Barnaamijkii Radio Xoriyo
05 Jun 2009.
Gudoomiyaha jwxo oo dhambaal warbixin iyo mahadnaq hawada uga diray shacabka
Ogadenya.
Jwxo oo bayaan digniin ah kasoo saartay shirkadaha shidaal ka ka qodaya Ogadenya
iyo xaalufinta dhirta iyo deegaanka
Dagaal culus oo dhex maray ciidamada Xoreynta Ogadenya iyo ciidamada gumaysiga
Itoobiya.
Hogaanka Arimaha gudaha iyo Amniga ee jwxo oo digniin iyo dardaaran kasoo saaray
gumaysiga sii gabalsaday.
Xukuumada gumaysiga Itoobiya oo xabsiga dhigtay 46 ruux oo ay kujiraan qaar
kamid ahaan jiray ciidanka Itoobiya.
Maxadwenyaha America Brack Obama oo booqday Bariga dhexe.
======================
Gudoomiyaha jwxo oo dhambaal warbixin iyo mahadnaq hawada uga diray shacabka
Ogadenya.
Guddoomiyaha JWXO Adm.Max,ed C.Cismaan ayaa dhambaal xambaarsan warbixinada
xaalada guud,mida halgan iyo weliba mahadnaq hawada umarina shacabka Ogadenya
gude iyo dibadba wuxuu gudoomiyuhu uga mahad celinayaa sida geesinimada leh ee
uu shacabka Ogadenya isaga caabiyey cadowgii ku talo galay inuu gumaado.
Gudoomiyaha jwxo ayaa Shacabka geesiga ah, CWXO, G/Dhexe iyo hawlwadeenada
Jabhadda hawada ka salaamay, wuxuuna gudoomiyuhu ku bogaadinayaa sida kartida
iyo hufnantu ku jirto ee ay u fashiliyeen qorsheyaalkii cadowtinimo ee gumeysiga
Itoobiya.
"Ciidankii rasmiga ahaa ee dawladda Itobiya ay soo dagaal galisay 5tii bilood ee
u dambaysay markii la jabiyay waxay sababtay in ciidankii joogay Ogadenya
gadoodo, qaar badan oo kamid ahna gadoodkaas kadib dib loo celiyo, lana soo
uruuriyo maleesiyaadkii daba-qoodhiga ahaa. Kuwaasna CWXO ayaa cagta mariyey
badankood" .
Waxaa kaloo uu sheegay Guddoomiyuhu in markay arimahaasi dhaceen ay xukuumadda
dhiigyacabka ah bilowday inay soo dagaal geliso ciidan maxaysata ah oo
calooshood u shaqaystayaal ah oon u bixinay –Hawaarin- shacabkana dhibaato badan
ku haya ". Wuxuu sheegay Gud. in aad loo naafeeyey maxaysatada "Hawaarin" oo aan
wax tabar iyo akhlaaq toona lahayn.
Mar uu tilmaamay gudoomiyuhu Tayada dagaal ee CWXO iyo taageerada dadweynaha
ayuu sabab uga dhigay guulaha la gaadhay wuxuuna yidhi: "Guuluha is dabajooga ah
waxay sare u qaadday mooralka dadweynaha iyo CWXO oo maraya heerkii ugu
sareeyey" ayuu yidhi Guddomiyuhu. "Markay aragtay gumeysatada Itoobiya halgankii
oo ku fiday dhamaan bari iyo galbeedka dalka Ogadenya ayuu khal-khalay, wuxuuna
bilaabay inuu saraakiishii Ciidanka naf la caariga ah aamini waayo wixii aan
Wayaanaha ahayn" wuxuuna intaa raaciyey in badankood Itoobiya loo qaaday waxay
ku sugan yihiina aan la ogayn maanta.
"Markii uu ku guul daraystay dhinaca Ciidanka iyo maxaysatadii waxuu isku deyey
inuu adeegsado maamulada Somaliyeed ee dariska la ah Ogadenya, qaar ayaana u
dhego nuglaaday oo intay dad shacab ah qabqabtaan u gacan geliya cadawga si
joogta ah". Wuxuu sheegay arrintaana ay ujeedada ka dambaysaa tahay inay dagaal
sokeeye ka dhex abuuraan labada bulsho.
