GALABTII "BARO XUQUUQDAADA" IYO SOOMAALIDA
MINNESOTA
WQ.
Maxamed Cali | webmaster@somalitalk.com
SomaliTalk.com | Minneapolis, MN, USA | Jan 27, 2003
Kulankii "Baro Xuquuqdaada" | Sawirka: SomaliTalk.com
|
"Qaadka
[Jaadka] Waxaad ku waayi kartaa Deganaanshaha Maraykanka, waana lagugu
tarxiili karaa" Karen Ellingson "INS
waxaa la baabi'in doonaa March 1, 2003, waxaana shaqadeedi qaban doona
homeland Security" John B.
Klow "Haddii aad u guurtid
guri cusub adigoo weli sugaya sharciga Maraykanka, buuxi foomka cinwaan
bedelashada ee AR-11
una dir London, Kentucky" Xasan Jaamici "Febraayo
12, 2003 waxaa Maxkamada St.Paul, Minnesota, lagu qaban doonaa dood
kusaabsan sida laga yeelayo Soomaalida ku xiran Minnesota, ee kasoo qayb
gala doodaas" Michelle Mackenzie
Galabnimadii sabtida [Jan 25, 2003]
waxaa kulan ballaaran oo cinwaankiisu ahaa "Baro Xuquuqdaada"
lagu qabtay xaafada Cedar ee magaalada Minneapolis, kulankaas waxaa ka soo
qayb galay sarkaal sare oo katirsan INS, John B.
Klow oo ah Ku xigeenka Madaxa [Deputy director] Immigration (INS) ee
Minnesota, iyo garyaqaano ku xeel dheer sharciyada Maraykanka, kuwaas oo
kala ahaa: Michelle Mackenzie oo ah Gudoomiyaha Mashruuca Immigration Law ee Minnesota
una dooda xuquuda aadamiga. Karen Ellingson oo ah Kormeeraha xafiiska garyaqaanada ee
ILC, ahna Profesoorad Qaanuunka immigration ka
dhigta University of Minnesota. iyo Hassan Jaamici oo ah Sharci yaqaan la
shaqeeya mashruuca Immigration Law ee Legal Aid Society of Minneapolis. Haddaba
sidii uu kulankaasi u dhacay waxaa halkan idiinku soo tebinya bahda
SomaliTalk.com oo kulankaas joogey. Kulankan
oo loo ballansanaa duhur kaddib, 12:30pm, waxa lagu qabtay Brian Coyle Community
oo kutaal xaafad ay Soomaalida Minneapolis ugu badanyihiin. Waqtigii
ballanta markii la gaarey waxaa hadalkii bilaabay Xasan Jaamici, waxana oo
sheegay qodobada kulankan lagaga hadlidoono in ay gebi ahaantoodba ahaan
doona kuwo la xiriira sharciyada Maraykanka ee la xiriira socdaalka,
deganaanshaha iyo siyaabaha lagu codsan karo teesaraha deganaanshaha
rasmiga ah ee Maraykanka [greencard] iyo waxyaabaha sababi kara in aadan
sharcigaas helin ama marka aad heshid aad ku waayi kartid oo lagaaga qaadi
karo isla markaana sababi kara in dalka maraykanka lagaa tarxiilo.
Maadaama kulanka ay kasoo qayb galeen dadkale oo aan ku hadlin Afka
Soomaaliga ayaa xalku noqday in kulanku ahaado labada luqadeed ee Soomaali
iyo ingiriisi, waxaana hadal kasta oo halkaas laga soo jeediyey Afsoomali
ku tarjumayey Siciid oo ah xubin ka tirsan jaalidda Soomaaliyeed ee
Minnesota. Xasan Jaamici waxa uu
aad ugu xeel dheeraaday muhiimada uu leeyahay bedelashada cinwaanka
[Address Change], kaas oo uu sheegay in qof kasta oo Soomaali ah oo aan weli qaadan jinsiyadda Maraykanka
in ay shardi tahay inay
buuxiyaan Foom Cusub ee bedelashada cinwaanka [address change], waa haddii uu u guuray
cinwaan cusub, foomkaas
waxaa la yiraahdaa: AR-11,
waxaana loo dirayaa London, Kentucky. Foomkaas waxaa la buuxinayaa 10
cisho guduhood marka aad ka guurtid cinwaankaas hore. Waxana uu intaas ku
daray in haddii aadan foomkas cinwaan bedelidda ah buuxin ama aad u dirtid
cinwaan khaldan in aad ku mutaysan kartid in wadanka lagaa masaafuriyo [tarxiil].
