WAA MAXAY DOORKA XUKUUMADDA SOMALILAND EMBIGATHI DABADEED

Qalinkii MOHAMED ABDI HASSAN (DIRIDHABA) KARACHI, PAKISTAN. Mobile: 00-92-300-2600907 E-mail: diridhaba2001@hotmail.com

Ilaahay ayaa Mahad oo dhami u sugnaatay, Naxariis iyo Nabad gelyo korkiisa ha ahaato nebigeena Suuban Maxamed (C.S.W).

RIYAALE vs SAXAAFADDA

14 Sanadood ayaa hadda laga jooga xilligii aynu madaxbanaanida iyo qaranimada la soo noqonay, waxaana hubaal ah in markii aynu ka arrinsanaynay qarannimadeena iyo Madaxbanaanideena aynu muddo badan darisnay waxyaabaha fooda inagu soo hayey wakhtigaasi (1991-kii), taa waxaan uga jeeda ma aynaan filaynin in colaad daba dheerata marnaba ku habsanayso Dalka aynu jaarka nahay ee Soomaaliya, balse si kasta ha ahaate nidaamkii kala guurka ahaa ee SNM intii u dhexeysay 1991 ilaa 1993-kii waxaynu dhiganay axdi qarameedyo ay saxeexeen dhammaan beel wadaagta Somaliland kuwaasi oo loo odorosay qaab beeleed salkiisu aanay ka fogayn qaab siyaasadeed (political elders agenda) sidaan filayo wakhtigaasi waxaynu dhiganay qorshayaal manfac ah oo aynu kula xaajoonayno dalkii aynu kala baxnay ee Soomaaliya, qorshayaashaasi ma ay taabanayn oo qudhaata Madaxtinimada iyo jiritaanka Somaliland oo aynu sheegnay inaan gorgortan la gelinaynin, balse waxaa ku jiray qorshayaal muhiim ah oo ay ka mid tahay in dhaqaalahii dalkii la isku odhan jiray Jamhuuriayaddii Soomaaliya wixii bad-baaday ee dibadda u yaalla si isleeg loo qaybsado, qaraarada ay beesha caalamku ugu tallo galayso dibu dhiska (reconstruction plan) oo sida la sheegay ku kacaya lacag gaadhaysa 60 bilyan oo dollarka maraykanka ah ay Somaliland Saamigeeda toos gacanta looga geliyo.

Akhristaha/Muwaadinka Somalilander-ka ahow waxaa igu kelifay inaan qodobka gorfayn weyn usoo qaato fahmid la'aan inaga siyaasiyiinteena iyo Xukuumadeena dhex yaalla oo ah sidee ayeynu u wajahayna haddiiba ay timaaddo nidaam ay beesha caalamku ku danaynayso in ay inagu dhex dhexaadiso Waddankii aynu kala go'nay ee Soomaliya, runtii ma aha arrin fudud mana ku koobnaan karto laba weedhood oo warbaahinta la isku waydaarsado, balse waxaan doonaya inaan laba dhinac u kala saaro labadaasi dhinac oo ah Qorshaha ay Xukuumaddu ku soo bandhigtay Shirar jaraa'id oo Madaxtooyada laga soo saaray, iyo Qorshaha kale ee ay wataan qolooyinka Mucaaridka ah sida Xisbiga Kulmiye oo 20 bishani oo ugu danbaysay gudoomiyahoogu weraysi uu siiyey idaacadda B.B.C da qaybteeda afka Soomaaliga ku hadasha.

QOSHAHA XUKUUMADDU FAA'IIDOOYINKA UU LEEYAHAY WAA MAXAY MAXAASE KHASAARE INAGU AH

MAGACA SOMALILAND WAA BEER: BEERNA HILIBKAA LAGU SUGAA Ma runbaa in Gobolkaasi uu goostay intii uu awal kula shirkoobay Koonfurta Soomaaliya? Yaa rabay awal midowga? Ma Siyaasiyiinta mise Shacabka? Fahad