Ugu dambayntii wuxuu gudoomiyaha JWXO Adm. Maxmad C. Cismaan ku soo gunaanaday
dhambaalkiisa baaq uu ugu baaqay dadweynaha Somalida Ogadenya inay sii
kordhiyaan dadaalkooda gobanimadoon una dulqaataan dhibka halganku uu leeyahay
Ilaahayna ay tala saartaan. Wuxuu kaloo ugu baaqay inay ka digtoonadaan
shirqoolada cadawga iyo kuwa u adeegaya gumaysiga ee ku xiray masiirkoodii midka
gumaysiga sii jabaya. Wuxuu Gudoomiyuhu hambalyo u dirayaa jaaliyadaha Ogadenya
oo sidaan kala socono warbaahinta buu yidhi sameeyay abaabulo farabadan iyo
banaanbaxyo si ay u muujiyaan dhibaatada cadowga uu ku hayo shacabkooda.
Wuxuuna ugu baaqay gudoomiyaha inay marwalba ogaadaan dhibaatada gumaysiga uu ku
hayo walalahooda gudaha jooga. Maanta waa maalintii lagu kala bixi jiray
wax-qabadka iyo kartida iyo daacadnimada ayuu hoosta ka xariiqay Gudoomiyaha.
Dagaal culus oo dhex maray ciidamada Xoreynta Ogadenya iyo ciidamada gumaysiga
Itoobiya.
Weerarada ay ciidamada xoreynta ogadenya ku hayaan xeryaha iyo saldhigyada
ciidamada gumaysiga itoobiya ee ku sugan Ogadenya ayaa si xowli ah u socday
todobaadyadii u dambeeyey
20-05-09 Deegaanka Qar-jajabo oo ka tirsan degmada Dhuxun ee gobolka Nogob
dagaal ka dhacay waxaa ciidamada wayaanaha lagaga dilay 23 askari waxaana lagaga
dhaawacy 25 kale.
21-05-09 Magaalada Nusdariiq ee gobolka Qorahay Dagaal ka dhacay waxaa ciidamada
gumaysiga itoobiya lagaga dilay 11 askari waxaana lagaga dhaawacay 12 kale.
23-05-09 Magaalada Jarrati ee gobolka Afdheer dagaal ku dhex maray ciidanka
xoreynta Ogadenya iyo ciidamada saamala-lldka ah ayaa ciidanka wayaanaha lagaga
dilay 15 askari waxaana lagaga dhaawacay 8 kale.
23-05-09 Meesha la yidhaahdo Carbadhis oo ka tirsan degmada Dhagaxbuur ee
gobolka Jarar Dagaal kadhacay waxaa ciidamada naflacaariga lagaga dilay 5 askari
halka lagaga dhaawacay 3 kale
22-05-09 Deegaanka Qoob-dameer oo ka tirsan Abbaa-Qorroow Dagaal ka dhacay waxaa
ciidamada isukeenkeenka ah ee gumaysiga itoobiya lagaga dilay 5 askari waxana
lagu dhaawcay Tiro kale oo aanaan faahfaahinteeda weli helin.
23-05-09 Meesha lagu magic-aabo Dhanqa oo ka tirsan degmada Fiiq ee gobolka
Nogob dagaal ka dhacay Waxaa ciidamada wayaanaha lagaga dilay15 askari waxaana
lagaga dhaawcay 20 kale .
26-05-09 Degmada Sagag ee gobolka Nogob dagaal ka dhacay Waxaa ciidamada
gumaysigas Itoobiya lagaga dilay 3 wayaane waxaana lagaga dhaawacay 5 kale.
31-05-09 Tuulada Dhadhame oo ka tirsan degmada Baabili ee gobolka Jigjiga dagaal
ka dhacay waxaa ciidamada gumaysiga lagaga dilay 5 wayaane halka uu dhaawucuna
tiro belay,waxaa sidoo kale halkaa lagaga furtay saanad milatari oo aad u badan
oo kor u dhaafay 30 qori.
01-06-09 Tuulada Dalaad ee gobolka Qorahay dagaal ka dhacay waxaa ciidamada
gumaysiga Itoobiya lagaga dilay 24 askari oo uu Ku jiro Sargaal Sare oo
Sirdoonka Woyaana ka Tirsanaa waxaana lagu gubay Hal Gaadhi oo Ural ah waxaa
Sidoo kale lagaga furtay hub iyo saanad kale oo aan faahfaahin buuxda laga
haynin.