Asagoo Soomaalida toos ula hadlaya waxa uu Xasan yiri: kasoo qaad in aad u
guurtid cinwaan cusub adigoo sharcigii sugaya, markaas u tag xafiiska
degmada ama magaalada aad joogtid ee socdaalka (local Immigration) una
sheeg in aad bedelatey cinwaankii si wixii jawaab ah laguugu soo diro
cinwaanka cusub. Kaddib tag xafiiska shatiga gawaarida lagu wado [driver's
license] una sheeg in aad cinwaankii bedelatey, kaddib boostada tag oo u
sheeg in aad cinwaan cusub u guurtey si waraaqaha cinwaankaas cusub
laguugu soo weeciyo [mailing forward]. Haddii codsi aad horay u gudbisey
laguu soo diidey oo haddan aad sugeysid jawaab cusub [PI] markaas
warqad u dir Virginia taas oo aad kusheegeysid in aad cinwaankii bedelatey.
Intaas marka aad samaysid ha ilaawin in aad buuxisid foomkii aan kor ku
xusnay ee AR-11,
kaas oo ka madax bannaan meelaha kale ee aad cinwaanka ka bedeshey,
foomkaan waxa uu leeyahay hab deg-deg ah oo aad habeen guduhiis ku
gaarsiin kartid halkaas [London, Kentucky]. Xasan
Jaamici waxa uu sheegay in bishan Janaayo 30keeda [1:00pm ilaa 4:00pm] ay
xarunta Brian Coyle Community iman doonaan garyaqaano uu asagu ka mid
ayahay oo halkaas kula talin dona qofkasta oo qaba su'aalo gaar ah. Biririf
yar iyo qado halkaas lagu qadeeyey ka diib waxaa hadalkii lagu wareejiyey
John B.
Klow oo ah Ku xigeenka INS ee gobolka Minnesota. Waxana uu markiiba sheegay in
uu ka hadli doono saddex qodob oo kala ah:
-
Cinwaan Bedelashada
-
Diiwaan Gelinta
-
iyo Homeland Security
John B.
Klow, Ku xigeenka INS ee gobolka Minnesota oo tusaya xeerar Immigration kamid
ah.
Sawirka: SomaliTalk.com |
CINWAAN BEDELASHADA: Mr.
Klow waxa uu ku bilaabay in habkan cinwaan bedelashada [address change] uu yahay
xeer soo jirey muddo 50 sano, inkasta oo aan aad loogu dhaqmijirin dhowaan
ayaase boorka laga jafay. Waxana uu yiri waxaa shardi ah qofkii aan
muwaadin Maraykan ahayn ee bedesha cinwaanka in uu soo sheego cinwaakiisa
cusub ee uu u guurey, haddii kale qofkaasi wuxuu ku mutaysanayaa in uu ku
waayo sharcigiisii.
DIIWAAN GELINTA: Mr.
Klow oo ka hadlayey diiwaan gelinta waxa uu yiri qofkii dalka Maraykanka kusoo
galay booqasho [visitor] October 1, 2002 iyo ka hor, waxaa laga rabaa in
uu is diiwaan geliyo. Dadka qaxootiga ah arintaan is diiwaan gelinta kuma
jiraan. Waxana uu sheegay in ay hadda socdaan diiwaangelinta dadka
Pakistan iyo Sucuudiga. Diiwaan gelintii Soomaalida waxa ay xirantay
Janaayo 10, 2003, laakiin ayuu yiri dadkii waqtigaas gafey waxaa dib loogu
ogolaandoonaa in ay isdiiwaan geliyaan ilaa Febraayo 7, 2003 markaas oo
dib loogu furayo is diiwaan gelinta. [Soomaalida
laga rabo in ay isdiiwaan geliyaan .. GUJI.. ].
Diiwaangelinta dadka ka yimid dalalka Bangaladhesh, Itoobiya, indoniisiya,
Joordan iyo Kuwait waxaa la bilaabayaa Febraayo 24, 2003.