"hadii ay saraakiisha socdaalka Jamhuuriyadu ogaan lahaayeen in uu yahay qoraa nacab ah oo qalinkiisa ku minjo xaabinaya qadiyada gooni isu taaga somaliland waxaan hubaa in laba dible loo xidhi lahaa ee waxa laga yaabaa in ay u qaateen walaweynta faraha badan ee u soo tuugsi taga magaalooyinka camiran ee Somaliland" Salahudin

"Miyaan niman Waqooyi u dhashay ku heesin: marti waa la sooraa, magan waa la bixiyaa? (Ina Ibraahin Cigaal iyo Riyaale maxay dhaheen? Marti waa la raafaa, magan waa la dhiibaa!)" C/Waaxid

"dadkaasi la qabtay waxaa lagu tuhmay inay ka mid yahiin ama ku jiraan urur ka mamnuuc ah Dalka aanu dariska nahay ee Ethiopia oo magaciisa la yidhaahdo ONLF" Diridhaba

Kuwii sannadihii hore gacanta lagu dhigayna dhamaantood dawlada Itoobiya gacanta loo galiyey, waxaana la xaqiijiyey in ay dadkani ahaayeen dad maato ah, oo dad ay qaraabo yihiin ugu yimi hargeysa si ay ula noolaadaan" Asad

"Shacbiga Somalilandna aan qasab koonfur loogu sanduleyn Karin, ictiraafkeedana aanay is hortaagi karin dad cuqdada ka qaba sida labada wiil ee ILMA SAMATAR. "  Faysal

"7/12/2002 ayuu madaxwaynaha jamhuuriyadda somaliland mudane daahir riyaaale kaahin booqasho uu ugu diyaarinaayo doorashooyinka dawladaha hoose ee ka dhacayay guud ahaan dalka ku tagay laascaanood, wax yar uun caga dhigashadiisii kadib ayaa rasaasi cir iyo dhul iska qabsatay meeshii uu ku degey" XagarYare

Doodii Dadweynaha ee 2001

Xukuumadda Somaliland waa halbawlaha go'aan qaadashada Qaranka Somaliland, waxaanay awood u leeyahiin xaqna u leeyahiin iyaga oo la kaashanaya labada gole qaran inay ka arrinsadaan qorshe hufan oo lagula xaajoon karo dawlad kasta oo Soomaaliya ka dhalata, balse waxaan jecelahay inaan halkani qodob qodob ugu soo qaado ajandayaasha dawliga ah ee ay xukuumaddu hor dhigtay dawlad kasta oo Soomaaliya yeelato sidii ay ula xaajoon lahayd Somaliland.

Sida war Saxafadeed uu ku saxeexanyahay afhayeenka Madaxtooyada Jamhuuriyadda Somaliland Mudane Cabdi Idiris Ducaale soo saaray dhawaan waxaa lagu xaqiijiyey in isbedel horleh lagu sameeyey Siyaasaddii Somaliland ay kula xaajoonba lahayd xukuumad kasta oo ka timaad xagga Soomaaliya, waxaa lagu sheegay war saxafadeedkaasi in Xukuumadda Somaliland ay la xaajoon doonto oo qudhaata Xukuumad si dimuqraadi ah ay dadkeedu ugu soo doorteen dalka Soomaaliya Sida Somaliland oo kale, runtii marka laga hadlaayo hanaanka Diblomaasiyadda iyo hadafka dawliga ah iyo xaqqa isbidista go'aan qaadashada waxaan xukuumadda Jamhuuriyadda Somaliland qodobkaasi ugu diraya hambalyo iyo boogaadin ay ku mudanyahiin, waayo run ahaantii sharaf ahaan Somaliland ma qumana inay hor fadhiistaan dawlad sida la sheegay ay soo dhiseen Hogaamiye kooxeedyo iyo dhuuni raac siyaasadeed sida ta embigathi oo kale, sidoo kale Xukuumaddu waxay go'aankaasi aad ugu saxsanayd iyada oo Baarlamaan ku sheegga lagu onkay tuuladda embigathi ee dalka Kenya ay ku jiraan rag dhalasho ahaan Somalilanders ah kana dhaadhicinaya beesha Caalamka in ay iyagu matalaan Somaliland, qodobkaasi ay xukuumadd go'aanka ku gaadhay waa qodob sharafeed qumanna in sidiisa loogu adkaysto ilaa inta cadaadis siyaasadeed inagu imanayo"external political pressure" (maba qabo eh), hadiiba laga fursan waayo in aynu la xaajoono Xukuumadda lagu dhisay Embigathi waxaan usoo jeedinaya Xukuumadda Somaliland inay tallooyinkani qaatan.

