Waxaa dalka India Jimcadii
1-12-2006 ku geeriyoodey Sheekh Safiyu raxmaan mubaarak
fuuri oo Allaha u naxariistii janno ka waraabiyee ahaa
caalimkii qorey kitaabka caanka noqdey ee ka hadla
Siirada Nabi Muxamed (CSW), laguna magacaabo Al-raxiiq
Al-makhtuum. Kitaabkan oo ay dad badan aamisanyihiin
inuu yahay kitaab ka mida kuwa ugu qiimaha badan
qoraaladii laga sameyey ilaa hadda Siiradda Nabiga (CSW) iyo
tariikhdii ku xeernayd nolashii suubanaheena iyo waliba
halgankii dheeraa ee u galay faafinta Diinta.
Sheekh Mubaarak Fuuri
waxaa uu ku dhashay tuuladda Xuseen Abaad ee ku taal
dalka India sanadkii 1942kii, wuxuuna waxku bartay
kuliyadda Al salafiya oo uu ku takhasusay culuumta
Fiqiga iyo Xadiiska rasuulka, taasoo uu markii danbana
dadka uu aad bari jirey intii aanu unu u guurin dalka
boqortooyada Sascuudi Carabiya oo uu noqday macalin
culuumta Islaamka ka dhiga Jamacadda ( The Islamic
University) ee ku taal magalada Madiina Al munawara
intii u dhaxaysay (1988-1998kii). Waxa kale oo uu
sheekhu cilmi baare dhanaca diinta Islaamka ka ahaa
makatabadda Daar al salaam ee ku taal magalada Riyaad.
Inkasta oo uu sheekhu aad
ugu soo caan baxay kitaabkiisa Al-raxiiq al-makhtuum
hadana waxa uu qorey kitaabo aad u badan oo wax tar wayn
u yeeshay ardeyda barata culuumta Islaamka iyo dhamaan
muslimiinta, waxaan ka xuusi karnaa qoraaladaas dhaxal
galka ah, sharax calaa saxiix al muslim, talkhiis
tafsiir ibnu kathiir, sharx buluuq al maraam, rowdtu al
anwaar fii siiratu al nabiyu al mukhtaar iyo kuwo kale
oo badan.
Sida la ogsoonyahay
kitaabka Siirada ha ee Al-raxiiq almakhtuum wuxuu ka mid
yahay kutubta aadka ay Soomaalidu u xiisayso aadna culima
badana ay duruus ka bixiyeen, kuwaasoo ilaa iminka laga
helayo meelo badan cajaladihii laga duubay oo dafaha dunida
iyo meelkasta oo Soomaalidu ku nooshay laga helo.waxaana
ka mid ah culimada kitaabkaas aadka u akhriyi jirey
hadana u akhriya Sheekh Daahir, Sheekh Aadan Siiro iyo
kua kale.
Cabdi Yuusuf
Qaahira
horrisom@yahoo.com
BANNAANBAX BALAARAN OO KA
DHACAY MUQDISHO.
Waxaa
Isniintii mar kale ka dhacay Muqdisho dibadbax looga soo
horjeeday qaraarka qabyada ah ee ay dowlada Mareykanka ku
dooneyso in cunaqabateynta hubka looga qaado wadanka
Somalia.
Dibadbaxaasi oo ay soo abaabuleen golaha maxkamadaha
islaamka soomaaliyeed ayaa waxaa lagu qabtay garoonka kubada
koleyga ee Staduim Muqdisho, waxaana ka soo qeybngalay
masuuliyin ka tirsan golaha maxkamadaha islaamka
Somalia,ardayda waxka barata dugsiyada gobolka Banaadir iyo
dadweyne aad u fara badan oo kala yimid qeybaha ay magaaladu
ka kooban tahay.
Gudoomiye ku xigeenka gudiga fulinta ee golaha maxkamadaha
islaamka Somalia Sheekh Cabdiraxmaan Janaqoow oo ka mid ahaa
masuliyinti ka hadashay dibadbaxii ka dhacay garoonka
Staduim Muqdisho ayaa ku eedeeyay dowlada Mareykanka inay
iyadu ka dambeysay dhibaatooyinkii loo geystay shacabka
soomaaliyeed ee waqtiga dheer ku soo jiray dagaalada sokeeye,
wuxuuna sheegay in dowlada Mareykanka ay masuul ka tahay
haraadiga sunta Nugliyeerka ee lagu aasay xeebta dalka
Somalia, isagoo sidoo kale ku dhaliilay wadanka Mareykanka
inay ku lug laheyd bur burkii loo geystay goobo muhiim u
ahaa shacabka soomaaliyeed, wuxuuna goobahaasi ka tilmaamay
Sheekhu idaacadii Radio Muqdisho, warlaliiski Somalia,
warshadii taraqa iyo meelo kale.