Jwxo oo bayaan digniin ah kasoo saartay shirkadaha shidaal ka ka qodaya
Ogadenya iyo xaalufinta dhirta iyo deegaanka
JWXO ayaa bayaan digniin ah soosaartay 3-06-09 oo ay uga digayso shirkadaha weli
ku maman inay shidaal ka qodaan Ogadenya,waxayna bayaankaas jabhadu ku cadaysay
inay shirkadahan dhul aad u balaadhan ka jarayaan dhirtii ku tiilay say u sugaan
nabadda shirkadahaas;
“ Waqtigan xaadirka ah waxay shirkadahan ka xaalufinayaan dhirtii ka baxaysay
dhul baladhkiisu gaarayo 1600 sq. Km. oo u dhexeeya Cagarweyne iyo Miir-Khalif
oo u dhow Wardheer, iyagoo ka raray aagaas kumanaan reer guuraagii daganaa ah
iyagoo baabi’iyay isu-dheeli tirkii dabeecada gobolka oo ah mid xasaasi ah.”
Waxay jabhaddu cadaysay inay ku taageerayaan shirkadahan maaliyad xukuumad
dambiya dagaal ka galaysa shacabkii lahaa wadanka;
“ Arinta baabi’inta noloshii dadweynaha reerguuraaga ah ee goboladaa la
dhibaateeyay daganaa waxaa u dheer inay jeebka xukuumadan falal dambiyeedka ka
wada dalka Ogadenya oo ay gumaysato ku shubayaan maalkii u fududayn lahaa fal
dambiyeedkaa. Taasoo ku sii dhiiri galinayasa xukuumadda Meles Zenawi inuu kula
dhaqmo Ogadenya siyaasadda loo yaqaano –Scorched earth policy- ee ah guba waxaad
aragtaan. “
Waxay jabhadda sheegtay inay meelaha ay shirkadahan ka hawl-galayaan lagu
ilaaliyo ciidan Itoobiyaan ah oo deegaankaas dhan lagu weegaaro iyagoo si qasab
ah kaga rara dadka deegaanka kana dhiga waxay dilaan waxay kufsadaan iyo waxay
xabsiga dhigaan.
“Taasi waxay ka dhigaysaa shirkadaha inay la wadaagsadaan xukuumadda Itobiya
dambiyada dagaal ee laga galayo Ogadenya.”
Waxay sheegtay jabhadda ONLF;“ Itobiya waxay ku xadgudabtay cahdiga caalamiga ah
ee ilaaliya xuquuqda madaniga ah iyo midda siyaasiga ah. Xuquuqdaas oo ku xusan
sharciga u dajisan Qaramada Midoobay iyo Hishiiska Caalamiga ah ee
Xuquuqul-Insaanka Universal Declaration of Human Rights. “
Xuquuqdan caalamiga ah ee lagu xardhay sharciyada QM iyo dhamaan kuwa caalamiga
ah oy ku xoroobeen dagaalkii 2aad ka dib shucuub farabadan oo gumaysi ku hoos
jiray;
“ayaa si badheedh ah looga hor-joogsaday shacabka Ogadenya. Waxay maanta u
diidan tahay Itobiya shacabka Ogadenya xuquuqdooda ah inay noolaadan oy
horumaraan, iyadoo ay QM iyo Midowga Afrikaba ay ka indha dadbayaan.”
Ugu dambayntii waxay jabhadda ONLF ku soo gaba-gabaysay;
“Maadaama ay ONLF si joogta ah ugu digtay shirkadahan caalamaiga ah iyo
xukuumadaha, waxaa iska cad in aanay ku ekaanin oo kali ah inaysan danaynin
dhibaatada haysata shacabka Ogadenyee ay qayb ka qaadanayaan meel ka dhaca lagu
hayo xuquuqda aadanaha iyo mida siyaasiga ah ee shacabka Ogadenya. Sidaa
darteed, Jabhadda Wadaniga ee Xoreynta Ogadenya uma hadhin xal kale oon ahayn
inay difaacdo xuquuqda aan la loodin Karin ee shacabka Ogadenya.
Xukuumada gumaysiga Itoobiya oo xabsiga dhigtay 46 ruux oo ay kujiraan qaar
kamid ahaan jiray ciidanka Itoobiya.