HOMELAND SECURITY: Mr.
Klow waxa uu yiri INS waxaa la baabi'in doonaa bisha March 1, 2003. Dhammaan
xafiisyadii INS-taan waxaa la wareegi doona xafiiska cusub ee Homeland
Security. Xafiiskaas oo qaban doona hawshii INS-ta. Waxaana INS-ta
xafiiskaas la wareegey loo kala qaybinayaa laba qaybood oo kala ah qaybta
xuduudaha iyo qaybta citizenship/immigration. Waxana uu cadeeyey in
dhamaan shaqaalihii INS ay ku wareegi doonaan xafiiskaas cusub ee Home
Land Security.
SU'AALO: Kaddib waxaa Mr.
Klow laweydiiyey su'aalo ay ka mid ahayd in ay jiraan xarig ku khaas ah
Soomaalida ee maxaad arintaas ka oraneysaa? Taas asaga oo ka jawaabayey
waxa uu yiri: waxaa qofka [aan muwaadinka Maraykanka ahayn] sidiisaba in
INS-tu xirto uu ku mutaysan karaa saddex waxyaabood oo kala ah:
-
in qofku uu khatar ku yahay nabadda
qaranka
-
in uu khatar ku yahay ammaanka
Jaaliyadda
-
ama in qofka looga baqayo in uu
fakado
Qofkasta oo aan Maraykan ahayn [oo jooga
Ameerika] arintaasi waa saamayn kartaa ayuu yiri. Kaddib ayuu yiri waxaa
qofka la marinayaa waxa sharcigu qabo, waxaana jira ayuu yiri sharci
gaar ah oo qofka la tarxiilayo la mariyo, hadii sidaas la xakumono
xeerkaas ayaa la raacayaa oo qofkii waa la tarxiilayaa. Waxaase jira ayuu
yiri xeer hadda Soomaalida u diidaya in lagu celiyo Soomaaliya ama loo
tarxiilo Soomaaliya [restraning order], [waa xeerkii uu xakumay xaakimkii
Seattle], waxaana jira ayuu yiri dad ku sifoobey saddexda qodob ee kor ku
xusan kuwaas oo xiran, laakiin maxkamaddu waxay xadideysaa waqtiga aan
xabsiga qofka noocaas ah ku hayn karo, kuwaas waxaa hadda u socda maxkamad
[federal court], maxkamadaas ayaan ka warsugeynaa waxa ay xakunto ayaana
qaadan doonaa ayuu yiri. Ogaadana ayuu yiri dadkaasi waa dad dembi ku
galay USA dhexdiisa.
John B.
Klow iyo Xasan Jaamici
Sawirka: SomaliTalk.com |
Su'aal kale oo la weydiiyey ayaa ahayd:
waxaa jira Soomaali badan oo waraysigii dhalashada loo balamiyey oo
dhaartii loogu yeeray, waxkasta oo sharcigu ahaana soo maray laakiin aan
weli dib loogu yeerin si ay dhalashaa u qaataan, sabab? taas asaga oo ka
jawaabaya Mr. Klow waxa uu yiri si qofku u qaato dhalashada Maraykanka
waxaa lagu sameeyaa dhawr dabagal, dhawr jeer oo qofka la eegayo. Waxaan
weydiiney ayuu yiri in FBI noo fiiriyaan waayo iyagaa haya faafreebka,
waxaan ogaaney in aan weli FBI arintaas dhamayn, sidaas darteed marka aan
helo jawaabta FBI ayaan dadkii dib ugu yeeri doonaa si aan u siino
sharciga uguna samayno xafladda sharci qaadashada. Waxana uu intaas ku
daray in sharciga ay dejiyaan congresska Maraykanka, INS-tuna ay
sharcigaas raacdo, xaakim ayaana xukunka gooya ayuu yiri.
Su'aal kale oo la weydiyey ayaa ahayd:
Haddii qofku uu cinwaankii ka guuro oo tobankii cisho dhaafto ama uusan
sharcigaas horay u ogeyn maxaa la gudboon? taas asagoo ka jawaabanaya waxa
uu yiri hadda cinwaan bedelashada qofkaasi ha sameeyo.
