
waxayna dhammaan dadka soomaaliyeed iswaydiinayeen xagay
joogtaa argagixisadaasi, laakiin waxaa la yaab noqotay in ay
dagaal ku qaadeen masaajidadii muqdisho iyo
malcaamadihii(dugsiyadii quraanka)muqdisho iyo maxkamadihii
muqdisho xamastii iyo ciyaalkii muqdisho.
Qaamuuskaasina waxa uu ku qeexay irhaabka
inuu yahay dugsiyada quraanka ee xamar , masaajidada xamar,
iyo maxaakimta xamar. Cidii ugu horaysay ee ku waafaqday
qeexdaasina waxay noqotay dawlada Ethiopia oo la yaqaano
waxa ay tahay.
Haddaba waxay iswaydiintu tahay shacabka
reer muqdisho iyo shacabwaynaha soomaaliyeed oo lagu yaqaano
inuu diintiisa aad ugu dhaggan yahay, boqol sano wax ku dhaw
oo uu gumaysigu isku dayay inuu diintooda ka leexiyana uu
kari waayay ilaa uu ka quustay, hadda ma ka yeelayaan
dagaal oogayaasha gaaladu ku soo siisay mashaariicda inay
uga tanaasulaan diintooda, masaajiidooda, dugsiyadooda
quraanka iyo maxaakimtooda??. Mase ka rumaysanayaan
jaahiliintaas in ay xamar ka jiraan diimo samaawi ah oo kala
duwan oo la kala yiraahdo: Shaaficiya, xambaliya,…iwm?.
Mise waxay marin doonaan halkii uu
gumaysigii horaba maray, waxayana qaadsiin doonaan quustii
uu qaaday macalinkoodii gumaysigu? Taasi waa tu looga
fadhiyo shacabkeena muslimka ah.
Mohamed A. Ileeye
ileeyeadan@yahoo.com
Aden yemen.
AFeef:
Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku saxiixan