Xukuumada gumaysiga Itoobiya ayaa xabsiga dhigtay 46 ruux oo intabadan ay ka
tirsnaan jireen ciidamadda Itoobiya. Sida uu sheegay afhayeenka xukuumadda Adis
ababa dadkan la xukumay ayaa lagu soo eedeeyey in ay maleegayeen shirqool lagu
khaarajinayo madaxda dawladda. Wasiirka isgaarsiinta Bereket Simon ayaa
saxaafadda u sheegay in dadkan ay rabeen in ay dilaan saraakiil sarsare iyo in
ay dumiyaan haykalka dowladeed ee xukuumada EPRDF.
Xeer ilaaliyaha guud ayaa maanta u soo gudbiyey maxkamadda danbiyadda loo haysto
dadkas oo xabsiga lagu hayey in ka badan hal bil. Tirada maxaabiista ee xabsiga
lagu hayo waa 32 qof waxayna aaminsan yihiin in ay inta kale u baxsadeen
mareykanka, Yurub, Eritrea iyo sudan.
Dilalka qarsoodiga ah iyo xidhayga ayaa weli si xowli ah uga socda magaalada
Addis-Ababa lagasoo bilaabo markuu dhicisoobay afgambigii la doonayay in lagaga
takhaluso xukunta EPRDF bishii April ee sanadkan.
Maxadwenyaha America Brack Obama oo booqday Bariga dhexe.
Madaxweynaha dowlada Maraykanka Brack Obama ayaa booqasho ku kala bixinaya
wadamada carabta tan iyo markii loo caleemo saaray madaxnimada wadanka
Maraykanka 20-01-09.
Booqashadan Obama oo muhiim u ah wadamada carabta iyo wadanka Maraykankaba siina
xoojinaya xidhiidhka ka dhaxeeya ayuu ugu horeeyey wadanka Masar halkaas oo uu
kula kulmay madaxweynaha Masar Xusni Mubaarak ,khudbad dheerna kula hadlay
wadama carabta kuna sharaxay siyaasada wadanka maraykanka ee ku aadan bariga
dhexe wuxuuna ku baaqay Obama biloow cusub.
Booqashada Masar kadib ayuu u kicitimay wadamada kale sida Qatar iyo sucuudiga
halkaas oo uu kula kulmayo madaxda wadamadaas,socdaalka Obama ayaa laga soo
dhaweeyey wadamada islaamka ah iyadoo loo arko inuu isbadal ku yimid siyaasadii
maraykanka ee ku aadanayd dadka muslimiinta ah ee caalamka.
Hogaanka Arimaha gudaha iyo Amniga ee jwxo oo digniin iyo dardaaran kasoo
saaray gumaysiga sii gabalsaday.
Hogaanka Arimaha Gudaha iyo amniga Jwxo oo lasoo xidhiidhay RX ayaa ka
warbixiyey qorshayaasha gumaysiga iyo dibindaabyada uu la damacsan yahay
shacabka S/Ogadenya,qorshahan uu Hogaanku ku sheegay inuu yahay kii ugu
dambeeyey ayuu ku macneeyey( Colka Wadhaf malagu dayay) iyadoo buu yidhi fulinta
qorshahan loo xilsaaray labada dambiile ee gumaysiga Itoobiya uga wakiilka
Ogadenya Cabdi Ileey iyo Dauud Axmaar. Labadan dambiile ayaa sida ku xusan
taariikhaha shucuubta caalamka ee soo halgantay uga naxdin badan gumaysiga
wayaanaha guulaha ay gaarayaan naftood-hurayaasha CWXO.
Waxaa jira qoraalo laga sameeyey tawradii shacabka Algeria. Halgankii jabhadii
NLF iyo habkay ula dagaalameen gumaysigii Faransiiska iyo siyaabihii
naxariisdarada ahaa ee Faransiisku uu uadeegsaday si uu u tirtiro dagaalayahanka
iyo taageerasyaasha NLF,taariikhahaas iyo qoraaladaas ayaa duruus ahaan loogu
qaataa jaamacadaha.
Sidaan la socono, shacabka Algeria wuxuu gumaysi ku jiray ugu yaraan 130 sano,
oo marwalboo uu kacdoon ka hana qaado la baabi’inayay. Ugu dambayn 1950kii ayay
isugu tageen jabhadda National Liberation Front (FLN) waxayna go’aansadeen
inuusan midna ka hadhin ilaa ay ka xoreynayaan dalkooda gumaysiga.
Waxaa lagu sheegaa inta u dhexeya 250,00 ilaa iyo Hal Malyan oo qof inay ku
shihiideen dhawr iyo tobankii sanee ee jabhadaasi waday halganka.
