Kismaayo
& kandhahaar !!!!
Sahid maxamed yusuf
USA,VA
Runtii kismaayo waxay muhim u tahay sida
magaallada kandhahaar muhim ugu tahay dalka afqaanistaan !!! dalkaas ooy
haatan haystaan ciidam shisheeye markii islaaminyiintii haystay ay dayaceen
in ay kasbadaan quluubta dadkii deganaan !!!
runtii dooni mayno in maxaakiimta laga qaniino
halkii kuwii ka horeeyey laga qaniinay,sida uu ahaa xadiiskii nabiga {qofka
mumiunka ah hal god laba mar lagama qaniino } sidas ama si la mid ah auu
yiri.
ikhwaanii maxaakiimta islaamiga ah ee ka
curatay wadanka soomaaliya waxaa la isku raacay in ay aheyd mucjizo allah
samada ka keenay ,oo naga qaaday warlords-kiisa 16 sano na gumaysanaayey!!!.
Haddaba waxaan doonaynaa in aysan noqon
neecawda maxaakiimtu mid si sahal ah u feyrta macanaa u baabada, ama haddii
aan si kale u iraahdo mid noqota sidii ay ku danbeysa kandahaar!!!.
Intii la riday taliskii maxamed siyaad 1991
waxaa magaallada kismaayo aheyd mid ay ku loolamaan warlords aad u fara
badan,waxaanse ka soo qaadan karnaa maamulkii inta yar jiray ee kornayl
axmed cumar jees,kii ka danbeeyey ee janaraal moorgan iyo kii ugu danbeeyey
ee isbahaysiga dooxada jubba ee uu madaxda ka ahaa kornayl Barre hiiraale oo
bishii hore dhamaadkeedii ka caraabay magaallada kismaayo.
Haddaba waxaa maanta gacanta ku haaya
magaalladaas istaraatiijiga ah golaha maxaakiinta soomaaliyeed ,waxaana u
rajeynaynaa in ay 100% ay ka fiicnaadaan maamulladdii soo maray magaaladaas
,maadaama ay ku abtirsanayaa dhaxalkii nabi maxamed nnkh ee ahaa in loo soo
saaray Raxmad in uu u yahay adduunweynaha.
Waana tii uu saxaabigii weynaa ee Ribci ibnu
caamir uu Rustamkii Roomaanka la hor istaagay markii la weydiiyey maxay
muslimiintu u socdaan?
wuxuu yiri Ribci:[ allah ayaa na soo saaray si
aan uga bixino intuu doona ee addoomadiisa ah cibaadada ay u gudanayaan
addoomada la midka ah oo aan u saarno in ay Allah kaliya caabudaan iyo in
aan dadka ka saarno dhibka adduunka ay ku jiraan ee aan u saarno adduunka
waasicnimadiisa iyo in aan dadka ka saarno caddalad darada madaxdooda oon u
saarno cadliga ilaahay] Haddaba haddii maxaakiimtu ay dhaxalkaas raacayaan
waa hubaal in ay ka fiicnaan doonaan maamuladda adduunka jira oo dhan.
Maxaan maxaakiimta ka doonaynaa:
waxaan ka doonaynaa in aysan marnaba ku
mashquulin qolofta mooska ay uu daadagaan lubiga mooska oo ah inta cad ee
macaan ee nuxurka leh ee la cuno.
haddii aan wadaadada kula hadlo afkooda waa in
ay awliyaatka umuurta siday u kala muhiimsan tahay ay u kala hormariyaan.
haddii aan ku sii cadeeyo qodobkayga
tusaalooyin waqtigan la joogo:
A) In aysan ku mashquulin in ay sigaarka dadka
ka reebaan ama ay jaadka u diidaan guud ahaan ,baan ka wadaa laakiin inay
caddaadiyaan ooy meelaha qaarkood loo diido sida wadamada qaarkood ay ula
dagaalamaan, ama dadka la baro dhibaatada uu jaadka leeyahay ama
sigaarkuba. marka hore ku bilaaba in aan sigaarka lagu cabin meelaha
dadweynaha iskugu yimaadaan sida baabuurta dhexdooda,xafiisyada
dhexdooda,iskuuladda dhexdooda. haddii la heli karo waa in calaamdaha sigaar
laguma cabi karo lagu dhajiyaa baabuurta ,iskoolada ,xafiisyada xawilaada,
jaamicadaha,isbitaaldda ,waxaan arrimahaas idinka caawin kara red cross ama
world health organazation , iyo hay,ad kasta oo samal fal ahaan idiinla
joogta.