Su'aal kale ayaa ahayd: Maxaad uga jeedaa
qofka oo khatar ku aha ammaanka?, taas asagoo ka jawaabayana waxa uu yiri
arintaas waa mid ku xiran xaalad walba goonideeda.
Su'aal kale ayaa hayd: Haddii wadamo kale
ay aqbalaan Soomaalida ku xirxiran xabsiyada Maraykanka INS taas ma
ogolaanayaan? waxana uu Mr. Klow kaga jawaabey haa.
John B.
Klow, Ku xigeenka INS ee gobolka Minnesota oo tusaya foomka cinwaan bedelashada.
Sawirka: SomaliTalk.com |
Su'aal kale ayaa ahayd: dadka u xirxiran
INS waxaa ka mid dhalinyaro yaryar oo dhawr iyo toban jirro ah, sidee
kuwaasi ku noqonkaraan kuwa aad ku xustay saddexda qodob ee la xiriirey
khatarta ay ku hayaan amaanka? taas asagoo ka jawaabaya wuxuu yiri bini
aadamku isku si wax uma arko, qiyaas ayaan gaaraa waxaana dhici karta in
qiyaasta aan gaaro ay ka duwanaan karto tan aad adigu gaari kartid,
qiyaastaasna waxaa lagu salaynayaa in qofkaasi khatar ku noqonkaro amaanka
[saddexda qodob ee sare].
Su'aal kale ayaa ahayd: waxaa jira dad
muddo aad u dheer sugayey sharciga (sida greencard], maxay taasi ku
dhacday? taas asaga oo ka jawaabayana waxa uu yiri sharciga ayaa xadida
inta qof ee sannadkiiba dalka loog ogol yahay in ay qaataan sharciga [sida
greencard], tiradaas oo ah 10,000 qof, sidaas ayaa waxaa dhacda in qofku
muddo dheer kusugo sharciga. Waxaa jira ayuu yiri dad sharcigaas
liiska sugidda ugu jirey ilaa 12 sano.
Mr.
Klow waxa uu yiri haddii aad macluumaad dheeraad ah ug abaahataan Immigrationka
waxaad wicikartaa telefoonka: 1-800-375-5283 ama waxaad booqankartaan
shabakada www.ins.usdoj.gov
TALOOYIN:
Karen Ellingson oo kulanka ka hadleysey
Sawirka: SomaliTalk.com
|
Kaddib waxaa kulankii ka hadashay Karen Ellingson oo
ah Kormeeraha xafiiska garyaqaanada ee ILC, isla markaana ah Profesoorad Qaanuunka immigration ka
dhigta Jaamacadda Minnesota, waxa ay tiri: sannadkii 1996 ayaa sharciga
socdaalka la bedeley oo laga dhigay mid sahlaya in qofku uu si fudud ku
waayi karo sharciga degananshaha hadii uu galo dembi. Hadaba ayey tiri
haddii lagu xiro ha aqbalin in aad heshiis la gashid immigrationka adigoo
aan la tashan garyaqaan ama adigoo aan hubin waxa uu hedshiiskaasi yahay,
waayo ayey tiri waxaa si fudud lagaaga hoos bixinkaraa hab kaa dhigaya in
aad ku weydid sharcigaaga oo markaasna lagu masaafuriyo.
Dembiyada sababi kara in lagu tarxiilo
waxaa kamid a hayey tiri, Karen:
-
Daroogada, sida Qaadka.
