Qalinkii: Cabdixakiim Jaamac Jooje

saicentadv@yahoo.com

Marka hore mahad idilkeed waxaa iska leh Allaah, naxariis iyo nabadgelyana Rasuulkeenii ayeey korkiisa ahaatay. Intaas kadib dhammaan akhristayaasha sharafta iska lahow iga gudooma salaanta islaamka (A.C.W.W). 

Sida aynu la wada socono adduunkan maanta waxa ugu qaalisan waa dheeman, taasoo qofka heystaa  ay wax walba uga qaalisan yihiin. Haddaba ma wax dhici karaa in qof dheeman heystaa in uu qof kale oo maar heystaa uu uga badasho. Runtii waa wax aan dhici Karin, laakiin Soomaali wey ka suurtowdaa, waxaana daliil u ah dulucda aan uga gol leeyahay mowduucan. 

Dhulka xeebaha ah adduunka oo idil waxaa la siiyaa mudnaan gaar ah, oo waddanka hadduu bad leeyahay waxaa la aaminsan yahay in ay Gaajo iyo Faqri is daayeen. Sida hadda ka hor uu sheegay Madaxweynaha Jabuuti mar la yiri dhulkaaga waa faqri, oo uu yiri Jabuuti waxey leedahay Xeeb ballaaran, oo waddan xeeb lehna faqri wey kala fog yihiin. Halkaas waxaad ka qaadan kartaa qiimaha ay baddu ku fadhido. 

Annaga Soomaali ahaan waxeynu leenahay xeebta ugu dheer Africa. Waxaa la aaminsan yahay in baddeena laga helo kalluunka ugu qaalisan. Waxaa intaas dheer in ay jiraan macdano kale oo qaali ah oo ku aasan baddaheena. Nasiib darro dadka soomaalida ah arimahaas uma muuqdaan. Warbixin laga qoray waddamada IGAD ayaa waxaa lagu sheegay in dakadaha ugu baddan waddamada IGAD inay ku yaalaan Soomaaliya. Tiro koob la sameeyay oo la yiri illaa 12 dakadood oo IGAD ay leedahay, ayaa todoba ka mid ah waxey ku yaalaan Soomaaliya. 

Arimaha ugu yaabka baddan waxa ay ka jiraan deegaamada Puntland, taasoo waayahan danbe ay isugu faan noqotay in dadki ay soo wada degaan dhulka Laamiga maro, iyadoo laga soo wada guurayo magaalooyinkii camirnaan jiray ee ay Xeebaha ahaa. Magaalooyinkii Caanka ahaa ee xeebaha sida Beyla, Caluula, Xaafuun iyo Qandala, waxaa lagu soo waramayaa in laga soo wada guuray. Warbixin uu dhawaan soo diyaariyaya Qoraaga Shiikh Adduun, uu kasoo qoray magaalada Qandala oo uu booqasho ku tagay, wuxuu kasoo wariyay in aanay magaaladu deganeen xitaa dad gaaraya Boqol qofood.  

Sida aynu la socono Qandala waxa ay soo martay heer lagu tilmaamay Gacanka Hodanka ah ee Soomaaliya, taasso ay ugu wacnayd iyadoo ka gaartay ganacsi heer Caalami, oo uu dhaqaalaheedu aad iyo aad u heer sareyn jiray. Qandala waxey waayo soo qaadataba maanta waa laga soo kala guuray. Haddaba waxaa isweydiin leh, dadki magaaladan camiri jiray ee dhaqaalaha xooga leh ku heystay Halkee ayeey uga guureen. Waa su’aal aan jawaabteeda ka sugayo Qurbo joogta reer Qandala ee Yurub iyo Ameerika, iyo weliba waxgaradaka ku nool Soomaaliya. 

Haddaba waxaan kula talin lahaa maamulka Cusub ee Puntland, in uu tixgalin siiyo magaalooyinkan xeebaha dhaca, oo uu bulshada reer Puntland, u sameeyo mashaariic ay kaga howlgalaan magaalooyinkaa xeebaha. Ogow mar walboo ay horumar sameeyaan magaalooyinka xeebaha, waxaa kordhaya dhaqaalaha dalka. Sidoo kale waxaa muhiim ah in dadka lagu dhiira galiyo inay bartaan xirfadaha Badda looga shaqeysto, si ay uga kaaftoomaan ku xirnaashaha gacan wax u soo dirta ama waxa loo yaqaano shaxaadka. Maamulka waxaan kaloo kula talin lahaa inuu asaaso Machadkii badda ee laga baran jiray { Fishing, Mechanic iyo navigation }. Runtii iskuulkaas wuxuu ahaa iskuul qiimo leh, oo ardeydii kasoo baxday waagaas maanta adduunka oo idil ayeey xirfaddaas uga shaqeystaan. 

Soomaaliyeey dhulkeena aynu aamino, oo ka faa’ideysano nimcooyinka uu Allaah inagu maneystay. Dhulkeenu wax walbuu leeyahay, oo laga helaa haddey noqoto dhul Beereed, Xoolo nool, bad, macdan kale. Haddaba adigoo iska leh dhulka qiimaha iska leh, oo maalintii aad suuqa u daadegtoba aad soo sameyn karto dhaqaale wanaagsan, sidee ayeey ku dhacday inaad dhul shisheeye, oo aad ka tahay shaqsi la liidayo inaad uga soo safarto. Soomaaliyeey dhulkiina ku kalsoonaada, oo aamina, isaga ayaad huran tahaye. 

Waxaan kaloo fursaddan uga faa’ideysanayaa inaan uga mahadceliyo Aqoonyahandii iyo ganacsatiadii isku howshay inay dib u kiciyaan Warshaddii kalluunka ee Laasqoray, oo maalgaliyay. Runtii waa tusaale wanaagsan oo ku dayasho mudan, wax weyn ayaad dalkii ku soo kordhiseen oo Allaha idinla garab galo dadaalkiina. 

Ogow mar walba heybad waxaad ku leedahay dhulkaaga hooyo, ee dhulkiina waa dheemanee haku badalanin maar iyo wax ka liita. 
 

Qalinkii: -  Cabdixakiim Jaamac Jooje

Leicester UK

saicentadv@yahoo.com