Qadartii  rabigay iyo qalbi jabkii shacabka  soomaliyeed  

Ugaas Maxamad Wali | Email: kulmiyepress@hotmail.com

Waxay mahadi u sugnaatay mar hore iyo  mar dambaba  allaha  calaamul quyuubka ah  qafuuru raxiimka ah  xaliimul caliimka ah. Naxariis iyo nabad galyana korkiisa ha  ahaato  nabi muxamed (CSW). Axwaasha iyo inbadalka dhacdooyinka aduunku waxay aayaad u yihiin  awooda  alle  iyo in uu kaligii koonka maamulo  oo uu yahay midka kaliya ee iskaleh tasarufka aduunka,

 Hadaan  tusaale yar soo qaadano  oo ku saabsan   bini’aadamka iyo miisaanka caqliga ah  waxay natusaysaa  garasha xumadiisa. Miskiin nimadiisa. Iyo rabitaankiisa ku salaysan  dulmiga. Inta badan bini’aadamku wuxuu jecelyahay   wanaaga. Barwaaqada iyo  caafimaadka, sidoo kale waxaa uu necebyahay xumaanta. Balaayada.gaajada.iyo colaada.

Waana  dabeecadiisa, bini’aadamku intiisa  badani  ma saadaaliyo xaalada ku soo wajahan iyo arintu waxay dib ka noqondoonto. 

Arintiisu  waxay un ku egtahay  xaalada markaas uu ku suganyahay  haday  dhibaato asiibto, sida  abaaraha.cudurada iyo colaada, Wuxuu gaarayaaa quus tii  ugu dambaysay  waxaana hadheeya  murugo iyo calool xumo farta ugu fiiqda  guuldarada ku soo wajahan,wuxuna meesha ka saaraa  rajadii iyo naxariistii alle. Bini’aadamku hadii uu ku jiro barwaaqo iyo bash bash wuxuu hilmaamaa  abaalkii alle u galay  iyo  ku shugrintiisii wuxuuna  isu maleeyaa  inuu yahay mid ka nabad galay masiibooyinka,  sidoo kale waxaa  uu ku hadlaa  hadalo laqwi ah, sida  anigaa  iskaleh,  xogaygaan ku shaqaystay,  maxaad igu darsatay,  IWM. Markaad  fiiriso kii hore ee  dhibaatadu dilootay  iyo kan barwaaqada ku jira, waxaaba  daran  xagga  kibirka iyo doqonimada  kan barwaaqada ku jira. Illahay markii uu abuuray bini’aadamka ayuu wax isugu daray, maxaa yelay? Jinsi kasta oo  illahay abuuray  wuxuu wax ku leeyahay  dhinac kasta markii laga fiiriyo  jinsiga uu ka tirsanyahay.  

Sidoo kale bini’aadamka dabeecadihiisa waxaa kamid ah markii uu ladanyahay inuusan talada  qaadan, Markay balaayo ku habsatana   inuusan sugnaanin, oo uu  oohin iyo  calaacal  bilaabo, alle waxaan  waydiisanaynaa sugnaan, samir iyo xamdi  joogta ah. 

Qadartii rabigay  

Qadarta alle waa shay xaq ah qof kasta   oo rumeeyay  alle iyo  rasuulkiisana (CSW) waa in uu rumeeyo qadarta alle,  qofkii rumayn waayo qadarta alle  wuu ku gaaloobayaa, sidaas darteed waxaan rumaysanahay wax kasta oo  ku dhaco qadarta  alle, shay kastana wuxuu leeyahay  sabab iyo  wax loo tiiriyo.