-
Dagaalka Qoyska [Domestic Assault]
-
Booliiska oo been loo sheego
-
Tuugada Dukaamada [Shoplifting]
Arimahaas ayadoo sharxeysey waxa ay Karen
tiri: Daroogada ama maan dooriyaha sida maruwaana, kookeyn, QAAD iwm,
waxaad ku waayi kartaa sharciga deganaanshaha dalka [greencard]. Halkaas
ayadoo ku adkeyneysa waxa ay tiri, Soomaalidana toos ula hadleysa, "Qaadka
waxaad ku waayi kartaa GreenCard-ka, intii aad doontidba hayso
greencard-ka'e, 2sano, 5sano, 10sano, waad waayeysaa hadii qaad lagugu
qabto", "Qaadku waa ka mamnuuc USA" ayey tiri. Hadaba ayey
tiri marka aad Afrika kasoo laabataan hasoo qaadina qaad ama qof ha u soo
qaadina alaab aydin aqoon waxa ku jira. Waxa ay intaas ku dartay "Haddii
gaarigaaga qof qaad ku dhex cuno, oo caleentii ku dhex daadato oo lagu
qabto gaarigaas waa lagaala wareegayaa ama dawlada ayaa qaadanaysa
gaarigaas, adiga ayaana mas'uul ka ah wixii gaarigaaga saaran ama lagu
dhex cuno". Waxana ay ka sheekaysay qof Afrika kasoo duulay oo
London, UK qaad u wadey oo saaxiibkiis uu qaadkaas lahaa, London, UK
mamnuuc kama aha Qaadku ayey tiri, laakiin qofkii ayaa soo maray NewYork,
halkaas oo qaadku mamnuuc ka yahay sidaas ayaana lagu xiray. Waa u
dacwoonkartaa in gaariga waase haddii aad cadaysid in aadan gaarigaas ka
kasbin lacag aad k aheshay qaad. Ogow xataa lacagta markaas Qaadka lagugu
qabtojeebka kuugu jirta waa lala wareegayaa, ilaa waxaa loo malaynayaa in
aad asaga ka keentay'e.
Waxa kale oo Karen ka hadashay siyaabaha
kale ee qofku uu sharciga deganaashaha u waayikaro, sida haddii uu ninku
xaaskiisa garaaco. waxa kale oo ay tiri haddii aad laba jeer booliska been
u sheegto adigoo magacaaga ka been sheegaya markaas waa waayi kartaa
sharcigaaga. Dukaan haddaad wax ka xadid sidoo kale waad waayi kartaa
sharcigaaga. Dhamaan kuwaas waxaad ku mutaysan kartaan ayey tir in la idin
tarxiilo. [Dembiyada kasii waaweyn hadee qofkii waa dembiile ka weyn
kuwaas].
Waxa kale oo Karen Soomaalidii xusuusisay
in aysan magacooda bedelin marka ay dhalashada qaadanayaan, inkasta oo
ayey tiri sharcigu idiin ogolyahay hadana ha bedeilna, waayo ayey tiri
waxaa dhici karta in markiiba la idinka shakiyo oo la yiraahdo maxaa
qofkani magaciisa u bedelayaa. Waxaana dhicikarta ayey tiri in
immigration-ku u maleeyo in markii hore aad been soo sheegteen. Waxana ay
tiri kuwa waraaqaha dadka u buuxbuuxiya (turjuman ahaan) haddii ay idin
yiraahdaan anagaa aragnay dad badan oo sharcigii qaatay ee bedelo magaca
haka yeelin anigaa og ayey tiri dad badan oo dhibaato kasoo gaartey
arintaas oo dharcigii muddo dheer sugayey keliya markii ay isku dayeen in
ay magaca bedelaan awgeed.
Su'aal la weydiiyey oo ahayd "Xaqiiqadii
qaadku ma daroogaa"? waxa ay Karen tiri anigu khabiir kuma ihi sida
uu daroogada ku noqday laakiin wuxuu ku jiraa liiska waxyaabaha
maandooriyaha ka ah USA. Waxana uu la xeer yahay maandooriyaasha kale,
haddii lagugu qabtona waxaad ku waayeysaa gaarigaaga aad markaas wadatid
iyo sharcigaaga deganaanshaha USA, sidaasna waa lagugu tarxiili karaa.
Michelle Mackenzie iyo Siciid oo
tarjumeyey hadalada xafladda
Sawirka: SomaliTalk.com |
Waxa kale oo kulankii ka hadashay Michelle Mackenzie oo ah Gudoomiyaha Mashruuca Immigration Law
Project ee Minnesota una dooda xuquuda aadamiga. Waxa ay tiri INS-tu
siyaabaha ay ku hesho dadka ay tarxiisho waxaa kamid ah in boolisku
usoo gudbiyo, waa marka uu qofku dembi galo'e ama xabsiga marka uu
qofkaasi dhamaysto lagu wareejiyo INS-ta. Waxaase dhacda ayey tiri in qof
uu asagu lugihiisa ku doonta INS-tu in ay xiraan, qofkaasi wuxu noqonkaraa
qof inta uu sharci ku xiraystay Sandiego iskaga yimid asagoo aan
cinwaankiisa cusub sheegin, oo INS-tu ayba raadineysey, markaasna asagoo
akhbaar doon ah uu maalinta dambe tago xafiiska Minnesota, mase waaba kii
la raadineyey halkaasna lagu xiro. Hadaba ayey tiri haddii aad foomkaaga
ka soo buuxisey magaalo kale ha tegin xafiiska immigrationka adigoo aan
akhbaar raadin ama la tashan qareen.