Sheekh Cabdiraxmaan Janaqoow ayaa sheegay in hadi la qaado
cunaqabateynta hubka ee saaran dalka Somalia ay taasi
horseedikarto dagaalo qaraar oo ka dhaca geeska Africa,
wuxuuna ugu baaqay wadamada reer Yurub inaysan u ogolaan
dowlada Mareykanka inay qaado cunaqabateynta hubka ee saaran
Somalia.
Sidoo kale waxaa isna halkaasi ka hadlay gudoomiyaha gudiga
shurada ee golaha maxkamadaha islaamka Somalia Sheekh Xasan
Daahir Aweys, wuxuuna ka waramay sida ay uga soo horjeedaan
in la qaado cunaqabateynta hubka ee saaran dalka Somalia iyo
hadii la qaado dhibaatada ka imaankarta, isagoo ugu baaqay
shacabka soomalaiyeed inay la jihaadaan ciidamada Ethoia ee
ku sugan gudaha dalka Somalia.
dibadbaxii Isniintiika dhacay garoonka kubada koleyga ee
Staduim Muqdisho waxaa ka hadlay masuuliyiin ay ka mid yihin
ku xigeenka madaxa nabadgelyada ee golaha maxaakiimta Sheekh
Muqtaar- Abuu Mansuur, xubin ka tirsan jabhadda soomali
galbeed, abwaano iyo qaar ka mid ah hogaamiyayaasha dhaqanka
soomaaliyeed, waxaana dibadbaxii si weyn looga dheehankaray
ardayda soomalaiyeed ee wax ka barata dugsiyada Muqdisho ku
yaalo
Garowe:
Madaxwaynaha puntland ayaa dib ugu soo laabtay caasimada
puntland ee Garowe.
A/rizak koronto
garowe Puntland
Madaxwaynaha DGPl Gen: cade muuse ayaa dib ugu soo laabtay
magaalada caasimada u ah DGPL ee Garowe isaga oo halkaasi
kula kulmay saraakiil ka socotay Qaramada Midowbay.
Madaxwaynaha oo ku sugnaa xiliyadii ugu danbeeyay magaalada
Galkacyo ee xarunta Gobalka Mudug ayaa halkaasi u tagay
markiisii horeba is difaac uu kala hortagayo maxaakiimta ku
soo siqaysay deegaanada puntland islamar ahaantaana uu
madaxwaynuhu shegay mararbadan in aysan iyagu ka maamul
ahaan aysan cidna duulaan ku ahayn balse ay is difaaci
doonaan hadii la soo weeraro.
Madaxwaynaha oo saaka ku qaabilay xafiiskiisa wafti ka
socota Qaramada Midowbay ayaan saxaafada loo shaacin waxay
ay kawada hadleen labada dhinac balse illo ku dhawdhaw
madaxtooyada puntland ayaa xaqiijinaya in ay u jeedada
wafdigani ahayd sidii la sikula meel dhigi lahaa mashaariic
horumarineed oo ay qaramada midowbay ka fulinayso deegaanada
puntland.
Si kastaba madaxwaynaha ayaan la cadayn inta uu ku sugnaan
doono caasimada Puntland ee Garowe iyo in uu ku laaban doono
Galkacyo iyo in kale.
Boston:Xaflad
soodhawayna oo loo qabtay Garaad Jaamac Garaad cali Garaad
oo ka dhacday dalka Maraykanka.
Xaflad
si wayn loo soo agaasimay oo lagu soo dhawaynayo Garaad
Jaamac Garaad cali ayaa ka dhacday dalka maraykanka oo ay ka
soo qayb galeen somali badan oo iyagu soo abaabushay
xafladaasi.
