SOOMALIYA OO U BAAHAN IN IGAD LAGA XOREEYA
Waxaa soo diyaariyay:
YUSUF MOHAMED ABDI YUSUF
Waxaa doonayaa in aan ka war bixiyo arimo
badan oo la isku qaldaayo oo ka taagan soomaliya waqtiga aan hada joogno.
Dhamaanteen waa aynu ka wada dharagsan nahay
dhibatada uu wadankeenu ku sugan yahay laga soo bilaabo horaantii 1990
naadki ilaa maantadan aan joogno.
hadaba dagaalo sokeeye oo aad u xun oo na soo
maray iyo mar xaalado kala duwanaa oo waqtiyo kala duwan dhacay iyo isbadalo
badan ,arimahaas oo idil waynu ka wada dharagsan nahay.
waxaan rabaa inaa sharaxaad ka bixiyo ururka (
IGAD )iyo inta ku midoowday
ururka IGAD waxaa aasaastay wadamada ku yaal
bariga AFRIKA sida :
ERITERIA ETHOPIA
SOMALIA KENYA
SUDAN UGANDA
JABUUTI
Tan marki la aasasay urur gobaleedka IGAD
horta sideedaba wax wayn oo u ku soo kordhiyay gobalka maba jirto.
Wadamada ku bahoobayna dhamaantood waa wadamo
iska soo horjeeda oo leh isbaheysiyo lidi isku wada ah,tusaale ahaan
Wadamada Sudan,Ethopia,Yemen waxay qabaan
isbaheysi la yiraahdo isbaheysiga sanca oo dhamaantood waxay ka soo
horjedaan wadanka Eriteria.
Kenya & Ethopia waxaa ka dhaxeeya heshiis ay
gareen mudo laga joogo 40 sano,heshiiskaas oo dhigaayo in Kenya & Ethopia
iska kashadan arimaha Somalia ,madama Somalia ay ka heystaan dhul & dad
nool.
Uganda & Sudan waxa iyagana ka dhaxeeya colaad
oo waxay isku adeegsadan jabhado midba midka kale uu rabo inuu ku wiiqo
awoodiisa.
Jabuuti waa wadan qunyar socod ah balse la
walaal ah Somalia ,sidaa daradeed aan heysan garab.
Ereteria &Ethopia colaad wayn baa ka dhaxeysa
oo ciidan caalami baa kala dhax fadhiya.
Somalia awood iyo talo toona kuma laha geeska
AFRIKA ,waana wadan tiisa heysato la ildaran dagaalo sokeeye iyo gaajo iyo
cudur.
IGAD madama u loolan ka dhaxeeyo dhaxdeeda
waxaase jira in wadan walbo dagaalo sokeeya ay ka jiraan gudiihisa,
Sudan mushkilad galbeedka wado baa ku furan oo
arinka DARFUR baa taagan oo iyada la rabaa ciidan calami loo diro dalkeeda.
Uganda waxa wada hadal u socdaa jabhad
hubeysan oo dagaal kala dhaxeeyo.
Kenya waxay la ildaran tahay musuqmaasuq iyo
burcadnimo baahan.
Ethopia waxaa faro kulul ku hayo kacdoon ka
dhan tigreeyga sida OROMADA, SOOMALIDA (ONLF),AMHARADA .
Somalia mashaakil wayn baa ka jira oo iyadii
baa is heysata tan iyo marki la soo dhisay.
Hadaba hadaan faalo kooban ka bixiyo arimaha
ugu dambeyay ee SOMALIA .
Waxaa dhacay isbadal wayn oo ka dhacay
koonfurta oo awoodi qabqablayaasha dagaalka waa la wiiqay oo wax Ethopia u
galay oo carara iyo qaar Baydhabo u baxsado bay noqdeen
Magaalo madaxdi iyo gobalo kale waxaa gacanta
ku haya MAXKAMADO SOOMAALIYEED oo islaami ah ,dekadi iyo gegidii diyaradaha
waa la furay amnigi waa la soo celiyay ,xamar na waa nabad dagaalki
qabiilka iyo qabqablayaashi waa laga soo gudbay.
Dowladii & maxkamadihina 2 goor bay kulmeen
wayna is af garteen ,bil kadibna way balansan yihiin ,oo waxay ku balameen
in ay ugudbaan awood qaybsi.
Dowlada iyo Maxkamadaha way is ictiraafeen
heshiisna qalin ka ku dugeen.
Dagaalo ka dhaxeeyana ma jirto.
IGAD maxay u dooneysaa in ay SOMALIA gasho ?
Igad hada waxa awooda leh oo goaan ka leh waa
6 marka laga reebo SOMALIA oo ah kan loo tashanaayo.
