HADAL UU JEEDIYEY ERGAYGA GAARKA AH EE QARAMADA MIDOOWAY U QAABILSAN
ARRIMAHA SOOMAALIYAHA AHMEDOU OULD-ABDALLA.
Shirka Golaha Amaanka ee Qaramada Midooway ee looga hadlayo
Soomaaliya.
29 July 2009.
Mudane Madaxweyne,
Wakiilada Joogtada ah,
Mudanayaal iyo Marwooyinba,
Waxaan ku faraxsanahay fursadatan aan warbixinta ku siinayo Golaha
Amaanka.
In kastoo xaalada ay weli tahay mid jilicsan haddana waxaa jira
arrimo horumar leh oo ka dhacaaya Soomaaliya sidaan horey ugu sheegay
Golaha Amaanka haddana arin ugub ah ayaa Soomaaliya laga hirgelinayaa.
Inkastoo caqabado badan jiraan, haddana Xukuumadu weli waa dagaalamaysaa
waxayna iska caabinaysaa iskudayo fara badan oo la doonaayo in lagu
afgembiyo awoodana si sharci darro ah looga qabsado. Waxaa kale oo ay
Xukuumadu la la dagaalamaysaa kana guuleysanaysaa 20-sanno oo arimaha
Soomaaliya shaki laga qabay.
Mudane Madaxweyne,
Waxaan rumaysanahay maanta in arintu ay isbedel samaynayso. Waxa cad
in dadweynaha iyo Odoy dhaqameedyaduba ay ka soo horjeedaan Qaska iyo
kuwa ka dambeeyaba. Sidaasi darted, waxaa si aad ah hadda loogu baahan
yahay teegarada bulshada caalamka. Haddaba, waxaan mar labaad rabaa
inaan ka mahadceliyo kaalmadii aan caadiga ahayn ee ay ku deeqeen
Xubnaha Ururka Islaamka Aduunka, kan Jaamacada Carabta, Kan Ururka
Midnimada Africa, Kan Ururka Midowga Yurub iyo Kan Ergada Reer Yurub,
Kan Guddiga La Xiriirka ee ay ka mid yihiin Dawlada Mareykanka, Norwey,
iyo Ururo Kale gaar ahaan Urur Goboleedka IGAD. Kuwaasoo si dhaqso leh
kaalmo u diyaariyey ugana muujiyey dalka gudihiisa taaso waafaqsan
balanqaadkii shirweynihii BRUSSELLS bishii Abril si loo fududeeyo arinta
deeqda ah, Xukuumada Soomaaliyeed waxay heshiis la gashay Hay’ad Caalami
ah ee qaabilsan Xisaabaadka si loo xaqiijiyo in wixii hanti ah ee la
helay si hufan loo isticmaalay.
Xukuumadu waxay talaabo weyn ka samaysay dhinaca tababarka,
Qalabeynta iyo mushaarsiinta Ciidamadeedaba, Hase ahaatee, weli baahi
weyn ayaa ka jirta dhinaca iskuduba-ridka iyo Ciidan ahaantuba, dhinaca
kale geedi socodka Siyaasaduna horey ayuu u socdaa, heshiiskii lagu
saxiixay Jabuuti ee bishii hore ee Augost ayaa weli u furan kuwa
doonaaya in si nabadgelyo ku jirto wax ka qabtaan arimaha Soomaaliya.
Dhowaan waxaa heshiis muhiim ah kala saxiixday Xukuumada iyo Kooxda
aadka loo ixtiraamo ee AHLU SUINNAH WAL JAMEECA, kuwaasoo durbadiiba
muujiyey natiijo, waxaa kale oo jira in qaarka mid ah mucaaradka
Xukuumada lagu soo daray midka mid ah Madaxda Mucaaradkana wuxuu noqday
Wasiiru Dawle, Siyaaadan albaabkeedu furan yahay. waa in ay weli sii
socotaa
Waxaan fahamsanahay in ay Xukuumadu ay soo dhaweyn doonto kuwa hadda
mucaaradka ah ha ahaadeen kuwa Madaxda ah ama kuwa Xubnaha ka ah
mucaaradkaba. Soomaalidu waa inay nabada ka wadahadlaan dalkooda ugu
wadahadalaan. Kuwa ku guuldareysta inay ku soo biiraan geedi socodka
Nabada waxay waayi doonaan fursada ay uga qeyb qaadan lahaayeen dib u
dhiska wadankooda, Xafiiskayga wuxuu mar walba diyaar u yahay inuu gacan
ka geysto sii socoshada wadahadallka ummadda Soomaaliyeed dhexdeeda ah.
