C/Laahi Yuusuf: Zenaawiyoow Sidee
ku Dhacday in Prof. Kinfe ka Hadlo Guushii
Itoobiyaanku Gaareen 1977-78
Amb. Cabdikariin Faarax
Prof. Kinfe Abraham
Shirkii Jaraa'id |
Mid ka mid ah Soomaalida
deggan xaafadda Rwanda ee Addis Abab ayaa telefoon waxa uu u
soo diray Madaxweyne Cabdullaahi Yuusuf Axmed, waxana uu u
sheegay in safiirka DFKMG u fadhiya Addis Ababa, mudane
Cabdikariim Faarax, in wajigiisa laga arkayey niyad xumo ka
muuqato, markaas ayaa madaxweynaha iyo ninka reer Addis
Ababa ee xaafadda Rwanda waxaa dhex maray warkan:
Madaxweyne Yuusuf: Maxaad u
malaynesaa in niyad xumida safiirka ay sabab u ahayd,
sidee wax u dheceen?
Rwanda: Madaxweyne, waxaa
dhacday in shir jaraa'id ay 29/12/2006 wada qabteen safiirka iyo Prof.
Kinfe Abraham. Markaas ayaa Prof. Kinfe waxa uu ku xeel
dheeraaday guulihii Itoobiya ka gaartey dagaalkii 1964 iyo
1977-78 ee ay la gashay Soomaalida, isagoo yiri labadaas dagaalba Itoobiya ayaa
guulaysatey, wuxuuna adeegsadey weedha "Victories", oo uu ku
celceliyey: Itoobiya dagaaladaas waxay ahayd "Victories",
isagoo weliba yiri dagaalladaas waxaa dhaliyey Soomaalida
sheegashadooda dhulka yar ee Ogaadeenya. Markaas ayaan arkay
safiirkeena oo indhaha hoos u rogaaya waayo goobta war
saxaafadedka waxaa fadhiyey weriyayaal tiro badan iyo dad
khubaro ah oo og xaqiiqada ka dhexeysa Soomaaliya iyo
Itoobiya, safiirkeenana sidaas hortiisa laga dhehayo ayuu u
akaysan la'aa. Safiirku waa nin Soomaali ah oo si kasta oo uu
Itoobiya isu xejiyo haddana dhiiggiisa Soomaalinimo kama
marna oo shucuurtiisa markii uu shirka Jaraa'id fadhiyey
ayaa laga dareemayaa.
Madaxweyne Yuusuf: Sug
maandhe, sidaas marka aad leedahay ma aqoon hore ayaad u
leedahay Cabdikariin?
Rwanda: Madaxweyne,
safiirka Cabdikariim Faarax waa nin marka ay sinmaan
Ethiopia iyo Eritrea, xigsanaya Itoobiya, waxaan taas ku
ogaadey mar uu la hadlay
MoFA
Newsletter [Dhambaalka Wasaaradda Arrimaha Dibadda Itoobiya] ayuu waxa uu yiri:
Eritrea waa in ay
faragelinta kala baxdaa Soomaaliya, waxana uu intaas ku
daray: xasillooni darrida ay dhalineyso ayaa iyada saamayn
ku yeelan
doona, waxana uu yiri: xiriirka Maxaakiimta iyo Eritrea waa
garabaysi goboleed, marka uu sidaas lahaa waxa uu ku daray
Dadka Soomaaliyeed waxay abaal ugu hayaan Itoobiya in ay ka
shaqayneyso dhamaystirka khilaafka u dhexeeya xubnaha DFKMG
dhexdooda - madaweyne xilligaasi waa markii ay
heshiisiinayeen adiga iyo guddoomiyaha baarlamaanka Shariif
Xasan Shiikh Aadan.
Madaxweyne Yuusuf: Nin wax og ayaad tahay ee bal sidoo kale
ii sheeg ninkan aad ku sheegtay Knife?
Rwanda:
Madaxweyne, ninka magaciisu Knife ma ah ee waa
Kinfe [Prof. Kinfe
Abraham], waana nin qoraa ah oo buugaag badan qoray oo caan
ka ah Addis Ababa, oo waa ninkii dhowaan marka uu Maraykanka
ka soo laabtay waxa uu taageeray in Itoobiya weerarto
Soomaaliya.
Madaxweyne Yuusuf: Ma heli
karaa Video ku saabsan shir saxaafadeedkaas?
Rwanda: Haa madaxweyne
waakan Video oo laba qaybood ah ee daaawo:
Qaybta 1aadd
Qaybta 2aad
Madaxweyne Yuusuf:
Arrintaas waxaan kala hadlayaa Prof. Geeddi.
Rwanda: Madaxweyne, maxaad
arrinta ugala hadli weydey Ra'iisul wasaaraha dowladda
Itoobiya, mudane Meles Zenawi?