Ciidankii Faransiiska ee joogay Algeria wuxuu gaaray 400,000 oo askari markay
taariikhu ahayd 1956 oo ka koobnaa ciidanka cirka, dhulka iyo badaba. Waxaa
intaa u dheer oo la socday ciidanka cagta ah 170,000 oo daba-qoodhiga Algeriya
ah. Waxaa kaloo uu 1965tii Faransiisku sameeyey maamul hoosaad loogu magacdaray
Special Administrative Section SAS oo ka kooban dadkii cadaanka ahaa ee la soo
dajiyay beeraha dalkaa oo gaaray 180,000 oo cadaan ah. Hawlaha loo xilsaaray
maamulkan SAS waxay ahayd inay dhexgalaan dadweynaha oo ay kala bartaan midka
jabhadka ah iyo midka taageersan oo ay soo sheegaan. Saraakiishii maamulka SAS
waxay abaabuleen ooy a tababareen ciidamo daba-qoodhi ah oo gaaray markii ugu
dambaysay 150,000 kuwaasoo loogu talagalay inay dadweynaha niyadda ka dilaan oo
been iyo dacaayad ku furaan jabhadda.
Arimahaasoo idil markay waxba tari waayeen ayuu soo hindisay 1957dii Generaal R.
Salan oo abaanduulaha ciidanka ahaa nidaam uu ugu magac daray quadrillage
(Kuwaadirilaaje) oo loola jeedo in wadanka loo qaybiyo goobo (sectors) qayb
walbana la dajiyo ciidan ka ilaaliyo jabhadda. Waxaa lagu siiyay amar ciidan
walba inay si naxariis dara ah u laayaan una baabi’iyaan jabhadda iyo dadweynaha
dagan aagaa een u hogaansamin gumaysiga.
Waxay ahayd taatikadii ugu dambaysay ee Faransiiska uu isku dayo inuu ku
cabudhiyo kacadoonka gobanimada shacabka Algeria wuxuuna kala kulmay guuldarro
iyo in ugu damabayntii dalka kala boxo boqolaalkii kun ee ciidamada ahaa iyo
sidoo kale kumanaan dabaqoodhigii dambiyada foosha xun ka galay shacabkooda oo
dabada sii qabsaday.
Qorshaha noocaa ah ee goobo-goobaynta ah ayuu Hogaanka Arimaha Gudaha iyo amniga
jabhaddu sheegay inuu hindisay gumaysiga Wayaanuhu inuu ka fuliyo Ogadenya,
waxaana loo xilsaaray inay fuliyaan labada dambiile een kor ku xusnay iyadoo
sidoo sheegay hogaanka loo qoondeeyay inay isticmaalaan gabi-ahaanba
miisaaniyadii la siiyay dalka say ugu fuliyaan barnaamijkan. Sidoo kale waxaa la
faray dhamaan shaqaalaha inay ka hawlgalaan goobahaa waxaana la joojiyay wax
qabadkii yaraa ee awalba lagu cuni jiray hantida umadda.
Hogaanka Arimaha gudaha iyo amniga ayaa intaas ku daray in jabahdda iyo CWXO ay
dajiyeen qorshihii lagu fashilin lahaa barnaamijkan naflacaariga ah, ayna
muuqato astaamihii uu ku fashilmi lahaa isagoon waliba hanaqaadin, ka dib markii
looga digay dadweynaha Ogadenya ee geesiyiinta ah inaysan gacan saar la yeelan
gadh-wadeenada gumaysiga.
Waxaa hubaal ah inuusan dhaami doonin qorshan uu gumaysiga wayaanuhu dajiyay
midkii lagu tijaabiyay shacabka Algeria.
Radio Xoriyo
05 Jun 2009
Cabdinuur Sh. Maxamed
Radioxorio@radioxoriyo.com
Raadioxoriyo@yahoo.com
Radio Xoriyo waxaad ka dhegaysan kartaa Mawjadaha 16 MB iyo 19 MB, iyo
internetka Radioxoriyo.com,Ogaden.com Habeenada Talaadada & Sabtida 20:00PM –
20:30 waqtiga
Faafin : SomaliTalk.com | June 6, 2009
Faarax
Qare: Calaamada Kenya iyo Soomaaliya waa Xariijin kala cad..
iyo Kenya & Soomaaliya oo Raadinaya Xallinta Muran
Dhuleedka... Akhri/Daawo
Daabaco
Boggan | Print