Waxaa la gaaray waqtigii xoogga la saari lahaa wax ka qabashada
baahida iyo masaaliixda dadweynaha Soomaaliyeed ee caadiga ah, kuwaas oo
loo diiday cunto si ay uga deeqtoomaan Gaajada badbaadona oga samaystaan
cabsida, dhibaatada Ummadda haystaahi waa in ay ahaataa mid soo jiidata
Quluubta dhamaan wadaniyiinta Soomaaliyeed, waana in ay ahaataa arinta
ugu muhiimsan ee bulshada caalamka wax ka qabanaysa. Dadkaan dhibeysan
waxaa loo haystaa wadankoodii madaxfurasho, waxaana u haysta koox yar oo
faa’idadooda gaar ah ee degdeg ah doonaaya. Dhab ahaantii nabadgelyo
la’aanta ayaaba noqotay hab lagu helo dhaqaale iyo awood.
Dadka Soomaaliyeed dhibaato aad u badan ayey u
adkaysteen-Caruurtoodii ayaa hortooda lagu dilay, gacmaha looga jaray,
lagu kalifay inay dalkooda ka cararaan marar farabadan, waxaana loogu
xadgudbay Xuquuqul insaankooda si aanba xad lahayn, dhibaatada Ummaddan
loo geysanaayo waa in ay dhamaataa si nolol caadi ugu noolaadaan
wadankooda sida ka jirta wadamo badan oo Africaan ah.
Mudane Madaxweyne,
Waxaan cambaareynayaa afduubka loogeysanaayo dhamaan dadka
Soomaaliyeed iyo Ajaaniibta aan waxbageysanin kuwasoo loohaysto madax
furasho waxaan a ku baaqayaa in loo siidaayo si shuruud la’aan ah,
waxaan ugu baaqayaa dhamaan dadka Soomaaliyeed iyo kuwa aan Soomaalida
ahaymba ee sida tooska iyo sida dadbanba gacanta ugu geysan kara sii
deysmaada dadkan la ahaystaa inay gacan ka geystaan sii deysmada.
Falkan ka baxsa n beni’aadanimada ee afduubka ahi sinabada uma
kaalmeynayaa magaca iyo muuqaalka Soomaaliyeed. Sidoo kale waxaan
cambaareynayaa boobka loo geystay xafiisyada Qaramada Midooway ee ku
yaala Koonfurta iyo Bartamaha Soomaaliyeed, sidoo kale iyo howlgalka
lagu aamusinaayo Warbaahinta iyadoo la adeeganaayo cagajugleyn, Baad iyo
dil lala beegsnaayo suxufiyiinta.
waa in si dhab ah wax looga qabtaa su’aasha ku saabsan helitaanka
caddaalada, waa in ajendaha meel sare kaga qornaataa la dagaalanka
dhaqanka ku fadhiya IMPUNITY (Dembi inta la galo haddana aan leys
xisaabinin) iyo xadgudubyada kaleeto ee loo geysanaayo dadka rayidka
ah. Sidaasi dartteed, bulshada caalamku waa in ay ka kaalmeyso dadka
Soomaaliyed sidi mustaqbalka arimahooda wax uga qaban lahaayeen,
sababtaas darted ayuu Xafiiskayga bisha soo socota u qabanqaabinayaa
shir. Kooxda la socoshada arimaha dalka ee saldhigeedu yahay Nairobi
ayaa si aad ah isugu dayaaya inay sheegaan ama tilmaamaan kuwa laga
yaabo in lagu soo rogo cunaqabateynta.
Mudane Madaxweyne,
Guuldarooyibnkii horey u dhacay waa in ay naga niyad jebinin inaan
talaabo horey u qaadno mustaqbalka si aan u kaalmeyno ama door ugu
ciyaarno helida soo celinta nabadda. Waqti dhow iyo midka fogba waxaa
jira talaabooyin la taaban karo ee uu Golahani qaadi karo:
- Maadaama ay Xukuumadu qaaday talaabooyin muhiim ah waxay weli
usii baahan tahay taageero degdeg ah ee siyaasadeed iyo dhaqaalebo
si xaalada wax looga qabto. Maamulada ka jira Puntland iyo
Somaliland ayaa iyagu dhaqaale u baahan si ay u waarto degaanshaha
meelahooda ka jirta.
- Taageero deg deg ah ee la taaban karo waa in la siiyaa AMISOM.
Ciidamada ururka Midowga Africa waxay muujiyen geesinimo taariikhi
ah iyo sida ay uga go’an tahay in ay u garab istaagaan Ummaadda
Soomaaliyeed. Waxay mudan yihiin inay helaan taageerada dhamaan
Xubnaha Golaha Amaanka.