Wixii ka dhacay soomaaliya  aakhir kii bishii 12/2006 da  waxay ahayd wax qadaran   hadana waxaan leenahay  waxaa sabab u ahaa  qaabkii loo  maamulay, waxayna ahayd mid  guracan, shay kasta   oo uu illahay abuuray  wuxuu  u sameeyay  dad macalimin ku ah, oo loogu tala galay in looga dambeeyo, sidas darteed waxaa haboon shay kasta in loo isticmaalo sida  uu ugu  micna badanyahay  loogana dambeeyo qofka aqonta u  leh si loogaaro  hadafkii iyo ujeedadii laga  laha shaygaas. Shacabka soomaaliyeed waa shacab nasiib badan,  hadana,  ayaan daran, waa qoomiyada kaliya ee isku diinta ah, isku luuqada ah, isku sinjiga ah, dhinaca kale markii aad ka fiiriso waa shacabka  ugu ayaanka daran, maxaa yeelay? Waxaa jirta qaacida oranaysa shacab xun majira ee madax xun ayaa jirta, shacabkani waligii ma helin  hogaan wanaagsan, sida aan ognahayna hadii hogaanka xumaado umadaasi horumar magaarto kamana baxdo  tafararuq, duli, gu’nimo iyo gumaysi.  Waxaa nasiib daro ah 47 sano kadib in dib loo qabsaday  dhulkii xorta ahaa ee soomaliya  oo gumaysi loo gacan galiyay,  sidoo kale waxaa ayaan  daro ah  dad sheeganaya  inay  soomaliyo masuul u yihiin  isla  markaana ah daba dhilif Ethiopia  inay ku qanacsan yihiin in gumaysi  loo gacan galiyo dalka,  in tabo  waxaa ka sii daran shacabkii soomaaliyeed I nuu ku qanacsanyahay  in laguumaysto, taasna waxaa  markhaati u ah  oo  ay ka wahsadeen oo ay gacmaha ka laabteen inay dagalamaan  oo ay  difaacaan dalkooda dadkooda iyo  diintooda,  

nin  hal yeey  qabiil ahaa   wuxuu yiri  lix halkaad  ku joogtaan dagaal  laabya ka ogaada, hadii luqunta la  idin jaro  lugaha meer meersha,

qalbijabkii shacabkii soomaaliyeed

soomaalidu waxay ku maah maahdaa ku qabatay  iyo  qadar alle ba waa la qaataa, maah maahdaan waxaan hadalka ugu bilaabay  shacabka soomaliyeed inay ku qancaan qadarta alle  isla markaan aan  la isu dhiibin oon dhabarka loo rogan  gumaysiga soo jireenka ah iyo daba dhilifka hor socda, waxaad oga tihiin cadaawada naga dhaxayso anaga  iyo Ethiopia , dagaal kanaguna  wuxuu marayaa 600 oo sano inta  taariikhdu xustay,  sidookale waxaa naga dhaxeeyo iyada iyo  gaalada kaleba  cadaawad asal ah,  oo ah  tii u dhaxaysay muslimiinta  iyo gaalada. 

Sayid maxamed wuxuu yiri, 

•  hadaan  waayay  calan  lay’nashro tan iyo Nairobi

• Miyaan  waayay naamuus  janiyo  daalac iyo naasil,

•  

• Hadaan waayay ruux iga naxoo, ii nasabad sheegta,

• Miyaan waayay, naxariis alliyo nabiga  jaahiisa,

•  

• Hadaan waayay, ciid oo naqleh, iyo  inaan  nugaal daaqo

• Miyaan waayay, naar  aan shidiyo, nolol qurmoonaatay,

Macnaha aan u soo qaatay baydadkaan  gabayga ah hadaan idin dareen siiyo,  waa sida  tan, hadaan waynay  nin  nagu xukuma  kitaabka alle iyo sunada nabiga (CSW),

 hadaan waynay  qof nagu  xukumo  jacbur uu  isagu samaytay, oo nabad galiya  nafta iyo maalka iyo diinta, miyaan waynay  inaan dagaalano in ta aan ka helayno  waxa dantanada ay ku jirto aakhariyo aduunba,

Ethiopia waa dal aan daris  nahay waana cadowga koowaad ee shacabka soomaaliyeed, 16 sano waxya ka dhismi wayday  dowlada soomaaliyeed waa Ethiopia,  suurta galna ma aha  dawlad Ethiopia soo dhistay inay xal u keenta  soomaaliya, sidookale waxaan suurta gal ahayn in masuul soomaaliyeed loo aqoonsado xalna laga sugo dad kii aabaha u ahaa  dhibaatada  soomaliya. 