1) In sida ugu dhakhsaha badanleh looga saaro Xukuumadda Embigathi lagu sameeyey dhammaan dadka dhalasho ahaan ka soo jeeda Somaliland, baarlamaanka iyo Xukuumadda halkaasi lagu dhisayna lagu koobo oo qudhaata Soomaaliya ee ayna Somaliland waxba ka gelin

2) Qarannimada iyo Madax banaanida Somaliland inay tahay mid aan sinaba gorgortan siyaasadeed loo galin karin ajandaha wada xajoodkana imanba karin.

3) In Xukuumaddaasi Embigathi si bilaa shuruud ah aqoonsi buuxda usiiso Jamhuuriyadda Somaliland, kana codsato beesha caalamka in aqoonsi buuxda la siiyo Somaliland

4) In si bilaa shuruud ah loo gorfeeyo xidhiidh diblomaasiyadeed iyo mid dhaqaale oo labada dal dhex mara, hantidii u taallay dibadana si dhex dhexaad ah loo qaybsado.

Waxaan filaya qodobadaasi waa kuwa ugu muhiimsan ee haboon inay xukuumadda Jamhuuriyadda Somaliland istaagto intaan beesha caalamku dhex dhexaad ka gelin ilaa xukuumadaasi Soomaaliya loo sameeyey aqbasho.

Dhinaca kale waxaa haboon in Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland Mudane Daahir Riyaale Kaahin uu qaado tallaabo siyaasadeed oo wax ku ool ah isaga oo uruurinaya dhammaan dadka mutacalimiinta ah iyo dadka waxgaradka ah soona dhawaysanaaya axsaabta siyaasadda Somaliland si mucaaridadu u yaraato, waxaa haboon Mr. President inaad yagleesho Haayad rigli ah oo uruurisa siyaasad kasta oo aynu ku wajahi karo Soomaaliya, waxaa haboon in qorshayaal wax ku ool ah la odoroso laguna xardho waraaqo (original documents) si aynu beesha caalamka u hordhigno, loona mariyo saaxiibadeen sida waddanka Britain ama Ethiopia oo kale qaramada Midoobay fadhiyada golaha amaankana looga akhriyo qaraaradeena iyo masayrkeena.

Waxaa haboon Mr. President inaad dibu habayn weyn ku samayso siyaasadeena arrimaha dibadda una samayso qorshe rigli ah, lana yareeyo is daba cararkan faraha badanleh ee ka muuqda xukuumadaada ee Wasiirka Maaliyaddu faraha la galaayo hawlaha wasaaradda arrimaha dibadda oo kale, waxaa haboon inaynu adkayno xoojinana wakiilada Somaliland dibada u jooga oo ay xukuumadda is ogyahiin lana yareeyo sheegashooyinka faraha badanleh ee rag badan oo dalkan Somaliland u dhashay mid kasta sheeganayo in xukuumaddu u caleemo saartay raadinta aqoonsiga Somaliland, aynanu ku wajahno qorshe nidaamsan oo quman oo dawli ah, oo ay axsaabta Mucaaridkuna tallo wadaag balaadhan ku leeyahiin.

WAA MAXAY DOORKA MUCAARIDKU

ZAMZAM:::::

»SAMSAM AXMED DUCAALE vs HARGEYSA

Aan Hambalyo iyo Boogaadin balaadhan u diro dhamaan Mucaaridka Somaliland waxaan u jeeda axsaabta mucaaridka Somaliland oo run ahaantii Muujiyey xilkasnimo iyo Wadaninimo faro badan iskuna soo dhaweeyey Xukuumadooda, taageero buuxdana siiyey qorshayaasha golaha dhexe (xukuumadda Somaliland) ka soo saartay dawladda la sheegay in loo yagleelay Soomaaliya, balse Saaxiibayaal waxaa kale oo aan jeclaan lahaa inaan idiin bildhaamiyo tallo wadaag aan hubo inaad hanaankeed haddadanba haysaan oo ah sidii aynu shacab xukuumad iyo Mucaarid iskugu soo dhawaan lahayn, talooyin kookoban ayaan jecelahay inaan idiin soo jeediyo.

