Condoleeza
Rice “Margaret Thatcher-tii Shalay Mise
Maanta!
“Ma jecli
inaan dhageyso fikradaha kasoo horjeeda
aragtideyda siyaasadeed ee arrimaha dibadda”:
{Condoleeza Rice}
Waxaa Qortay;
Ikraam Cali-kaar
ikraam@journalist.com
November 18,
2004
Diinteena
Muqadaska ee Islaamka waxey si buuxda u
xustay kaalinta haweenka ay kaga jiraan
hormarka aadanaha, waxaana u dheer qiimaha
ay leeyihiin.
Loomana baahna
In waqti badan ku lumino ka sheekeynta
haweenka iyo dowrkooda ku aadan nolosha
balse waxaa tusaale noogu filan una
deyneynaa suuratal –Anisaa, oo iyaddu soo
koobtay sifaha haweenka ay leeyihiin.
Hase ahaatee
Marka ay timaado Siyaasada iyo Muumulka,
Diinta Islaamka arrintaasi waa ay xaddiday,
saas oo ay tahayna waxaa jiray Haweenkii
Saalixaadka ahaa ee u dhaxay Rasuulkeena
Maxamed NNKH iney qaarkood ahaayeen
lataliyeyaal uu la tashto. Taasina waxey ku
tusineysa qiimaha ay haweenku leeyihiin oo
aaney shaqadoodu keliya aheyn tarbiyeynta
carruurta iyo hagista qoyska. Haddii loo
baahdana arrimo markaasi aad xasaasi u ah
tallada wax ka dhiiban kara.
waxaan hadaba
akhriste qormadadeenan wax kaga eegi doonaa
taariikhda haweeneyda Madow ee iminka loo
dhiibay Xoghayaha Arrimaha Dibadda ee dalka
Mareykanka ee Condoleeza Rice, horeyna muddo
afar sanno u soo aheyd lataliyaha xaga
amniga madaxweyne Bush-ka dalkaasi.
Inkasta ay da
daal dheer u martay haweeneydani sidey u
heli laheyd ”tittle-ka” ay iminka wadato
hadana waxaan shaki ku jirin iney tahay
haweeney ay aqoontu la fogaatay. Mansabka ay
gaartay ee ”Lataliyaha Xagga Amniga
Madaxweye Mareykan” ay ku muteysatay fir
fiicooni aaney ciddi gaari karin ee ay
muujisay waana haweeneydii ugu horeysay
madow ah ee taariikhda dalkaasi qabata
jagadaasi. Hadana waxaa muuqata iney tahay
haweeneyda ay Bush maskaxdiisa ku shaqeyso
marka ay timaado xagga Amniga iyo arrimaha
caalamiga ah.
Condoleeza Rice |
Condoleeza Rice waxaa ay ku
dhalatay deegaanka Birmingham ee gobolka
Alabama sanadku markuu ahaa 1954-tii,
halkaasoo ay ku soo dhex kortay qoys faqri
ah oo masiixiyadu ku weyneyd. Yaraanteydii
waxaa la sheegay iney aheyd gabar aad u da
daal badan intii ay dhiganeysay iskoolka.
Taasoo keentay markii dambe
in labo Galaas kor loo bootiyo. 15 jirkeedii
waxaa ay gashay Jaamacad taasoo afar sanno
kadib ay ka qaadatay shahaadadeedii ugu
horeysay ee Akeemiyada.
Waxey horey u
sheegtay Condoleeza iney iyadoo madow ah ku
qasban tahay iney horey u qaado da daalkeeda
waxbarasho si meeshaas ay ugu soo baxdo
gabar madow oo magac ku yeelata taariikhda
dalkaasi. Dhinaca muusiga iyo madadaalada
waxaa la sheegaa iney garaaci karto qalabka
Piano-da, taasoo loogu yeeri jiray “gabadhii
Piano-da” ka hor intii aaney hankeedii isku
badalin mid siyaasadeed oo awood badan leh.
Waxey qortay
buugag badan oo ay kaga hadleyso
siyaasadihii Midowga Soofiyeeti iyo qaarada
Yurub, gaar ahaan Midowgii Jarmalka iyo
hogaamiyihii hore ee Soofiyeedka.
