Dafooy Gurigaa Ba’a
W/D:
Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail
amiinkhasaaro@hotmail.com
Muqdisho, Soomaaliya
Bahashan Dafada la yiraahdo waxay ka mid tahay haadda duusha, waxayna
si aad ah u jeceshahay ama u cuntaa hilibka, waxaana dafadani inta badan
lagu yaqaan dhulka baadiyaha ah, hase yeeshee waqtiyadan dambe waxay soo
gashay Magaalooyinka, waxaana maalmahan Magaalada Muqdisho ku soo batay
dafadaas iyo bahalka Dukaha la yiraahdo, waxaana inta badan lagu dul
arkaa Antoonooyinka dhaadheer ee ay leeyihiin shirkadaha Isgaarsiinta,
waayo waagii hore marka lagu arko daafooyinkaasi Geedaha, dhibaatooyin u
gaysan jiray carruuta oo tuuryeen jiray, hase yeeshee maanta waxay
heshay fursad ay kaga badbaado carruurtaasi, waxayna iska dul saaran
tahay hanteenooyinka dhaadheer oo ay ka gaado dadka dhulka socda, oo
markaasi gacanta wax ugu jiraan, inta badanna waxay gaadaa hilibka.
inta aanan u sii guda gelin haadaas Dafada la yiraahdo, bal aan dib u
qooraansano dhacdooyin la yaab leh oo ka dhacay Magaalada Muqdisho oo
intooda badan ay sababeen xayawaanaad kala duwan.
Haweenay lacag boqol Doolar ah ka soo qaadatay mid ka mid ah
Xawaaladaha Muqdisho ayaa iyadoo ka cabsaneysa in laga isbaareysto, waxa
ay lacagtii ku soo qarisay mar ay ka soo adeegatay suuqa Bakaaraha
dambiil uu ka buuxay Buunshe, markii ay guriga sidaasi u soo dhigtay
ayaa labo neef oo Ari Carbeed ah oo ay ka caddahay waxay ku soo
qamaameen dambiishii, waxayna markiiba boosiis u galeen Buunshihii
dambiisha ku jiray, waxaana qacdii horaba lacagtii boqolka doolar ahayd
ee ku dhex jiray Buunsha afka u gashay mid ka mid ah Ari Carbeedkii,
markiiba waxaa soo jeestay Islaantii, waxayna aragtay Buunshihii
dambiisha ku jiray oo gabaabsi ku sii jira, iyadu buunsha dan kama
laheyn, balse waxaa maskaxdeeda ku soo dhacday lacagtii ay duub-duubtay
ee ay dambiisha ku dhex qarisay, waxayna markiiba baaritaan ku sameysay
buunshihii dhexdiisa, markii ay weysayna inta ay naxday ay ku
calaacashay “Alla lacagteydii Boqolka Doolar ahayd”, waxayna markiiba u
yeertay gabar ay dhashay, waxayna ku tiri “yaa leh labadan neef Ari
carbeedka ah?”, waxayna gabadhii ku jawaabtay Hooyo waxaa leh Islaanta
deriskeena ah ee la yiraahdo Cambaro, markiibana inta dhexda xiratay
ayay waxay tiri “waa aniga iyo reer cambaro waxa na dhex mara, ama
boqolka ayey bixinayaan mise labada neef ayaa mindida la marinayaa si
looga soo saaro lacagtaasi”.
Markii reer Cambaro gaartay arrintii ayaa gar loo fariistay, wax la
lafaguraba oo laga doodo arrinta fajicisada ah, ayaa waxaa la go’aamiyey
in labada neef la qalo ayna bixiso qiimahooda islaanta ay lacagtu ka
maqan tahay.
Labadii neef markii la qalay oo uuskoodii la jeexay ayaa waxaa la soo
saaray boqolkii Doolar oo googo’ay, Islaantii labo khasaare ayaa u soo
hoyotay mid waa boqolkii Doolar oo ay weysay halka mid kalana uu ahaa
iyadoo bixisay qarashkii labadii neef, waxayse kaalme yar ka heshay
hilibkii labadaasi neef markii la iibiyey.
Aan u soo laabano bahashii Dafada ahayd, anigoo fadhiya meel darbi ah
saacadduna tahay 5:00 galabnimo loona diyaar-garoobayo afurkii ayaa nin
xooggaa yar oo timir ah gacanta ku sitay waxaa mar qura indhaheygu
qabteen Dafo isla markiiba ninkii timirtii ka daftay, sidoo kale wiil
yar oo loo dirsaday in uu soo iibiyo xooggaa yar oo hilib ah ayaa markii
uu soo iibiyey hilibkii oo u soo socdo gurigii, waxaa hilibkii ka dafay
Dafo, canugii oo sasan ayaa gurigii dib ugu soo laabtay isagoo leh
“Hooyo shimbir weyn ayaa hilibkii iga dafay”.
Dhacdooyinkaan aniga oo la yaaban rumeysanna la’ in Dafo ay soo
haweysaneyso Bini’aadam gaar ahaan dadka waaweyn ayaa waxaa todobaadkii
hore Gabar walaashay ah oo gacan ku wadatay Hilib gacanna ku wadatay 20$
laabaatan Doolar oo ku duubneyd Xaashi ayaa iyadoo ku sii dhow
gurigeeda, waxaa waxyaabihii gacmaheeda ku jiray soo haweystay Dafo,
hase yeeshee Dafada bartilmaameedkeedu waxa uu ahaa in ay dafto hilibka
ay gabadhu wadatay, balse waxay beegsatay gacantii lacagtu ugu jirtay,
waxayna halkaa ku daftay 20$-kii Doolar.
Gabadhii inta naxday ayay waxay ku qaylisay
“Alla….Alla….Alla…”.Dafadiina inta ay labo jiiro gashay ayay ku miriqday
Magaalada Muqdisho, waxayna gabadhii ogotaay in lacagtaasi daysay,
waxayna soo gaartay gurigii, dadkii xaafadda ayaa jug isugu soo yiri,
waxayna weydiyeen waxa ku dhacay, waxayna u sheegtay in lacag 20$ ah ay
Dafo ka daftay, Gabar ka mid ah dadkii deriska ahaa soo jeedisay in la
raadiyo, basle mid kale ayaa ku qososhay oo iyana muujisay in aysan
jirin meel loo raadin karo, waxaase Islaan ka mid ah Islaamihii meesha
ku soo xoomay soo jeedisay arrin aan lagu tashan, waxayna tiri “Naa
heblaayo ma ogid miyaa haadda mararka qaar la adeegsado, waxaan u
maleynayaa in lacagtii maanta lagu baashaalayo”, inta mar qura la wada
qoslay ayaa la wada yiri “naa naga aamus waxaas dad yaqaana wadankeena
ma joogaane”, isku soo wada duuboo Haweenkii meesha isugu yimid ayaa mid
waliba iyadoo oroneysa “Dafooy Gurigaan Ba’a…. Dafooy Gurigaan Ba’a,
maanta wixii ka dambeeya waa in aan iska kaa ilaalinaa”
W/D: Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail:
amiinkhasaaro@hotmail.com II
CODDEE: “Ii coddee”, “kuu coddeyn maayo”, “war ha loo coddeeyo”,
“War yaan loo coddeyn”