Karbaash miyaa lagu bilaabayaa sida aan idinka
maqlaayey maya tusaaleyn ay ka wada qeyb qaataan dadweynaha,wax sheegid
muddo sanad iyo ka badan kadib markii la barto karbaash hala bilaabo,
maxaayeelay waxaa la idiin soo diray samaaxa ee la iima soo dirin kuwa
qalafsan,siduu Nabigu yiri nnkh:[ waxaa la ila soo diray diin xaniifa ah oo
samaaxo leh... alxanafiyatul samxaa] ama sidaas oo kale ayuu yiri. Nabigu
waxuu kaloo ku yiri xadiis caan ah : [ fududeysta oo ha isku adkeynina,
bishaareysta oo hakala cararina] xagee ka marteen axaadiistaas. sidoo kale
xadiiskii caanka ahaa uu Nabigu yiri :[ Diintu waa naseexa,yey u tahay
nabiyoow,allah iyo kitaabkiisa iyo Rasuulkiisa, madaxda muslimiinta iyo
muslimiinta oo idil] xadiis saxiix ah waxa wariyey muslim waana xadiiskii
tamiim ibnu aws.
Ikhwaanii aaway naseexadaas ma karbaash baad
ka hor mariseen !!! diinta xuduud lee ma han, xuduudu waxay timid markay
dadku barteen diinta !!! horta bara.
B) Shaneemooyinka runtii haatan sidaan u
naqaanay ma ahan, waa buulal yar yar oo aad u wasakh ah oo kuraas xun xun oo
dhiqle iyo baranbaro dareerayso oo mugdi ah oo urka iyo wasaqda aadan
banaanka ka fiirin karin oo cariiri ah, oo la dhigay TV yar oo lagu shidaayo
aflaam wixii la doono ( sex & violence) iwm taas in ay xaaraan tahay la isma
weydiinaayo in la mamnuucana waa lama huraan xataa marka laga fiiriyo xagga
caafimaadka ( hygyne) se isku daya in aad u fasaxdaan waqtigaan xaaliga
ah ruuxii awood leh in uu furto shaneemo weyn sida tii kismaayo ama theater
nadiif ah isla markaasna la saaro jansuura( censorship) taas waxaa si fiican
uga jawaabay guddoomiyaha cusub ee gobalka markuu yusuf garaad weydiiyey
waxa ay ka yeelayaan shaneemooyinka wuxuu ku jawaabay markii aan u helno
awood aan ku maalmulno oon ugu sameyno kala shaandheyn(cencership) waan furi
doonaa.
C) khamriga iyo dhilonimada waa xaaraan waana
waajib in aan la muujisan,Alxamdulilaah Soomaaliduna ma muujisato badankeeda
kuwa isku daya in ay duyuusnimadaas muujistaana dadweynahaa u jeeda.
D) garoomada kubbadda cagta waa lagama
maarmaan in aan dadka loo diidin se in la habeeyo oo salaadaha lagu oogo
,waqtiyo gaar ahna loo sameeyo. ku dara farda fuul ,miisaan qaadis,toogasho
barasho,legdinta,tennis,dabaal iwm soo xasuusta xadiiskii nabiga [ bara
caruurtiina dabaasha iyo toogashada] ama kii uu ka qeyb galay labadii
kooxood ee saxaabadda ee toogashada isku baxaysay ee uu ku yiri: [ tuura
,fardahana fuula in aad tuurtaan baanan ka jeclahay in aad fuushaan] maanta
tuurid baa la isku dhaafay atomic bomb,cruise, tomhawk,hoobiye,Baazuuke iwm
.
Maxaan looga baahan yahay maxaakiimta in ay
sameeyaan haatan:
Runtii waxyaalo fara badan ayaa looga baahan
yahay se aan qaar ka ugu muhiimsan wax ka sheego intii tabartayda ah:
A)marka ugu horeysa in amaanka sugaaan, nabad
galyadu waa qaali wax kasta ayadaa ka horeysa waa in ay ku guuleystaan sidii
xamar loo nadiifiyey oo kale.
waa in ay nadiifiyaan haddii isbaarooyin weli
ku hareen jubooyinka oo idil.
sidoo kale waa in ay dadku ku dhex mushaaxi
karaan jubooyinka ayagoon ka baqeynin ruuxna ilaa ilaahay mooyee iyo waraabi
ay xoolahooda uga baqdaan.
ammaanku ma ahan in la xasuuqo dadweynaha
sidii u caanka aheyd warlords-kii ka horeeyey oo qaarba kuwii ka horeeyey ay
xasuuqayeen taas oo ka dhigtay gobolka jubooyinka midka soomaaliya ugu
xasuuqa badan.