Michelle waxa ay tiri haddii INS-tu ay
qofka xirto oo qofkaasi uusan horay wax dembi ah u gelin waa iska soo deyn
karaan ayagoo kusoo deynaya habka curaaarta ama damaanada oo gaarikarta
ilaa $1500, si uu u yimaado marka maxkamad looga yeero. Hadiise qofkaasi
horay dembi u galay xabsiga ayuu ku jirayaa inta dacwadu u socoto, hadii
markaas dacwaddu kusoo gabagabowda tarxiil markaas waa la dhoofinayaa.
Sharcigu waxa uu ogolyahay ayey tiri in qofka la hayo 90 maalmood. Haddii
90 maalmood dhamaadaan maxaa la samaynayaa ayey isweydiisey, waxana ay ku
jawaabtey ilaa 2001-kii intii ladoono ayaa la hayn karey, wixii intaas ka
dambeeyeyse lixbilood ka badan qofka lama hayn karo, waana in marka
lixdaas bilood la gaaro la keenaa sabata loogu sii haynayo xabsiga. Waxana
ay taas ku xii xoojisey in dadka Soomaalida ah ay haysato mushkilad gaar
ah maadaama uu qareen reer Seattle ah u xakumay in aan Soomaalida loo
tarxiili karin dalkoodii ilaa ay halkaas ka dhalaneyso dawlad amaanadooda
kafaala qaadi karta.
Waxa ay Michelle xustay wiil Soomaaliyeed
oo layiraahdo Keyse Jaamac iyo 10 kale oo Soomaaliyeed oo ku xiran
Minnesota oo xukunkooda doodiisu ay hadda socoto, waxana ay tiri bisha
Febraayo 12keeda [February 12, 2003] ayaa waxaa maxkamada St.Paul lagu
qaban doonaa dood ay yeelan doonaan xaakimada dawlada iyo qareenada
Soomaalida u doodaya, maxkamadaas aad ayey muhiimad ugu leedahay
Jaaliyadda Soomaaliyeed ayey tiri, waana muhiim ayey tiri in aad
dhegeysigaas ka soo qayb gashaan. Maalintaas wiilasha halkaas la keeni
maayo laakiin waxaa laga doodayaa sidii laga yeeli lahaa. Waxaa ay Michelle
tiri Soomaalida waxaan uga baahanay in ay kuraasta maxkamada oo ah 160 soo
camiraan.
Xasan Jaamici oo arintaan maxkamada
Febraayo 12 ka hadlayey gabagabadii kulanka waxa uu yiri "Go'aanka
maxkamadda Febraayo 12, 2003 waxay taabanaysaa dhammaan Soomaalida deggan
Maraykanka" sidaas darteed ayuu yiri waxaan diyaarinay barnaamij
kusaabsan sidii ay Soomaalidu halkaas uga qayb gelilahaayeen..
Warbixin ayaana SomaliTalk kasugeysaa
Xasan arintaas faahfaahinteeda kusaabsan ee kala soco Somalitalk.com
Xafladii baro xuquuqdaada sidaas ayey
kusoo gabagabowdey, ballanta hadda ee Soomaaliduna waa February 12, 2003
iyo maxkamada St.Paul.
WQ. Maxamed Cali | webmaster@somalitalk.com
SomaliTalk.com | Minneapolis, MN, USA | Jan 27, 2003
XUQUUQDA QORAALKAN WAXAA LEH
SOMALITALK.COM
AFEEF: Waxaa lagu faafinkaraa wargeysyada kale haddii iyo haddii oo keliya la
xafidayo xuquuqda qoraaga iyo xuquuqda SomaliTalk.com qoraalkana aan waxba
laga bedelayn sida uu u qoranyahay, laguba darayo afeeftaan.