Intii u
dhaxeysay sanadihii 1989-kii ilaa 1993-dii
xilligaas oo ay aheyd Isku darkii labadii
Jarmal iyo burburkii Midowga Soofiyeeti
waxey aheyd Rice kaaliyaha xagga aminiga ee
Bush-kii hore, waxaana la oran karaa
dhinacaasi qibrad weyn ayey u leedahay.
Taasoo kaliftay in aakhirkii Bush-ka yar u
doorto jagada taliyonimo ee xagga aminiga
ah.
Condoleeza
Rice waxaa ay kamid tahay maskaxda uu ku
shaqeeyo Bush-ka maanta jira.
Waxaana ay
leedahay mowqifyo iyo fikir qoto dheer oo
lugu texgeliyo. Waqtiga u badan ayey
Maxdaweyne Bush la qaadatadaa iyadoo inta
badana ay soo gudbiso Arrimaha la xirriira
Amaanka dalka iyo dibadiisa. Waxey sidoo
kale leedahay Aragtiyo u gaar ah oo leh “cad
iyo madow” marka ay timaado arrimaha
caalamiga ah. Waana haweeney misna isku
muujisa iney iyada keliya cilmi ka leedahay
Dunida. Waxaana ay horey u tiri “Ma jecli
inaan dhageysto fikradaha ka soo horjeeda
aragtiyadeyda siyaasadeed ee arrimaha dibada.”
Khibarada
culus ee haweeneydani ku faaneyso ayaa waxaa
kamid ah iney aqoon badan ugu korortay
dagaaladii qaboobaa iyo intii ay aheyd
kaaliyaha xagga aminiga Bush-kii hore iyo
iyadoo lasoo shaqeysay danjireyaashii
Mareykanka ee waqtigaasi u fadhiyey qaaradan
Yurub.
Markii ay
dhaceen qaraxyadii ka dhanka ahaa dalkaasi
Mareykanka sanadii 2001-da Condoleeza Rice
waxey yeelatay awood ay xagga meleteriga iyo
ciimada ugu dhaac dhacdo hoos, taasoo ay
isku mowqif ka noqdeen la dagaalanka waxa
loogu yeeroo argagaxisada ninka isaga hayey
wasaarada Gaashaandhiga ee Rumsfeld.
Madaxweyne Busha-ka dalkaasi oo ay uga
khibrad badan tahay arrimaha caalamiga ah
waxey qoorta u gelisay dagaal ka dhan
Islaamka. Waxeyna si gaar ahaaneed farta ugu
fiiqday Saddaam Xuseenkii Ciraaq oo ay ku
sheegtay in “Dunida nabad ka jiri laheyd”
haddii meesha laga saarro.
Isku soo wada
duuboo Powell-kii ay khibradiisa ku koobneyd
dhinaca caskarinimada hadduu meesha ka baxay
ciddi kuma rajo weyno in siyaasada dibadda
wax iska badalaan waxa la hubo oo keliyana
waxey tahay in ciddaan iyada aheyn aana
keeni karrin tallo wasaaradaasi howlaheeda
carqaladeyn karta.
Waqtigan
adagse Condoleeza waxey magacii Haweeneyda
Birta ee “Iron Lady” ka xoogtay Ra’iisal
wasaarihii hore ee dalka Ingiriiska Margaret
Thatcher, oo iyaduna aheyd haweeneydii ugu
horeysay ee jagadaasi qabata bishii Maajo
sanaddii 1979-kii. Muddo badana siyaasadda
Caalamka kala rog rogeysay, inkastoo labadan
haween aaney isku aqoon aheyn, aragtida
siyaasadeed ee caalamkana ku kala duwan
yihiin. Ayaa shaki ku jiran in taariikhdu ay
wax badan ka qori doonto wanaag iyo samaan
intaba. Balse ay Condoleeza ay dheer tahay
xushmada ay u heyso siyaasadaha guracsan ee
maamulka Ariel Sharon-ka Israa’iil.
Waxaana
caalamku maanta sugeysaa sidey haweeneydani
u maareyso arrimaha caalamiga ah ee la
sheegay iney aqoon aad u dheer leedahay.
Haddiise xaalkeedu noqdo waxaan diirada
saarayaa Islaamka iyo dadkiisa waxey
noqoneysaa arrinkeedu “Hal bacaad lugulisay!”
Adduunyaduna horey bey ugu soo daashay Bush
oo kow iyo labo ahaa, maantana diyaar uma
ahan Bush oo naag ah”
Ikraam
Cali-kaar
ikraam@journalist.com