Ilaa haatan wax dhibaato ah ma aanan maqlin oo
kismaayo ka dhacay xoogaa rabsho abuur ah oo la jiray taliskii la riday oo
ka dacwoonayaa qaad la joojiyey mooyee iwm. waa la yaab dadkii la xasuuqi
jiray ayaa haatan ka dacwoonaya in jaad naftooda u daran ay rabshado u
dhigaan !!! waa u caadi dadka in ay mar walba wax tabanayaan bal jaad iyo
xasuuq yaa daran haddii la is weydiiyo.
B) in ay dhisaan maamul kala danbeyn leh oo si
caadil ah loogu qeybsado oo loo wada dhan yahay oo aad uga tayo roon kuwii
hore ee macmalka ahaa ee aan ku dhisneyn cadaalada ee ku dhisnaa cadaalad
darada.
waa in la furaa maamulkii degmooyinka,
munishiibiyadda,maamulkii amaanka sida maxkamadaha,xabsiyadda booliiska iyo
xabsiyadda qarankaba. si kale haddii aan u iraahdo waa in ay maxaakiimtu soo
celiyaan nololshii hay,adaha dawladda oo idil sida dhanka caafimaadka
,ammaanka,waxbarashada. taas oo muhiin ah in si cadaalad ah oo loo dhan
yahay loo abuuro loona qeybsado.
C)Nadaafadda magaalooyinka iyo caafimaadka deg
dega ah faaydhawrka( hygyne) in dadweynaha lagu booriyo nadaafadda
sida qashinka oo meel lagu aruuriyo oo aan meel kasta lagu tuurin ,lana helo
hay,ado maal galiya sida ganacsatada iyo ha,adaha samalfalka iwm.
D) in la furo centero ama degmooyin xaafadaha
oo lagu hanuunsho dadweynaha laguna baro islaamka dhaqankiisa ooy ka baxaan
duruuso joogto ah oo isku jira duruus islaami ah iyo kuwo faaydhowr ah oo
saameynaaya caafimaadka dadweynaha siiba haweenka uurka leh iyo
daryeelkooda( MCH) kuwaas oo mararaka qaarkood loo adeegsanaayo maqal iyo
muqaal ,ay ka mid yihiin waxyeelooyinka Sigaarka iyo jaadka, gubista geedaha
iyo xaalufinta deegaanka oo waayadaan danbe caanku noqotay gobollada
jubooyinka oo ka mid ahaa gobollada ugu barwaaqeysan wadanka soomaaliya oo
haatan la xaalufiyey iwm!!!!! kuwaas oo lagala kaalmaysan karo ha,aydda
samalfalka iyo gacansatadaba.
E)In dib loo furo ilhii dhaqaalaha sida
garoonka diyaaradaha iyo dekadda weyn ee caanka aheyd loona sameeyo maamul
adag oo caadil ah !!! laguna tirtirsiiyo ganacsatada iyo maalqabeenada in ay
maal galiyaan isla markaasna ay badeecadahooda kala soo degaan ayadoo loo
fududeynaayo arrimahoodaas iyo canshuuraha oo laga dhimaayo !!! sidoo kale
waa in dib loo furaa warshaddii hilibka ay kismaayo caanka ku aheyd iyo tii
sokorta ee mareerey !!!! taas oo wax badan ka qabanaysa ilaha dhaqaalaha ee
gobolka jubooyinka ( jubbda hoose iyo dhexeba).
Waxaan maqaalkeyga ku soo
gabagabeynayaa la dardaaran aan la dardaarmaayo golaha maxaakiimta guud
ahaan oo leeyahay yaan mar labaad god la idinka qaniinin aysan xaaladdu
noqonin Kandahaartii labaad amaba Kaabuulshii !!!
Dadweynaha aad maamuleysaan waa wallalihiin
waa in aad u dhimrisaan , wax u sheegtaan,jeclaataan,u
naxdaan,tusaaleysaan,u duceysaan... Sidii Nabiga nnkh [ ilaahoow reer Daws
soo hanuuni].