Wadamada SUDAN ,JABUUTI,ERETARIA waxay goan ku
gaareen in ciidan loo dirin SOMALIA ,shirka QARTUM laga warsugo sida xaal u
noqdo oo arinta la waalin
Wadamada ETHOPIA,KENYA, UGANDA waxay qaateen
goaan ku eg 3 dooda oo ah in ciidan SOMALIA loo diro si loo caawiyo
dowlada.
Dad badan oo SOMALIYEED arinkaas waxay u
arkaan arimo ay ka dambeeyaan wadamo dano ka leh SOMALIA oo aan wax dan iyo
heelo ka laheyn dadka iyo dalkaba.
Maxkamadaha islaamka & inta badan shacabka
SOOMALIYEED arinkaas way ka soo horjeedan ,marka laga rebo inyar waxbo
garaneynin oo aaminsan reer hebel & dano shaqsiyadeed in dalkeena ay galaan
wadamada ETHOPIA.KENYA & UGANDA ,waayo sababo ay u galaan ma jirto ,dano
qaas ahna way naga leeyihin.
URURKA MIDOWGA AFRIKA ee xaruuntisu tahay
ADDIS ABABA ETHOPIA goankisa ah in si dagdag ah cidamo loogu diro SOMALIA
mudo bil gudaheed ah,waa arin aan loo dhameyn oo ay wataan wadamo SOMALIA
aan u rabin dowladnimo iyo madaxbanaani taam ah,balse waxaa yaab ah in
UNITED NATION aysan wali SOMALIA ka qaadin cunaqabateynta hubka ee saaran
dalkeena,sidaa daradeed sharci ma ahan in arinkaas fulo waayo SOMALIA waa
dal madax banaan xubin a ka ah (UN).
Waxaa xusid mudan oo aan rabaa in aan idin
xusuusiyo in ETHOPIA marnaba raali ka noqoneynin in la helo dowlad
SOOMALIYEED oo xor ah lamid ah wadamada bariga AFRIKA ka dhisan.tusaale :
ETHOPIA iyada gacanteeda ku soo dhistay
dowladan baydhabo ku rafadsan & iyadan kala qaybisay hadana isla dowlada.
Ethopia iyada ka dambeysay isbaheysigi
burburey ee laga adkaaday ,hadana iyada wali soo hubeyneysa ( warlords
naxariista darnaa ee laga reystay )
ETHOPIA iyadoo dumisay dowladi ka horeysay tan
ee lagu soo dhisay wadanka JABUUTI oo u hogaminayay madaxwayne CABDIQASIM
SALAD HASAN .
ETHOPIA waxay si sharci daro ah ugu jirtaa
dalkeena gaar ahaan: BAY,BAKOOL,GEDO,HIIRAN .GALGADUUD ,GALKACYO,WAQOOYIGA
SOOMALIA
Ethopia iyada madaxa isku galisay dowlada
mpagathi mana dooneyso in ay baydhabo dhaafto dowladan xataa waayo waxaa
burcad SOMALIA ka jira iyada taageerta ,burcadana dhaxdooda heshiis ma ahan.
Waxaa yaab badan in wasiirka gashandhiga
SOMALIA COL: BARE HIIRAALE u cadeeyay in usan ogaleyn in ciidamo IGAD ah
SOMALIA cag soo dhigi karin,halka safiir isku sheeg SOOMALIYEED ( LAQANYO)oo
london qaxooti ku ahaan jiray u ka dalbaday shir lagu shirqolayay danta
dalka & dadka SOOMALIYEED u ka dalbaday wadamada cadawga ku ah dalkeena in
ciidamo U soo diraan SOMALIA.
Waxaa wax lala yaabo ah in dowlada kuwa
sheganayaan ay dalbaden cidamo ajanabi ah oo ka difaaca dadkeeda, yaab
badnaa ( dowlad dadkeeda laga difaacayo)
Hadaba ummada SOOMALIYEED maxaa la gudboon?
Ummada SOOMALIYEED waxaa la gudboon in ay
dalkooda iyo diintooda & dadkooda ka difacaan ETHOPIA,KENYA&UGANDA
In ay midoobaan garabna siiyaan dadka raba in
SOOMALIYA noqoto wadan xor ka ah IGAD & gumeysi amxaaro.
Hadii ay soo galaan ciidamo ETHOPIAN & ETC waa
in lala jihaado hubkana la qataa si isku mid ahna loo layaa cadawga gudaha &
kan dibada ha ahaado haduu rabo ehelkada.
Waxaa xusid mudan in maantay la maraayo
waqtigi goobanimo doonka oo kale waa in la la xisabtamaa dadka qaaimiinta ah
ee wadankooda ku soo hogaminaayo ETHIOPIAN & qurunka kale.