Madaxweyne Yuusuf: Maandhe
waxa aadan ogeyn ayaan ogahay, taas oo ah ma rabo in
taariikhdu iga qorto in aan ahayd madaxweynihii ugu
horreeyey ee Soomaalida kusoo hoggaamiya xabashi, balse
waxaan rabaa in taariikhdu i qorto anigoo ah madaxweynihii
inta uu soo xera geliyey ciidanka xabashida markii ay dalka
isku ballaariyeen ku jebiyey oo hubkooda xoog ugala wareegey,
sidaasna kaga aargoostay xabsigii ay i dhigeen - Ma illaawi
karaayo in markii uu Zenawi mucaaradka ku ahaa Itoobiya in
Soomaalidu ay gogol cas u dhigeen oo si wanaagsan u soo
dhoweeyeen, halka anigu markii aan mucaaradka ku ahaa
xukuumadii Siyaad Barre la i dhigay xabsiga Itoobiya, marka
aar gudashadaydii ayaa soo dhow ee i sug la hadlee Geeddi oo
ay Zenawi isku dhow yihiin si aan xeeladayda la iigu fahmin.
Markaas ayaa Madaxweynuhu
waxa uu fooniyha halaw-halaw-ga ka soo diray Baydhabo, waxana uu kula
soo hadlay Prof. Geeddi oo jooga Afgooye, waxaana dhex maray
hadalkan:
Prof. Cali Maxamed Geeddi oo Diyaarad Militari oo
Itoobiyaan ah kentay Afgooye: 29/12/06, Sawirka:
AP
Mudaharaad ka dhacay Muqdisho oo looga soo horjeedo
Itoobiya |
Madaxweyne Yuusuf:
Geeddiyoow ma maqashay qaabka looga hadlay shir jaraa'id oo
uu fadhiyey safiirkeena Itoobiya inoo fadhiya, Amb. C/Kariim
Faarax, oo si aan loo baahnayn iyo is digiigixis uu u hadlay
ninka la yiraahdo Prof. Kinfe, waxana arrintas kala hadli
lahaa Zenawi.
Prof. Geeddi: Jaalle
madaxweyne shalay oo dhan ayaan telefoon kugu raadinayey, oo
Zenawi ayaa xilligaas khadka telefoonka ku jirey oo wuxuu i
weydiinayey waxa aad Muqdisho u imanla'dahay, marse haddii
aad ila soo hadashay waa hagaag, ee diyaarad
Militari oo Helikobtar ah oo Itoobiyaanka ayaan hadda kuu
soo dirayaa, Afgooye isugu kaaya keen, diyaarada dhexdeeda
ayaana ku wada hadleynaa. Balse aan sii ogaadee maxaad ku
dhehi lahad Ato Zenawi?
Madaxweyne Yuusuf: Caato..
miyaad tiri....?
Prof. Geeddi: Maya.... ee
waxaan dhehay Ato Zenawi.
Madaxweyne Yuusuf: Waxaan
Zenawi weydiin lahaa: Sidee ku Dhacday in Prof. Kinfe ka
Hadlo Guushii Itoobiyaanku Gaareen 1977-78, waayo xilligaas
waxaan ka mid ahaa saraakiishii Soomaalida guulaha u soo
hooyey, waxaana Soomaalidu dagaalka iskaga soo baxeen markii
madaxweyneenii xilligaas, marxuum Maxamed Siyaad Barre
(Allah ha u naxariistee), la tusay khariidadii dalka
Soomaaliya oo dhan lagu qabsan lahaa, khariidadana uu
dejiyey Ruushkii,
sidaas darteedna dalal Carbeed oo ay ka mid tahay Masar kula
taliyeen Maxamed Siyaad in uu ciidanka la baxo si dalka loo badbaadiyo,
markaas ayaa nalaku amray in
aan ciidanka la soo baxno, xilligaas oo Itoobiya la soo
dhoobay ciidamo Ruushkii aan dalka ka saarnay iyo Kuubaan
ah. Marka guul ay Itoobiya dagaalkaas ka gaartay majirto, mana ahayn
Safiirkeenii oo fadhiya in sidaas loo hadlo oo taariikhda la
leexiyo. Tan kale Prof.
Kinfe markii uu hadlayey waxa uu si quursi ah u yiri: "sheegashada
Soomaalidu sheeganayaan dhulka Ogaden", taas oo ah quursi
aan la qaadan karin waayo dhulkaasi waa dhul Soomaaliyeed oo
goor ay ahaatoba ku soo wareegi doona xukunka Soomaalida,
adduunka oo dhammina waa ogyahay inay gumeysi iyo xoog ku haystaan.
Prof. Geeddi: Marka aad soo
raacdid ditaaradda aan kuu soo dirayo ayaan arrintaas
jawaabteeda ku siin doonaa, waxaana ku xusuusinayaa in aan
ku wada hadli doono diyaarada dhex deeda.
Madaxweyne Yuusuf: Sow ma
dhici karto in diyaarada dhexdeeda qalab ugu xiran yahay Itoobiyaanka
oo la duubi karo waxa aan ku wada hadleyno, hadhowna taasi
ma noqon doonto sir qaran oo la inaga hayo?
Prof. Geeddi: Taas iska
dhaaf ee diyaaradda soo raac.