Bur burkii  ciidan ee midawga maxaakiimta islaamiga  soomaaliyeed  

Bur bur ki ciidan ee ku dhacay midawgii maxaakiimta islaamiga ah, wuxuu qalbi jab  wayn ku riday shacabka soomaliyeed meel kasta oo ay joogaan, 99 % wuxuuna noqday mid aan la filayn sida ay wax u dhaceen,  hogaan xumadu waa cudur  kamid  ah  cudurada waa wayn  ee dawadooda lagu dhibtoodo, midawga maxaakiimtu waxay  hanteen qalbiga iyo jeebka   shacabka soomaaliyeed, markii ay ka adkaadeen   hogaamiye kooxeed yadii  isla markaasna ay horseedeen  nabad  galyo iyo xasilooni,  taasina waxay dhalisay  caalamku inuu ku baraarugo  nuurka ka soo iftiimay  gobalada  koofureed ee soomaliya, kadibna  wuxuu isku raacay  in la damiyo  nuur kaas  illahay se waa diiday,  

Maxkamaduhu waxay muujiyeen muslinimo iyo  soomaalinimo, hase yeeshee  waxay u dhaqmeen sida xoolo  raacatada oo kale, ninka geel jirka  ah  wuxuu jecelyahay  geela inuu   daajiyo meel wanaagasan, oo cosob ah,  si uu dag dag  u gu cayilo,  wuxuuna daajiyaa meelaha cidlada ah ee loo yaqaano  daafaha, wuxuna halis galiyaa  naftiisa iyo geelaba, wuxuuna Qatar u   yahay duulaamada cadowga iyo dugaaga,   maxaa yelay  asaga ayaa geeska u xiga. Meeshii  laga soo galayay. Ninkaa geel jirka ah wuxuu ka fikiray geeliisa  dharagtiis aoo kaliya, waxna uma diyaarsan dugaaga  iyo cadowga ku soo wajahan.  Oo uu ogyahay  inaysan isa seegayn. Taasina waa khaa’inimo xambaarsan mas’uuliyad xumo.  

Waxa lamid ah oo aan u soo qaatay tusaalahaan mas’uuliyiintii sar sare  ee  maxaakimtu   waxay ku guul daraysteen inay ka run sheegaan mas’uuliyadii ay qaadeen, iyo inay u diyaar garoobaan dagaalkii ay galiyeen  shacabkii soomaaliyeed, nasiib daro waxay u dhaqmeen  sidii  ninkii geel jiraha  ahaa ee aan kor ku soo xusnay. Nasiib darada haysato  umada soomaaliyeed waxay tahay. Madaxdooda  oo  kula dhaqanta mas’uuliyad xumo, cadaalad daro iyo  daba dhilifnimo,  taasina waxay  hor seeday  guul daro, gumaysi iyo inay u nuglaato cadawgeeda, qof kas ta oo soomali ah oo mas’uuliyad qabta  wuxuu  la soo baxaa labo ciladood, mida koowaad wuxuu beelaa dhagaha oo wax tala ah ma qaato, mida labaadna , wuxuu noqdaana  nin khiyaana  mas’uuliyadii iyo maalka umada, meesha uu masuulka  ka yahayna waxaa si khaas ah  u yeesha iasag aiyo jifadiisa  hoose,  

Midawga maxaakiimtu waxay diideen  in ay aqoon sadaan  dawladii ku meel gaarka ahayd ee ay soo dhistay  Ethiopia, waxayna ku dhawaaqeen jihad, sida  runta ah waxay fiicnayd in la diido,  masiirka umada soomaliyeed inay maamusho Ethiopia, maxayse  u diyaariyeen in looga hor tago oo awood ah ?  caalamka  waxaa ka jira marka laga hadlayo  intaraajiid ayada   dagaalka casriga ah. Labo qaybood, qaybta koowaad waa dagaal  dhexmaro laba dawladood,  inta badana  ay isu dheeli tiran yihiin awooda ha  dagaalamayo, sida madaafiicta goobta, taangiyada, ciidanka lugta, difaaca circa, ciidanka  circa, iyo ciidanka  bada,  