<><><><><><><><><><><><><><>
LIFAAQ:
Qoraalkan lifaaqa ah waxaa
diyaariyey: Xasan Jaamici Juris Doctor & William Mitchell Law School, MN, USA,
waxaana la qoray aqoray
May 19, 2001: [AFEEF: Qoraalkan hoose scan ayaa kusameeyey]
TIRO KOOB
KULANKA BADBAADINTA DHALINYAMDA IYO
QOYSASKA SOOMAALIYEED EE SOFYAM
SHARCIYADA iyo DAMBIYADA
Tiro koob:
Soomaalida Minnesota waxaa lagu qiyaasaa inaa gaareen ugu yaraan 60 ilaa 70 kun
oo qof. Ugu yaraan 20,000 waa dhalinyaro. Waa sedex meelood hal.
Waddanka Maraykanka waxaa la tilmaamaa, in dadka madow ay la'eg yihiin 13%. Taa micnaheed waxaa weeye haddii shacabka mareykanka
loo qeybiyo 5 qeybood, hal qeyb wax ka yar baan hoos imaaneynaa.
Dadka madow, 45% baa xabsi ku jira ama xabsi sugayaal ah ama lagu soo oogay dambiyo ay ka mid yihiin: isticmaalka maandoorayaasha kala duwan (drugs), ka mid ahaansho kooxaha hubeysan ee wax dhaca (gangs), Xaasaskood ama caruurtooda
oo ay ku xadgudbaan, iyo caruurtooda oo ay dayacaan iyo dambiyo kale. Taa micnaheeda waxa weeyaan dadka madow barkooda (1/2) waxay ku xareysan yihiin jeelasha
Mareykanka.
Waddanka mareykanka, tirada ugu badan dadka madow ee jeelasha ku jira waxaa laga helaa Gobolka Minnesota. (Judge Lagune, William Mitchell Law School Prof.).
Ugu dambeyn, Nin aa saaxiib nahay ee ka qeyb galay shir hoose
oo ay dowladda Minnesota qabatay, wuxuu ii sheegay in 10ka sano ee soo socda, Jeelasha Minnesota 40% ay noqon doonaan dhalinyaro Soomaaliyeed (Waa haddaan qaarkood la dhoofin). Dhalinyaradaasi, waxay qeyb ka yihiin madowga gala dambiyada aan kor ku soo xusnay. Waxaa la filayaa inuu jiri doono qorshe dowladeed lagu tababari doono ciidanka asluubta ee xabsiyada
oo Soomaall, Oromo iyo Ethiopian isugu jira. La soco lama soo sheegin haba yaraatee qorshe waxbarasho
oo arintaa lagaga hor tagayo.
IMMIGRATIONKA IYO SOOMAALIDA
Immigrationka guud ahaanba waxaa uu sameystay waaxda baarista (investigation unit)
garka qofka laajiga ah (Alien).
WAA QASAB INAAD LA TASHATO KHABIIR ARIHAHA
IMMIGRATIONKA HADDII ARIMAHAN UU GALKMGlI (FILE) KU JIRO INTAADAN BUUXIN CODSIGA
VISAHA, KAARKA DEGANAANSHAHA AMA DHALASHADA WADANKA MARAYKANKA (GREEN CARD OR CITIZENSHIP
APPLICAT10N), FOOMKA RAFCAAN QAADASHADA XUKUNKA SARKAALKA AMA QAADIGA WAAXDA
SOCDAALKA.
1-haddii waddanka aad ka maqneyd 6 bilood
oo sa far ah in ka badan.
2-haddii waddan kale add degtay adigoo Green Card leh.
J-haddii horey sharci ama VISa laguu diidey amaba laguugu xuKumay musaafurin (deportation).
4-haddii aadan xerayn canshuurta dow!adda dhexe.
S-haddii aadan masruufin caruur aad dhashay (meeshey doonaan ha joogeen).
6-haddii aad nin rag tahay (male) oo u dhaxeeya 18-26 jir oo aadan isku qorin shaqada qaranka
(selective service).
7-haddii dambi laguugu soo oogay, amaba layskakaa xiray.
8.haddii lagugu xukumay xabsi gudaha ama dibada (probab'on). (any crime). (INA'96 law).