- Waxaan isbarbardhigayaa wiil yar oo lagu
karbashay tin uu si u xiirtay iyo ninkii reer baadiyaha ahaa ee ku kaadshay
masjidkii nabiga nnkh markay saxaabaddii ku soo kal boodeen ayuu ku yiri
Nabigu scw [ tartiiba ha ku kala go,nina kaadidiisa ha dhameysto kadib
baaldi biyo ah ku shuba meesha uu ku kaadshay], riwaayadd kale waxay
leedahay la idiima soo saarin kuwa wax dhiba ee waxaa la idiin soo saaray
kuwa wax fududeeya !!!! ama sidaas oo kale ayuu yiri
Ninkii reer baadiyaha ahaa waxaa laga sheegay
ilaahow aniga iyo maxamed kaliyah u naxariiso !!! Maxaakiimtaay bal ila
fiiriya markaad karbaash la baxaysaan maad wax sheegid ka hormarisaan ...
anigu timo la xiiro waxa uu nabigu reebay oon garanayaa dhoorka oo ah in
qeyb timaha ka mid ah la xiiro qaarna la daayo oo la isku ekeysiiyo sheydaan
se afro la reebay ma arkin sidoo kale food la dheerayey ma arkin !!!
akhristoow maxay maxaakiimtu dadka ku karbaashaan bal ha la ii sheego food
dheer wax diiday ma arkine mise waa dacaayad !!! u maleymaayo nin dhoor leh
in uu soomaaliyo joogo xageyna bayba joogaan !!!.
- waxaan kaloo idin xasuusinayaa sheekadii
ku soo aroortay suuratul AL-nisaa ee raggii saxaabadda ka midka ahaa ee
nabigu sahanka gaallad u diray ee uu ka hor yimid nin mar dhaw soo islaamay
oo islaamkiisa qarsanaayey ,markaas ayuu markuu arkay uu salaamay[ assalaamu
caleykum] waxay u maleeyeen in uu isku qarinaayo salaantaas markaas ayey
dileen oo arigiisiina ka soo kaxaysteen !!! canaantaan ayuu allaah ku soo
dejiyey:
[ kuwii allaah iyo rasuulba rumeeyayow haddii
aad dhulka socotaan oo Allah dartiis u baxdaan hubsada oo ha ku oranina
midka idin salaama Mumin ma tihid,adinkoo raadinaaya dhalanteed adduun
allaah agtiisa ayey qaniimo(xoolo) badan taalaa!!!
sidaas oo kale( sida ninkaas u cusbaa) baad
aheydeen markiinii hore , allah baa idinku manaystay ( gargaaray) Islaamka
ee hubsada!!!...] 4:94
kuwa badan oo maxaakiimta ka mid ah ayaa
sigaarka buufin jiray ,jaadkana barjeyn jiray,tintana dhoor sameysan jiray
haddiiba ay jirto,anigu waxaan xasuustaa labo macallimiin oo islaamka i bari
jiray oo ruux ka cilmi badan islaam ahaan soomaaliya uusan jirin oo midna
lagu imtixaanay in uu garka iska xiiro midna uu allah ku imtixaanan in uu
sigaarka buufiyo...sidaas oo kale ayaad aheydeen ee allah baa nicmadiisa
idinku manaystay ... waa digniin ay aayad quraan ah na fareyso ee yaa ku
cibra qaadanaaya... ku cibro qaata kuwa karbaashka la baxayoow !!!!!
- Waxaan kaloo tusaalaha ugu danbeeya ku soo
qaadanayaa xijaabka iyo sida uu ugu fiday soomaaliya, mana aha wax ku fiday
karbaash ee wuxuu ku fiday Gabdh fahamtay aayada Quraanka ah oo qalbiga kaga
dhacday oo ayadoo cabsanaysaa jilbaabkii qaadatay ,islama markaasna ayadoo
ka naxaysaa ugu yeertay wallaasheed, hooyadeed, habaryarteed,
eedadeed,dariskeeda iwm.
waa xijaabkii 20 sano ka hor gabdhaha wata la
oran jiray akhwaanul muslimiin oo iskoolada laga eryi jiray ayagoo suraawiil
qaba se qaatay shaati gacma dheera ah!!!
markay jidka marayaana il xun oo cadheysan
lagu fiirin jiray ayaa cimrigeenu nagu simay in uu caado u noqdo soomaaliya
oo dhan oo xataa haweenkii siyaasiyiinta ahaa ee baarlamaanka ku jiray ay
xijaab ku dhex mushaaxayaan!!! xataa lagu qasbay tii qayileysay in ay indho
shareer gashato marka ay banaanka u baxayso.