- Taageero la siiyo go’aanada Urur Goboleedka IGAD,iyo kan Midowga
Africa ee ku aadan arimaha Soomaaliya ayaa aad waxtar u leh, u
dhowaanshaha ay u dhow yihiin wadanka, aqoonta ay u leeyihiin iyo
sida ay u danaynayaan arimaha Soomaaliya darted, Wadamada IGAD
xubnaha ka ah waa in loo aqoonsadaa inay ka ciyaaraan arimaha
Soomaaliya door hogaamineed.
- Waxaa la gaaray waqtigii Qaramada Midooway ay muujin lahayd inay
ka dhab tahay in ay u guurto Soomaaliya. Waxaa aad u daahay
joogitaankanaga ku meelgaarka ah ee Nairobi. Waxaan si dhab ah ugu
howlgeli karnaa waxkaqabashada arimaha la xiriirta nabada iyo
baahida beni’aadanimo ee degdega ahi keliya haddii aan u dhownahay
dadka ay gaajada, nabadgelyo la’aanta iyo ku xadgudubyada kala
gedisan wax u dhimeen. Xafiiskayga iyo Hay’adaha kale ee muhiimka
ah ee Qaramada Midooway oo ay ka mid yihiin kuwa qaabilsan arimaha
Beni’aadanimada iyo Diblomasiyiinta iyo NGOyada kale ee danaynaya
Soomaaliya waa in ay u guuraan Mogadishu. Dhismaha goobo nabadeed
(Green Zone) sida kuwa ka jira meelo kale oo aduunyada ah ayaa
fududeyn lahayd arintan.
- Waa in la wadaa taageerada ku aadan wax ka qabashada burcad
badeeda. Joogitaanka ay joogaan Maraakiibta Caalamiga ah Badaha
Soomaaliyeed ayaa ah isbarbartaag Caalami ah oo loo muujinaayo
Ummadda Soomaaliyed joogitaanka Maraakiibtaan oo ka socota wadamo
fara badan ayaa aad wax u tartay. Maraakiibtani waa inay sii wadaan
joogitaankooda, isla markaana waana in taageero loo fidiyaa dhismaha
Ilaalada Xeebaha Soomaaliya, sidoo kale su’aasha la xirirta in
dhibaatada burcadbadeednimada wax looga qabto dhinaca dhulka gaar
ahaan habkii shaqo loogu abuuri lahaa dhalinyarada waa in iyaduna si
deg deg ah wax looga qabtaa.
Dhab ahaantii, Soomaaliya arinteedu waa mid adag –hase ahaatee dhibaato
marwalba waa jireysaa waana inaynan noqon sababta kalifaysa inaan
talaabo la qaadin-. Bulshada Caalamku waa inaysan gacmaha ka laaban
waajibaadkeeda ka saran dadka, hadda waxaa loo baahan yahay talaabo
waxtar leh, haddii aanan hadda la qaadin talaabadaas goorma ayaa la
qaadayaa? Haddii Golaha Amaanka talaabo uusan qaadin yaa talaabo
qaadaya? “Waxaan aad u ognahay in guusha sheydaanku ay ku xiran tahay
oo keliya in aan raga wanwanaagsan talaabo qaadin”.
Dhamaan dadka dunida waxay u ooman yihiin helitaanka Nabad, Amni iyo
Sharaf –dadka Soomaaliyeedna kama gedisna dadka aan sheegayno- waxaana
loo diiday Ummaddan baahidooda dhabta ah ah 20kii sano ee la soo
dhaaftay. Booqashadii Golaha Amaanka uu ku tagay Jabuuti sanadkii hore
waxay aad kor ugu soo kicisay dareenka Wadamada Gobolka ka jira- iyagoo
isleh in Golaha Amaanka uu door ka qaato nabad ku soo celinta
Soomaaliaya- arintan waxay kor u qaadidaysaa magaca Qaramada Midooway
ku leedahay wadamada Africa. Hadda waxaan taaganahay wakhtigii
talaabada la qaadi lahaa.
Waa mahadsan tahay.
Statement by the UN Special Representative for SomaliaMr Ahmedou
Ould-Abdallah
UN Security Council meeting on Somalia
29 July 2009
Mr President,
Permanent Representatives,
Ladies and Gentlemen
I am grateful for this opportunity to brief the Security Council.
While the situation remains fragile, there are positive developments
in Somalia. As I told the Council previously, a new paradigm is being
implemented. Despite multiple constraints, the Government is resisting
and repelling multiple attempts to overthrow it and seize power
illegally by force. It is also overcoming the two decades of skepticism
over Somalia.
Mr President
I believe that today we are at a turning point. It is clear that the
population and its traditional leaders reject violence and those behind
it. Therefore the support of the international community is even more
crucial at this time. In that context I would like to recognize once
again the extraordinary help provided by members of the Organization of
Islamic Conference, the League of Arab States, the African Union, the
European Union and the Commission, the Contact Group including the US,
Norway and many others especially IGAD the sub-regional organization.