qaybta labaad waa dagaal dhex maraya  dawlad iyo jabhad, dagalka  dawlada iyo jabhada waa  uu ka duwanyahay  midki hore, labada awoodoodna isuma dheeli tirmaan, darteed ayaa  jabhadu waxay ka carartaa inay gasho  dagaal ka fool kafool ah, waxayna jeclaystaan inuu yaraado  khasaarahooda dhimashadooda iyo dhaawacooduba, wuxuu can ku yahay oo loo yaqaanaa  dagaalka dhexmarayo dawlada iyo jabhada  ku dhufoo ka dhaqaaq,  dagaaal kani wuxuu  dhaawac wayn u gaysanayaa  dawlada  wuxuuna yaraynayaa  qasaaraha  jabhada,  hadabo waxaa is waydiin mudan  midawga maxaakiintu labaan qaab kay ku dagaalameen oo ay adeegsadeen?  Hadaad la socotay istaraajiid yadii dagalka ee midawga maxaakiimta  iyo hadaadan  la soconba, waxay ku dagaal galeen qaabkii  labada dawladood, taasina waxay ahayd  khiyaano qaran, iyo masuuliyad xumo, sida aan horay u soo xusnay shacabka soomaaliyeed waxaa mar  kasta dhibaato u horseeda  dadka madaxda u ah ku waas oo gudan waya  xilkii ay   umada u hayeen,  

dar daaran ku wajahan shacabka soomaaliyeed  

hada  kahor soomaliya waxaa ka soo baxay  nin mujaahid ah oo ahaa   hogaamiye  ruuxiya, ninkaasi wuxuu isku  dayay soomaaliyo inuu ka saaro  dawladihii guumaysanayay kadibna uu ka dhiso dawlad islaami ah,  waxase ku dhacday nasiib daro,  nasiib daradaasi waxay noqotay  madax dii sarsare ee  la talin jirtay  inay noqdeen niman diin la aan ah, oo aan  lahayn wadaniyad iyo caqli saliim ah midna,   sida taariikhdu xusayso  dacay  oo ahaa  ninkii  ugu xoolaha  badnaa  daraawiishta   kana mid ahaa  qusuusuyiintii  ayaa  u galay  englishkii  berbero fadhiyay,  sayid maxamed  cabdille  xasna  markuu maqlay  dacay inuu mid noqday  ciidamada  engriiska u  jaajuusa, wuxuu  tiriyay gabayo murugo leh, ku waas oo ku cabirayay  nuxurka soomaalidu  sida uu u liito  iyo sayidku waxa uu rabo miisaanka  ay leeyihiin iyo waxa ay soomaalidu rabto sida ay u yaryihiin,  waakan gabaygii sayid maxamed  oo aan dhawr bayd ka soo  qaadanay  

• wiil yahoow, nin ciil dilahayoo, duuban baan  ahaye

• dadabtii, la ii dhigay, ma galin, toban diraacoode

• waxa  diifta iiyeelay, waa  caro daraadeede

•  

• hadii doobke caaniyo, karuur dacalka lay saaro

• ama darab la ii soo dhigiyo, duqus la geedeeyay

• dib nahayga, soor uma furoo  waan diqaysnahaye

• soomalidii baan  u dudi  daaduf ka  ahayde,

baydka waxaan u soo qaatay  inaan idin xusuusiyo daba  dhilif iyo gaala  raacba inay waligood soo jireen hadana jiri doonaan, dhibaato wayna u gaysten  dad badan  oo  mujaahidiin  ahaa , ku waas oo difaacayay  dadkooda, dalkooda,  iyo diin toodaba, sidaas darteed  waxaan idiin dardaar mayaa iniidan u nuglaan  cadawgeena soo jireenka ah iyo daba  dhilifka  hor socda, sidookale waxaan idiin dar daarmayaa  inaad illahay dartii isugu xirnaataan , taasina waxay keenaysaa in shaa alahu   dalka inaan  cadawga ka saarno , soona celino  mid nimadii, kala dambayntii, iyo qaranimadii umadda soomaliyeed,  