9.haddii galkaaga (file)aad KU soo gashay iyo xaaladdaa ay wax is weydaarsan
yihiin.
10.haddii dad been sheegtay, ama Khiyaano aad sameysay darteed dad sharci Ku
heshay. Sida: adigoo kusoo galay aabo kale wiilkii ama nin xaasKii ama walaalo.
Ama da'daada da ' ka yar baad sharci Ku heshay. Iwm
11. haddii waddo been aad ku hesho nafci lacag dowladeed (government benefit)
sida: welfare ama unemployment benefit iyo SSl.
12.haddlii guur aan sax ahayn aad sharci ku heshay (sham marriage)
1 J.haddii magac aadan lahayn aad sharci ku heshay.
14.haddlii aad qof cadwisay si uusharci daro uu waddanKaa ugusoogalo.
15.haddii aad is dhiibto (asylum) adigoo wadddan kaled si rasmi ah sharci ugu
qaatay.
16.haddii horey ama waqti ka mid ah waqtiyada aad sheegatay inaad u
dhalatay waddanKa maraykanka.
17.haddii laguugu eedeeyey inaad xaaskaaga ama caruurtaada aad dishey. Ama caruurtaada aad
dayacday.
18.haddii dukaan aad wax Ka xadday.
19.haddii gaan aad xadday.
20.haddii aad cod baxiso (vote) si sharci daro ah.
21.haddii aad ku shaqaysata ciyaarta khamaarka.
22. haddii aad ku shaqaysata jirka oo la gato.
23. haddii lahuugu qabto adigoo la jiifsaday gabar ka yar 18 jir.
25. haddii aad canshuurta ku xerayso carruur ama qof aadan masruufin ama aanan
ku qoreyn.
FBI iyo XUQUUQDAADA
Haddii FBi gurigaaga yimaadaan talaabooyinka soo
socda waa lama huraan:
I-Haddaadan Englishka ku hadlin ku dheh: "NO
English" hana u dhaafin ilaa ay kuu keenaan Turjumaan.
2-Haddaad ku hadasho Englishka amahaysato
Turjumaan, ha u
ogolaan inay kula hadlaan ama gurigaaga soo galaan ilaa ay ku tusaan rukhsad qoraal
ah oo magacaaga iyo addresskaaga ku qurun.
3-Rukhsadda ka dib, ha u jawaabin wax su'aal ah oo dhaafsiisan
magacaaga iyo cinwaankaaga, una sheeg inay la xiiraan qareenkaaga haddaad qareen
leedahay. Haddii kale u sheeg inaad qareen lahaan doonto.
UGU DAMBEYN, SI AY SOOMAALIDA U OGAAOAAN
XUQUUQDOOOA AYNA U HELAAN DIFAAC SHARCI HADDII LA DULMO WAXAA LAMA HURAAN AH OON SOO JEEDIN LAHAA IN LA HELO KOOX DAACAD AH 00 U DOODO XUQUUQDA
JAALIYADDA SOOMAALIDA.
Qoraaka waxaa diyaariyey:
Xasan Jaamici Juris Doctor
William Mitchell Law School, MN, USA
laxiriir: Xasan Jaamici: xasanjaamici@yahoo.com
USA:
Somalida La Rabo In Ay
isdiiwaan Geliyaan
waa soomaalida haysta baasaboorada Soomaaliga, Canadianka, Sweden, Holland,
Australia, British iyo... GUJI..
Habeenkii
Showrka Soomaalida Minnesota
Habeenamadii sabtidu soo geleysey ayaa
waxaa magaalada Minneapolis kulan aad u heersareeye waxaa kuyeeshay dhammaan
qaybaha kala duwan ee Jaaliyaadda.. GUJI... 23/12/2002
40
Soomaali ah oo lasoo xirxiray oo la isugu Keenay Louisiana, USA
waa warbixin kusaabsan: Nidaamka
immigration iyo Muslimiinta Maraykana, gaar ahaan Somalida, oo uu idiin soo
gudbinaayo sharci yaqaan Soomaaliyeed GUJI
17/12/2002
Ururka
Islamka ee MAS oo booqday Somalida ku jirta xabsiga Lino Lake-Minnesota
-- GUJI
Powered by
www.SomaliTalk.com All About Somalia and More...
|