1) In xukuumadda aad ku taageertaan qorshe kasta oo dalka dan ugu jirto lana siiyo xukuumadda awood ay tallaabo kasta oo siyaasadeed ku qaadan karto.

2.) in Mucaaridada gudaha la yareeyo la iskuna soo dhaweeyo shacabka Somaliland loona sheego danta dalka keliya ka dhexaysa inay tahay Madaxbanaanideena oo aynu gacmaha isku qabsano, taasi oo ah u ah Somaliland furaha horumarka.

3) Waxaad tahiin furaha horumarka Somaliland waana hubaal cadaadis aad ku saartan xukuumadda danta dalka oo ay xukuumaddu ka indho beeshay inay u tahay dalkeena dhibic lagama tagaan ah, markaa waxaan tallo idiinku soo jeedinaya inaad xukuumadda cadaadis ku saartan sidii aad tallada dalka qayb weyn ugu yeelan lahaydeen hadday noqoto odorosidda qorshayaasha arrimaha dibadda iyo dibu habaynta siyaasadeena arrimaha dibadda.

4) in Cadawgeena lagula wada hadlo af qudha, hadaf qudha iyo aarah qudha oo u ah dan weyn shacabka Somaliland sida tusaale ahaan inaan Madaxbanaanida Somaliland cidna gorgortan looga gelinaynin. 

WAA MAXAY DOORKA SHACABKA SOMALILAND

Ma Hungowday Himiladii Hargaysa? Faalladii Asad Guji..

Somaliland Dal Dhisan iyo Dad Jihaysan Faalladii (diridhaba)... Guji..

Waa Hubaal Shacabka Somaliland inay yahiin halbawlaha qaranka Somaliland la'aantoodna aanay wax allaala iyo wax suuro galaya jirin, shacabyahow wanaagsan waxaa la inooga baahanyahay inaynu Xukuumadeena hiil iyo hoo la dhinac istaagno waa danta dalkeena Hooyo ee Somaliland, in aynu xukuumadeena siino tallaabooyin ay ku qaadi karaan inay ku xafidaan qaranimada Somaliland, inaynu tusno beesha Caalamka sida aan Madax-banaanideena gorgortan cidina looga gelaynin, tusaale ahaan dhawaan sida ogaalkay ah waxaa socdaal ku imanaya Somaliland wefdi uu hogaaminayo Wasiirka xidhiidhka caalamiga ah ee dalka Britain, wuxuu su'aalo weydiin doona shacabka Somaliland fikirkooga caamka ah, waa inaynu tusno sida ay Madaxbanaanida Somaliland inooga tahay dhab, qaranimadeenuna u tahay lama taabtaan, hadday suurto gal tahay waa in lagu muujiyo dareenkeena mudaharaadyo iyo sinaan iyo gacmo isqabsi buuxda waa midda qudhaata ee aynu horumar buuxda ku gaadhi karo, shacabka Somaliland-naw waxaan huba inaan cidina ugu jirin dan qaranimadeena oo aynu marlabaad lumino, waxay dhaawac ku noqon doonta shacabka Burco, berbera, Hargeysa, Boorama, Ceerigaabo, iyo Laas Canood, 30 sanadood ee inna dhaafay waa midda mugdi dalkeena ka dhigtay ee hooyooyinkeen u goblameen ee aabayaasheen iyo adeeradeen iyo edooyinkeen loo xasuuqay, ogaada Shacabka Somaliland in dar daarankeenu yahay gacmo is qabsi iyo inaynu hiil iyo hoo la dhinac istaagno diblomaasiyinteena iyo ciidamadeena qalabka sida oo ah labada go'aan ee ina horyaalla (ultimum decision to be with our military and our diplomatic missionaries).

Aan ku soo gunaanado Aan wada jirno walaalayaal aan is weheshano Shacabka Somaliland-ow walaalayaal.

Qormadii Mohamed Abdi Hassan (diridhaba)

karachi, Pakistan.

E-mail: diridhaba2001@hotmail.com