Update: Feb 6, 2001

Oo Maxamed miyaan lagu afduubin, goormaa lagu soo daayay? Ayaan waydiinay abaara 8dii fiidnimo Mar uu Dr. Maxamed Cali Yuusuf Gaagaab noogu soo galay xarunta wararka ee sahan isaga oo kaligiis ah, wuxuuna ku jawaabay;

"suuqaaan ka maqlay, in idaacada BBC-da iyo kuwa muqdisho iyo qaar ka mid tasageerayaasdha carte oo awood barabagaan ka raadinaya arintaas ay maleegeen, waxaanan xog ku helay in warkaani ka mid yahay qandaraasyo dhawr ah oo ay lacag ku bixiyeen xubno ka mid ah madaxda kooxda Carte, taasoo ujeedkeedu tahay in khalkhal nabadgelyo iyo xasilooni daro looga abuuro Buntilaan, si caalamkana loogu tuso meel fawdo ah sida Muqdisho, qandaraas qaatayaasha oo isugu jira qaar u dhashay Buntilaan iyo kuwo reer Muqdisho ah oo hirgalinta falalkaasi fure u yihiin kala qaadashada lacagtaas ayaana faafinaya beentaas iyo beena kale oo badanba. Waxaase aad ceeb iila ah oo wax laga xishoodo ah in BBC-du noqoto fuliyaha ugu weyn ee qandaraaskaas."

Gaagaab mar aan waydiinay su'aal ahayd; Hadda ma jiraan wax amnidaro ah oo aad dareemaysaa? Ayaa waxa uu ku jawaabay,

"Haddaan amaandaro dareemayo ama ay ka jirto Buntilaan saacadan anoo kaligay iyo gaarigayga ah ma imaadeen xafiiskiina, iyada ayaana cadayn kuugu filan, aniguna waxa aan halkan u joogaa in aan dadka u akhrino afkaarta ay ka qabaana ka dhageysano Dastuurka cusub ee loo diyaarinayo Buntilaan, anigoo ka mid ahay guddi heer dawladeed ah oo loo xilsaaray"

Oo Gaagaab waxaa la idinku dhaliilayaa in Dastuurka aad soo qaaday macnihiisu yahay, ciyigii waa ka baryay iyo mid u dhadhamaya anaa qoraya, anaa qalaya, anaa qaybinaya, anaana doorasho raba, taas maxaad ka oranaysaa? Ayaan mar kale su'aalay

Dr. Gaabaab isaga oo taas ka jawaabayana waxa uu yiri "dastuurkani waa kii Mustaqbalka ee ma aha mid maanta kaliya lagaga tashanayo, waxaana xil ka saaran yahay sixidiisa iyo turxaan bixintiisa qof kasta oo daacad u ah jiritaanka Buntilaan, ma aha jiritaanka xukuumadda iyo dhawrkayaga nin ee gudigga ah, ma jiro qof hubba in uu noqon doono kan dastuurka wax ku hogaamin doona ee waa mid loo siman yahay. Dadaalka aan haatan wadnaana waa mid horudhac ah oo adduunka dimoqraadiga ah xataa uusan wali ku dhaqaaqin, taasoo ah in diyaarinta dastuurka oo sida caadiga ah xilkiisa la saaro koox khuburo ah oo haddii la rabo la soo ijaarto in aanaan isku koobin diyaarintiisa ee aan talada guud ee dadweynaha ku biirino taasoo ah qodob aan ku dhignayn axdiga Buntilaan ee ah go'aan guddigu gaaray si hadhow dastuurka dadka loo soo bandhigayaa u noqdo mid aragtida dadweynaha la jaanqaadi kara, dadkuna waxa ay hadda xaq u leeyihiin in ay ku daraan aragtidooda si looga saaro wixii dhan loo arki karo, hadhaw marka la dhameeyana waxay xaq u leeyihiin in ay diidaan ama ay qaataan xilliga aftida"

Warkan beenta ah iyo warar kale oo aan tiro lahayn oo been ah ayaa waxa caadaystay in ay baahiyaan qaar ka mid ah shabakadaha intrenetka ee Muqdisho laga hago, idaacadaha taageera dawladda Cusub ee ku meelgaarka ah ee Carte iyo shaqsiyaad reer Buntilaan ah oo kala saari la' dhaliilaha maamulka Buntilaan oo tiro dhaaf ah iyo jiritaanka Buntilaan iyo nabadgalyadeeda oo ah aayaha Mustaqbalka reer Buntilaan, iyo waliba gabbaadka inta ay dalka dib ugu soo laabanayso cadaaladdii oo soddomeeyo sano in ka badan ka hor ka dhooftay dalka iyo qaranimadii oo loo masaafuriyay meel aan la garanayn.