Garaadka oo ugu horaynba ka hadlay xafladaasi ayaa ku
tilmaamay xafladan in ay tahay mid taariikhi ah islamarkaana
loo baahan yahay somalidu meel walba oo ay joogto in ay iska
kaashato aaya ka talintoooda waxana uu garaadku dardaaran
iyo talooyin siiyay dhamaan somalidii Halkaasi isugu timid
isaga isaga oo ugu dardaaramay in ay aakhiro iyo aduunba ay
u tabcadaan hanti.
Garaadka oo maraya dalka maraykanka ayaa u tagay wadanka
maraykanka sidii somalida looga sheekaynlahaa xaalada uu ku
sugan yahya dalkooda islamarkaana ay somalidu wax ugu
qabanlahayd dalkooda si ay uga samayso gudaha dalka
mashaariic horumarineed oo wax ku ool ah.
Somalida ku dhaqan dalka maraykanka ayaa ah somalida ugu
badan ee dibad ku nool waana somalida ugu shaqadabadan
islamarkaana waxay bill kasta u soo diraan somalia lacag
badan oo biil ah iyaga oo ku caawinaya qoysaskooda ku sugan
gudaha dalkasomalia si ay uga dhigtaan biil maadaama aysan
jirin shaqo iyo dawald dhexe toona.
Balse iyada oo ay sidaas tahay oo ay lacag soo diraan ayay
hadana somalida qurbo joogta ahi la kulmaan dhibaatooyin
badan oo ay ka mid thaya midab kala sooc taasoo mararabadan
ay istusiyaan somalida caynkaasi ku dhacdo in ay dib ugu
soolaabtaan dalkooda hooyo oo aysan jirin wax u dhaama
qaarkale ayaa u dulqaata dhibaatadaas iyaga oo dareensan
xaalka ka taagan somalia islamarkaana doorbida in ay wali ku
sii sugnaandaan qurbaha o ay ka xamaashaan intii ay doorbidi
lahaayeen in ay dulsaar ku noqdaan qoysaska ku sugan somalia
ee ay qaraabda yihiin maadama aysan jirin shaqo ku filan oo
ay haystaan qoysaskaasi.
Garaad Jaamac Garaad cali ayaa ah garaad ka sooo jeeda
deeaanada Puntland waana garaadkii ugu horeeyay ee booqasho
ku taga dalka maraykanka isaga oo rajaynaya in uu dib ugu
soolaabanayo puntland islamarkaana la imaanaya shirar iyo
talooyin uu la soo qaatay somalida dalkaasi.
Garaadka ayaa baryahaanaba booqasho ku marayay meelo badan
oo ka mid ah dalkaasi maraykanka isaga oo la kulmaya madaxda
iyo inta badan somalida ku dhaqan dalkaasi maraykanka
islamrkaana shirar iyo wada xaajoodyo la qaadanaya dhamaan
cidkasta oo uula kulamayo garaadku.
South Africa: Tuugii ugu
waynaa dalka South Africa oo la qabtay.
Ananias Mathe oo 29 jir ah kana yimdi Moseambique ayaa
gacanta lagu soo dhigay isaga oo loo haysto danbiyo aad u
badan oo isugu jira xatooyo iyo kufsi.
Booliska loo tababray amaanka dalka ayaa baaritaan diiradu u
saartay kadib markii la soo ogaaday guri uu ku jiro kadibna
uu isku dayay in uu baxsado halkaasoo ay ku dhaawaceen
Boolisku sidaasna lagu soo qabtay.
Tan iyo intii lagu jiray baadi goobkiisa ayaa si khalad ah
Boolisku ay xabado ay ku rideen ninka sida wayn loogu raad
joogay ay ku dhacday qof shicib ah meel dadku ay ku badan
yihiin mar uu soo galay taasna ay Boolisku raali galin ka
bixiyeen markii danbe.
Haweeney u hadashay Booliska Sally de Beer ayaa sheegtay in
intii algu guda jiray baaridaankisa uu isku dayay in uu ku
baxsado Gaari si gaar ah loo leeyahay kadibna ay ciidnaka
amaanku ay ku caawiyeen diyaaradaha qumaantiga u kaca taasna
ay tahay waajib wada saaran ciidamada dalka South Africa si
la isaga kaashado qabashada wixii khal khal galinaya amaanka
dalka.
Ananias Mathe, ayaa loo haystaa danbiyo iskugu jira Kufsi,
dhac, iyo tanbiyo kale oo badan sida ay cadeeeyeen booliska
wadankaasi South Africa.