They have mobilized quickly to provide critical assistance on the
ground, as pledged during the Brussels Conference in April, chaired by
the UN Secretary General. To facilitate this process, the Somali
Government has employed the services of an international accounting firm
to ensure transparency.
The Government has made significant progress in training, equipping
and paying its security forces. However more needs to be done especially
in the area of coordination and organization. At the same time, the
political process is also moving forward. The Djibouti Agreement signed
in August last year remains open to those who want to address the Somali
situation through peaceful means. Recently an important agreement was
signed between the Government and the well respected, religious group
Ahlu Sunna-wa Al Jamma which has already shown results on the ground.
There has also been the inclusion of some elements from an opposition
group, and one of its leaders has become a Minister of State. That open
door policy should be continued.
My understanding is that the Government would welcome members of
those currently in the opposition, whether leaders or simple members of
the rank and file of their groups. Somalis should discuss peace among
themselves in their own country. Those who fail to join the peace
process will miss an opportunity to contribute to rebuilding the
country. My office stands ready to assist and help the continued
discussion among Somalis.
The time has come to focus on the needs and interests of the ordinary
Somali citizens who are denied food to alleviate their hunger and
protection against fear. Their suffering should strike at the heart of
all Somali patriots and should be the main international concern. Their
country has been taken hostage by a small group interested only in their
own immediate profit. Indeed insecurity is becoming a source of revenue
and power.
The Somali people have endured too much – they have seen their loved
ones killed and maimed, been forced to flee their homes again and again
and suffered endless abuses of their human rights. Their suffering must
be ended to help them to live a normal life as in many other African
countries.
Mr President
In this context, I condemn the abduction of all innocent Somalis and
foreigners who are being held for ransom and call for their
unconditional release. I appeal to all those, Somalis and non Somalis,
who can help, directly or indirectly, to do so through telephone calls,
emails and so on to help free the unfortunate hostages. It is impossible
to see how such inhuman actions could help Somalis or the image of
Somalia in any way. Likewise I condemn the looting of the UN offices in
South Central Somalia as well as efforts to silence the media through
intimidation, extortion and the targeted killing of journalists.
The question of justice must be seriously addressed. Fighting
impunity and various abuses against civilians should remain high on the
agenda. In this regard the international community should help the
Somalis decide the way forward. This is why my office is organizing a
meeting on this issue in the middle of next month. The Monitoring Group
based in Nairobi is active in trying to identify those who might face
sanctions.
Mr President
Past failures should not discourage us from taking future action to
help stability. In the short and medium term, there are concrete steps
that can be taken by this Council:
- While the Government has made important strides, it still
requires immediate support, political and financial, to improve the
situation. The authorities in Puntland and Somaliland also need
resources to ensure the stability endures.
- Immediate and concrete support to AMISOM. The African Union
troops have shown remarkable courage and dedication in solidarity
with the Somali people. They deserve the backing of all Council
members.
- Support for IGAD, the sub regional organization, and the African
Union in their decisions on Somalia will be most helpful. Due to
their proximity, knowledge, and interest in Somalia, IGAD member
states should be recognized as having a leading role on Somali
issues.
- The time has come for the United Nations to show it is serious
about moving to Somalia. Our temporary presence in Nairobi has
lasted for too long. We can only work effectively for peace with the
Somalis and address pressing humanitarian needs if we are close to
the victims of famine, violence and different abuses. My office and
other leading UN agencies, including humanitarian ones, along with
concerned diplomats and NGOs, should move to Mogadishu. The
establishment of a Green Zone, similar to those elsewhere, will
facilitate this process.
- Continuing support against piracy. The international maritime
presence has been a remarkable show of solidarity with Somalis among
a large number of nations and has been effective. This maritime
presence should continue while support for the establishment of the
Somali coastguard is being provided. At the same time, the question
of addressing the problems on land, particularly the issue of youth
employment, must been taken up as a matter of urgency.
Somalia is indeed a difficult case to say the least - but challenges
always exist and should not be a reason for inaction. The international
community should never surrender its obligation towards the people.
Effective action is needed now because if not now - then when? If the
Council does not act, then who will act? We know all too well that “All
that is necessary for the triumph of evil, is that good men do
nothing.”
People all over the world strive for peace, security and dignity –
the people of Somalia are no exception. They have been denied this
modest aspiration for the past 20 years. Last year’s Security Council
visit to Djibouti was a tremendous boost to the region – if the Council
can help to restore stability to Somalia, it will go a long way towards
elevating further the UN’s reputation in Africa. It seems to me that now
is the time for action.
Thank you
Waxaa soo tebisey:
Susannah Price
Public Information Officer
United Nations Political Office For Somalia (UNPOS)
Telephone: Office - 254 20 7627132
Mobile - 254 733 902020
Email: Susannah.Price@unon.org