Bal ii sheega ma karbaash ayuu xijaabku ku
fiday !!! may wuxuu ku fiday gabar cabsatay oo Alaah qowkiisii maqashay oo
hooyadeed iyo wallaasheed u gudbisay!!! Haweenay 70 jir ah oo jilbaab wadata
ayaan ku iri eedo goorma ayaad xijaabka gashatay waxay tiri lix sano ka hor
!!! markaas ayaan ku ceshay ka waran asaga iyo gareyskii ama guntiinadii aad
xiran jirteen markaas ayey tiri alxamdulilaah waan qaawaneyn!!!!
sidoo kale gabar yar oo 18 jir ah ayaa waxay
daawatay fanaaniintii waaberi oo Riwaayad dhigaaya waayo waayo oo madax
qaawan !!! markaas ayey tiri naagahani ma amxaaraa markaas ayaa lagu yiri
maya ee waa fanaaniintii soomaaliya waa heblo iyo heblo markaas ayey tiri
been ha ii sheegina Naag soomaaliyeed oo weyn sidaan iskuma qaawineysee !!!!
subxaanalaah ma ayadaaba aragtay alatuubo !!!!
Bal akhristoow 20 sano kadib xijaabka
Soomaaliya sidee noqon doonaa si fudud uga jawaab dheh Dhaqan caado ah oo
ruuxna inkiri doonin.
Haddaba ma karbaash buu ku fiday!!! karbashka
dhiga qalinka qaata maxaakiimtoow.
waxaan ku soo gaabinayaa kismaayo yeysan
noqonin kandhahaar!!!!
Waxaan khalday waa nafteyda iyo sheydaan ,wixii
aan saxayna waa mina fadli laah wa raxmatihi.
fii amaani laah
Sahid maxamed yusuf
USA,VA
Afeef: Aragtida qoraalkan waxaa leh qoraaga ku
saxiixan
Faafin: SomaliTalk.com | Oct 8, 2006
»Qoodhiin
iyo Xeradiin Maxaa Baajuun & Jareer Looga Qadiyay J/Hoose
»Hooyadii
labaad ee Rasuulka calayhissalaam | Zahra
»Xaalada
Hubka Nukliyeerka Ee W/kuuriya Halkee mareysaa?
»Difaacid
Bayaankii Harti-waamo | M.N.Salaad
»Rice u sheega
hadey carab u taliso in anagana Illaahey noo taliyo
»Hilinka La
Haboon Maxkamadaha Islaamiga iyo Dawlada
»Bayaan: Beesha
Harti-Daarood ee Waamo ee UK
»Sooyaalka
magaalada Kismaayo & Soo Dhaweyntii Maxkamadaha
»Badbaadiyayaasha
Geeska Africa "maxkamadaha" | Cali
»Lamood
noqonse wayday "maxkamadaha" | Jamaal
»BURBURKII
QABYAALADA IYO MAXKAMADAHA | Liibaan
»Hadba meel ku
duul duul darajiyo wanaag maleh | Mahad
»Hawsha
koowaad oo sugaysa maxkamadaha kismaayo | xasan
»Warqad furan
oo ku socoto maamulihii hore ee Dalsan Dubai | Axmed
»MUSAAFURINTA
SHACAB SOOMALIYEED GOBALADA PUNTLAND
»KU:
MAXAAKIMTA KISMAAYO | Darwiish
»MAXKAMADO
CALANKII GUBAY & DOWLAD DALKEEDA CADAW
»MAXKAMADUHU
KA WEYN WAX SOMAALI U GAAR AHAYN | xariiri
»Ramadaan
Fursad Mudan In laga Faa’idaysto | Saciid
»Ramadaan
Kariim | Qormadii C/xakiim Jooje
.Soomaalidu
lama rabo, iyagana ismarabaan
.SOOMAALIDA
IYO DHAQAMADA CUSUB (INTIXAAR)
.Degmooyin
dulman!: Afgooye, Shalaanbood, Baraawe
.MAXAA
LA GUDBOON (DFKM IYO MMI)
.Dacaayad
ka dhan ah Diinta islaamka oo bilaabtay
.Cabdullaahi
Yuusuf Ma Maamuli Karo Soomaaliya
.Gabayo ay is dhaafsadeen Abshir Bacadle & Cali
Xaashi
»MAQAALADA KALE
EE MAANTA:::
KA AKHRI HALKAN... GUJI..
| 
Daabaco
Boggan | Print