Mr. Mathe ayaa lacadeeyay in uu tababar ku soo qaatay dalka
Mozembique bilowgii bishii april ee sanadkii 2005.
A/rizak koronto
garowe Puntland
JAAMACADDA MUQDISHO AYAA
WAXAY ASTAAN BUUXDA U TAHAY KAALMEYNTA DADKA SOOMAALIYEED EE
U BAAHAN KAALMOOYINKA
Mucaawinooyin
kala duwan ayay Maamulka Jaamacadda Muqdisho gaarsiiyeen
dadka ay waxyeellooyinka u geysteen fatahaadihii dhawaan ka
dhacay gobollada dalka qaarkood.
Maamulka, Macallimiinta, Ardayda iyo shaqaalaha kale ee
Jaamacadda Muqdisho ayaa waxay gaarsiiyeen dadka ku
waxyeeloobay fatahaadihii dhawaan ka dhacay Tulooyinka ku
hareereysan Degmada Balcad ee Gobolka Shabeellada Dhexe.
Raashin iyo Dawooyin kala duwan ayay Jaamacadda Muqdisho
gaarsiisay dadka ay waxyeellada ka soo gaartay fatahaadaha,
waxaana loogu qaybiyay dadkaas kaalmooyinka goobaha ay ku
sugan yihiin iyadoo dadkad qaarkood ay ahaayeen kuwo
dulsaaran geedo biyaha dhulka ceegaaga awgood.
Kaalmadaan ay bixisay Jaamacadda Muqdisho ayaa ka dambeysay
kaddib markii dhaawaan uu hadal ka jeediyay Jaamacadda
Muqdisho Guddoomiyaha Jaamacadda Muqdisho Dr. Cali Sheekh
Axmed Abuubakar oo yiri: “Waa waajib iscaawintaan oo kale,
oo lagu badbaadinayo naf geeri qarka u saaran, sida
Qur’aankeennu sheegayo, NINKII NAF BADBAADIYA WAXA UU LA MID
YAHAY ISAGOO DADKA OO DHAN BADBAADIYAY”.
Dadka
la gaarsiiyay deeqahaan kala duwan ayaa waxaa dhibaato ba’an
ay ka gaartay daadadkii dhawaan uu ku fatahay webiga
Shabeelle Gobolka Shabeellada Dhexe, gaar ahaan deegaannada
ku hareereysan degmada Balcad.
Maamulka Jaamacadda ayaa waxay ururiyeen deeq isugu jirta
dawo iyo cunno aad u fara badan, waxaana deeqdaas gacan ka
geystay Maammulka, Macallimiinta, Ardayda wax ka barata
Jaamacadda Muqdisho iyo kuwii horay uga qalin jabiyay oo ku
kala nool daafaha dunida.
Jaamacadda Muqdisho ayaa waxay astaan buuxda u tahay
kaalmeynta dadka Soomaaliyeed ee u baahan kaalmooyinka,
waxay gacan weyn ka geysteen maamulka Jaamacadda Muqdisho
iyo ardaydeedaba kaalmooyinkii loo ururinayay dadkii ay
abaaruhu waxyeellada u geysteen sannadkaan bartamihiisii.
Jaamacadda Muqdisho ayaa la furay sannadkii 1997-kii,
waxaana wax ka barta arday aad u fara badan oo Soomaaliyeed,
iyadoo kuwii ka qalin jabiyayna ay howlo ka qabtaan gudaha
iyo dibadda dalka.
Midowga Ganacsatada Gobolka
banaadir oo Soo Dhaweeyey Hub ka Qaadista ay Wadaan Gollaha
Maxaakiimta
Midowga ganacsatada gobolka Banaadir ayaa soo dhaweeyey
howlaha Hub qaadista oo ay maxaakiimtu ka bilaabeen
magaalada Muqdisho iyadoo si gaar ah Hub qaadistaasi ay
usamay nayso ganacsatada iyo shaqsiyaadka Hubka ku heysta
magaalada Muqdisho.