Waan in la qoraa oo book lagu qoraa dadka
caadeystay in ay gumeysiga difacaan si looga jaaseeya waqti ga ugu horeeya
ee laga adkaado ETHIOPA .
Waa in wadamada saaxibka nahay la waydiista
gargaar hadii IGAD amar la an soo galaan SOMALIA si looga hortago.
Shacabka SOOMALIYEED ee xalaasha ah waa inay u
diyaar garooban difaaca dalkooda & dadkooda
Mudanayaasha baarlamaanka ee wadaniyiinta ah
waxaa laga codsanayaa inay muujiyaan inaysan raali ka aheyn in dalkeena soo
galaan amar la aan IGAD,hadii kale waxaa la mid noqon doontaa kuwa ay madax
martay ETHOPIA ee aan garan karin hagar daamooyinka ay ku heyso dadka &
dalka SOOMALIYEED.
Waxaa hubaa hadii ETHOPIA faraha kala baxdo
SOOMALIYA in la heli doono DOWLAD & DAL XOR AH .balse inta ETHOPIA hub
iskugu dhibeyso walina colaado cusub ka hurineyso SOMALIA in SOMALIA saan ku
jiri doonaan waayo waxaan marmar maqlaa SOOMALI NIN MUUQA KA AH UURKA KA AH
ADOON GUMEYSI U AH CABIID inu ku hadlo ETHOPIA waa saaxibaden waa darisken
danta reerkena ayay wadataa.danta reerkada ma waxa weeye warlords dhan
madaxa isku galinaa adna aniga i tahay dameer.
Maqaalkeyga waxaan kusoo gunanadayaa halo
diyaar garoobo iska xoreyn
shiisheye u adeege iyo maato isbareeste
IGAD MA DONEYNO SOOMAALIYA SOOMAALI BAA
LEH,AYAHEEDANA IYADAA LEH
Waxaa soo diyaariyay:
YUSUF MOHAMED ABDI YUSUF
Faafin: SomaliTalk.com | Sept 17, 2006
Wajigii
labaad ee dhismaha Runway-ga Garoonka Diyaaradaha Muqdisho oo furmay.
W/D; Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail:
amiinkhasaaro@hotmail.com
Maalintii shalaya ahayd ayaa waxa dib u furmay
wajigii labaad ee Dayactirka Garoonka Diyaaradaha Muqdisho gaar ahaan Wadada ay
ku cararaan Diyaaradaha ee Runway-ga, kaas oo ay dhibaato ka soo gaartay
Dagaaladii sokeeye ee mudada 16-ka sano ah ka jiray Dalka.
Shirkadda gacan ka gaysaneysa dhismahaasi oo
lagu magacaabo Midowga Shirkadaha Qalabka Culus ayaa mar uu warbixin siinayey
Guddoomiyaha Shirkaddaasi Muxiyadiin Max’ed Cali ayaa waxa uu sheegay in Wajigii
koowaad ee dayactirka Wadada Garoonka la soo gebagabeeyay, maanta uu dib u
furmay wajigii labaad, isagoo sheegay in waqti dhow la soo gebagabeyn doono
wajigaasi.
Muxiyadiin Waxa uu sheegay in Runway-ga ay
dhibaato ka soo gaartay Mowjadaha Badda iyo waliba iyadoo laga bixiyey Caro
Kaabo oo boholo waaweyn ay halkaasi ka qodmeen, waxa uuna sheegay in ay duugista
godadkaasi caro iyo shamiito xoogan iyo waliba dhagxaan si ay uga difaacaan
Mowjadaha Badda, waxaa kalloo uu sheegay labada dhinac ee Runway-ga ay iyana
dayactir ku sameynayaan.
Waxaa arkeysaa Gawaari fara badan iyo
Baldoosaro ka shaqaynaya Garoonka, kuwaas oo is dib-dhaafayey, sidoo kale waxa
ka hawlgalayey shaqaale fara badan oo isugu jiray Rag iyo Dumar, waxa kalle oo
Garoonka dib loo dayactirayaa xafiisyadii uu garoonku lahaan jiray, kuwaas oo ku
burburay dagaaladii sokeeye, waxaana ka qayb-qaadanaya Shirkadaha Diyaaradaha ee
ka soo dega Garoonkaasi.
Garoonka oo aad u mashquulsanaa ayaa waxaa
maalintii ka soo dega 7-8 diyaaradood, waxaana markaad u socotid garoonka aad
mareysaa labo Koontarool oo labadaba si aad ah laguugu baarayo, waxaana haatan
agagaarkiisa ka socda dhaqdhaqaaqyo iyo ganacsi aad u baaxad weyn, waxaana la
filayaa in waqtiyada dhow ay dib u soo laabato bilicsamidii garoonka Diyaaradaha
ee Magaalada Muqdisho.
Daabaco
Boggan | Print