Arimaha Yaabka leh ee ay faafiyaan hay'ado ay maamulaan dad aan xilkas ahayn oo shaqada saxaafadda u qaatay hanaanka cusub ee Maleeshiyada, isbeen abuur iyo dacaayado xaqiiqda ka fog ayaa tan iyo intii la isugu tagey shirkii Carte ee lagu dhisay dawladda ku meelgaarka ah soo badanayay saacadba saacadda ka danbaysa, kuwaasoo u muuqda in loo abaabulay dano khaas ah oo aan rajo laga qabin in guul laga gaaro.

Aroornimaddii 6-da bishan ayaan markii ugu horaysay ka maqlay qof igala soo xiriirar dalka dibadiisa oo ii sheegay in uu idaacadda Horn Africa ee Muqdisho ka soo hadlayo ina waydiiyay in aan uga waramo afduubka marwada Madaxweynaha iyo xiisado kale oo ka oogan Buntilaan, waxaana u sheegay in aanan waxba ka ogeyn, aana u dhaqaaqayo in aan soo hubiyo, inyar kadibna waxa aan ka soo laabtay Hoteelka ay degan tahay Marwada Madaxweynaha BL oo la yiraahdo Huruuse Hotel kadib markii nin masuul ah oo halkaas ka shaqaynayay ii sheegay in ay qolkeeda ku jirto.

Dhanka kalana guud ahaan amniga iyo xasiloonida magaalada Bosaaso ayaa ah mid ka mid ah kuwa ugu degan caalamka maanta, waxa kaliya ee ugu weyn ee la tilmaami karaana waxa weeye Maamulkii la doortay oo gudan waayay xilkii ay ummaddu ka sugaysay isuna diyaarinaysa sidii ay wax uga badali lahaayeen hanaanka siyaasadeed ee Buntilaan marka laga reebo 12 nin oo loo xiray in ay ahaayeen abaabulayaashii mudaharaad ar dhalinyaro ah oo aan wax loo dilo galabsan ay ku dhimatay xayn ciidanka Booliska ahina ay ku dhaawacmeen. Maxaabiistaas oo aan wali maxkamad la hor keenin.

Waxa kale oo intaas weheliya laba kooxood oo Dabley beeleed ah oo mid labaatan nin gaaraysaa Isbaaro dhigateen Tuulada Qayaadsame Sabtidii mudaharaadka ka danbeysay, kuwaasoo ay haatan in meesha ay ka tagaan ay ku hawlan yihiin Isimo iyo Odayaal degmada Qardho ka yimid oo uu hormuud u yahay Boqorka Daarood Boqor Maxamuud oo ay walaalo yihiin Wasiirka Gaashaandhiga ee Dawladda Carte, waxayna Isimadu ka hortageen ciidamada Buntilaan oo doonayay in ay halkaas ka sifeeyaan dableyda isbaarada Dhigatay, halka dhanka kalana odayaasha Beesha Dashiishe ay kaga qaadeen koox kale oo isbaaro dhigatay Qayaadsame oo qiyaasta 30 km u jirta Bosaaso, taasoo ay dableydu dhigteen maalin ka hor marka la qaaday.

Si kastabase ha ahaatee ma jiraan wax dhib ah oo ka danbeeyay maalinkii mudaraadka oo dhacay Buntilaan, labada kooxood ayaan midina wax dhib ah oo ay u geysteen dadka jidka marayay la soo sheegin, dadka sida is daba joogga ah u soo maraya wadada dheer ee isku xirta Bosaaso iyo Gaalkacyo ayaa sahan u sheegay in ay dableydaasi dadweynaha ka raali galinayeen joojinta ay gawaaridooda joojinayeen.

Waxayna wali dadweynuhu ka samri la' yihiin dhimashada nafeed ama dhaawac oo loo arko in ay tahay wax qaali ah, waxaana haatan dadaaladda isbaaradda lagu qaadayo lagu soo waramayaa in ay ka qayb qaadanayaan xubno ka mid ah abaanduulayaashii mudaharaadka iyo dhalinyaro iskood isu xilqaamay, iyadoo haatan goobaha magaalada badankeed lagu hadal hayo is eedaymo la xiriira in aan cidna gacan lagu siin in ay fidmo ka holciso degaamada Buntilaan, oo intooda badani Awoodda Alle iyo Naxariistiisa kaga badbaaday dagaal sokeeye iyo Burbur gudaha ah, taasoo u muuqata mid fuli doonta, Soomaalida kalana aan la jecel nahay in ay hanaankan oo kale gaaraan.

Sahan Information Center