“Ganacsatada Hubkooda waxey ku difaacanayeen naftooda iyo
hantidooda mana aheyn Hubkoodu mid xaalad abuur ah waana soo
dhaweyney qadista Hubka oo ay maxaakiimtu ku dhawaaqeen”
ayuu yidhi gudoomiyaha midawga ganacsatada gobolka Banaadir
Maxamuud Cabdikariin Cali Gabeyre oo intaas kudaray in
ganacsatadu yihiin kuwa ugu nugul nabada waxuuna hoosta
kaxariiqay in kalintii ay ka qaadan jireen kashaqeynta
nabada mid kasii mug weyn inay kasii qaadan doonan isagoo
xusay in howlaha fatahadaha ee hada socda waxna loogu
qabanayo dadkii uu saameyey ay kalinkooda kaga aadan ka
qaateen ganacsada muqdhso .
Si kastaba ha ahaatee
Hadalkan kasoo baxay ganacsatada gobolka banadir ayaa kusoo
beegmaya xili ay golaha maxaakiimta soomaaliyeed ay ku
dhawaaqeen inay hubka iska soo wareejiyaan shacabka ku
dhaqan magaalada muqdisho iyo deegaanada ku xeeran
islamarkana ay sidoo kale golaha maxaakiimta islaamka ka
taliya gobolada jubooyinkana ay hore u shegeen in hubka
shacabka gobolada jubooyinka ay ku warejiyaan golaha
maxaakiimta arintan ayaa waxaa soo dhoweeyey bulsho weynta
soomaaliyeed qaar ka tirsan.
Hooyo soomaaliyeed oo u
baahan in laga daweeyo Cudurka TB-da
Hooyo
Saynab Yuusuf Xirsi waa Hooyo Soomaaliyeed oo muddo 3-Sano
ku xanuunsan Magaalada Muqdisho. Mar aan ku booqday Guri ay
degan tahay ayaa waxaan aad uga naxay sida ay u liidato
Hooyo Saynab, waxaa dhowr jeer gacan siiyey Dadka dariska ah
balse ma ‘aheyn gacansiintaas mid kaafin kartay Hooyo Saynab
oo markan la kulmayey ay ag fadhiyeen labo Caruur ah ay
dhashay waxaa labadaas Caruur ah haatan quudiya Dadka
dariska ah.waxaa haya haweeneydaan Gabar ay deris yihiin oo
lagu magacaabo Canab Maxamed .
“ kaalma yar oo ku soo gaarta ma’ahan mid ku kaafin karta,
waxaas oo dhan waxaa igala wanaagsanaan lahaa anigoo hela
Caafimaad buuxa” ayey tiri Hooyo Saynab oo markii hore ahayd
Haweeney u xamaalin jirtay Caruurteeda waxay intaas sii
raacisay” waxaan maanta goystay inaan isku dhiibo Bulsho
waynta Soomaaliyeed ee ku nool Dalka gudihiisa iyo
dibaddiisaba si ay Gacan Baniaadanimo ii siiyaan.
Hooyo Saynab waxay la taaheysaa Cudurka TB-da Caluusha
waxayna waysay Cid gacan ku siisa kana daawaysa Cudurkaasi
oo ah mid si sahal ah lagu daawayn karo, Hooyo Sayanab oo
jir ahaan u dhamaatay ayey waxay ku hadlaysay Cod aad u
daciif ah oo ka soo gu’ayay Caluusha aad baan uga naxay
anigaaba ku sigtay in ay illin iga timaado “ waxaan ku iri
Hooyo Inshaa’Allah waad caafimaadi doontaa waxaan kuu ogahay
in Dadka Soomaailyeed ay yihiin Dadka isu naxariista isuna
gargaara, inta ay Madaxa luxday ayey Tiri” iga gaarsii Dadka
Soomaaliyeed ee ku nool Dalka gudihiisa iyo dibaddiisaba
inay Il naxariis ah igu eegeen, Hooyo Saynab Cid ahel u ah
kuma sugna Magaalada Muqdisho waxay ii sheegtay in Dadkeeda
ay ku sugan yihiin Magaalada Hargeysa.
Hooyo
Saynab waxay u soo jeedinaysaa Ummadda Soomaaliyeed ee ku
nool Dalka gudihiisa iyo dibaddiisaba inay kala tacaalaan
Cudurkaasi oo si fudud loogu Daweyn karo Dalka haddii loo
helo dhaqaale.
Ciddii doonaysaa inay caawinto Haweeynaydaan inay kala soo
xiriiri karaan