dib  u heshiisiinta  suurta galka ah waqtiga hada lagu jiro 

DHEGEYSO: CAYDIID OO SHEEGAY MIDAYNTA SOMALIA & ETHIOPIA IYO BAABI'INTA XADKA SOOMAALIYA	C/laahi Yuusuf: oo sheegay in Xuseen Caydiid uusan caadi ahayn Halkan Ka Dhegeyso ama  Halkan Dhegeyso
Prof. Cali Maxamed Geeddi oo Diyaarad Militari oo Itoobiyaan ah keentay Afgooye:29/12/06, Sawirka: AP

aduunku waa hooska  labadiisa galin  wuxuu isu  daba socdaa  sida maalinta  iyo habeenka   qoraxda iyo dayaxa,  sidaa soo  kale  ayay  guusha iyo  guuldaradu  isu daba  socdaan,   4 todobaad ka  hor  waxaa  hogaaminayay  masiirka  shacabka  soomaaliyeed midawgii maxakiimta islaamiga ah, saacada kadibna waxaa  hogaaminayay  Ethiopia iyo daba  dhilifka  hor socda,  waxaan ognahay in si xoogleh, loo wiiqay  awoodii ciidan  ee midawga maxaakiimta, sidoo kale waxaan oganahay awoodii  maxaakiimta waxa bur buriyay inay tahay Ethiopia  ee aysan ahayn  daba dhilifka hor socda ee lagu magacaabo  dawlada  KMG  ah, 

mar haday  arintu sidaas  tahay qolaba inaysan ka boodin xaqiiqda   jirto iyo  xaalada  dhabta ah ee hor  taala, waxana  haboon in la helo kalsooni  dhiiri galiso  wada hadal nabadeed,  taasina waxay ku dhici kartaa in la helo  shuruudaha soo socdo,

1:waa in Ethiopia   dadka ay  ka baxdo, siidaysana  maxaabiista ay ka  qabsatay gudaha  soomaliya,

2:dhamaan waa in la cafiyo  xubnihii  midawga  maxaakiimta, ooysan  jirin wax gooni loo ugaarsado,

3: hadii intaa lahelo  midawga maxaakiimta waa inay ictiraafaan  si shuruud la’aan ah wada hadalka ,

4: waa in golaha wasiirada loo qaybsado  labo meelood, midawga maxaakiimta iyo dawlad ku sheegta,

5: si uu  u suurta galo  wadahadalka  waa in shirka koowaad lagu qabto  dal dibada ah oo aysan ku jirin Ethiopia  iyo Kenya,  

hadii la waayo qadobadaan suurta galin karo in la helo xasilooni iyo kala dambayn, waxaan la huri doonin in la dagaalamo, iyadoo taargad laga dhiganayo  ciidamada shisheeyaha  iyo dabada dhilifka hogaaminaya  waxaana rajaynayaa  inaan  ka  guulaysan doono in shaa allaah,

waxaan ku gaba gabaynayaa  dhawr  bayd oo gabay ah  

ninkii mowka diidiyo. Gun’nimo kalama maarmaane

mudka  u galiya  maaraha kufrigu  way namoogyahaye

murtidkana hadaynina  faranjiguu maandhihiis yahaye

mintidaay  in shaa allaahu  goor dhaw baan mahdin  doonaaye

 qore  ugaaska beesha sade  ahna afhayeenka  salaadiinta  beelaha daarood
ugaas maxamed wali  sh axmed nuur

Faafin: SomaliTalk.com | Mar 21, 2007

---

"Ciidamada Afrikaanka ee Nabad Ilaalinta Soomaaliya ma waxay u Adeegayaan Danaha Batroolka iyo Gaaska ee Reer Galbeedka"
Xiriirka u dhexeeya dagaalada Soomaaliya iyo batroolka... Akhri..