Khilaaf soo kala dhexgaley Madaxweyne Shiikh Shariif iyo Wasiiro iyo
Saraakiil ka tirsan Dowladda Federaalka
Maalmahan waxaa Khilaaf u dhexeeyey Madaxweyne Shiikh Shariif Iyo wasiiro ka
tirsan Dowlada Federaalka ka dib markii Ciidamada Dowlada ay qabteen Hub ku
rarnaa Gaari Xamuul waxaana Hubkaas la qabtey xilli uu Madaxweyne Shiikh Shariif
uu ka maqnaa dalka , waxaana hubkaa Sheegtey in uu bixiyey Wasiirka Arrimaha
Gudaha Shiikh Cabduqaadir Cali Cumar , isagoo sheegey in Hub loo wadey Goballada
Dhexe Gaar ahaan Ciimadda Maxaakiimta , hase yeeshee Waxaa arrimahaas ka biya
diidey Qaar ka mid Saraakiisha Amniga ee uu ku jiro Wasiiru Dowlaha Gaashadhiga
Shiikh Yuusuf Maxamed Siyaad Indhacadde oo isagu la sheegay in uu ku andacoodey
in Hubkaas uu Sheikh Cabduqaadir Cali Cumar u wadey Kooxaha Dagaalka kula jira
Dowladda Hase yeeshee wuxuu Cabduqaadir Cali Cumar ku qanciyey in Saxiixa
Hubkaas uu lahaa Madaxweyne Shiikh Shariif inta uusan dalka Ka bixin , waxaana
lagu balamey in lagu kala Baxo marka uu yimaado Madaxweyne Shiikh Shariif
ACCESS
Consultancy firm
1-Specialized on Organizational Development (OD), 2-Emergency
Preparedness & Response (EPARA), 3-Human rights issues and Participatory
Planning, Monitoring and Evaluation
E-Mail: accessmog@gmail.com
Phones: +2521-5553839 & +25250-990256 |
Markii uu madaxweynaha soo laabtey ayaa waxaa kulan deg deg ah isgu yimid
Madaxweyne Shariif Iyo Saraakiishaas wuxuuna kulankaas uu qaatey Muddo Laba
saacadood waxaana lagu waramey in madaxweyne uu u sheegay Saraakiishaas in
Hubkas uu isaga uu Bixiyey amarkiisa , kaasoo loo wadey Gobaladda Dhexe ,
inkastoo qaar ka mid saraakiishaas aysan ku qancin Hadalka madaxweyne haddana
waxaa markii dambe la qaatey Hadalka Shiikh Shariif ee ahaa in saxiixa hubkaa uu
isaga bixiyey
Kulankaas ayaa waxaa la sheegay in la isku afgartey in la sii waddo Dagaalada
lagula jiro Kooxaha ka soo horjeeda Dowladda oo iyagu ku soo siqanaaya Xarunta
Madaxtooyada , waxana dagaaladda hadda ka sii socdaan Degmooyinka Kaaraan,
Shibis iyo Cabdulcasiis waxayna warkii ugu dambeeyey ay sheegayaan in mar kale
dagaalo ka qarxeen Degmooyinkaas waxaana lagu waramey in dad gaaraya 10 ruux ay
ku dhinteen Dagaladaas kuwaas oo la sheegey in ay u badan yihiin Dad raiyid ah
rasaasta ugu tagtey Guryahooda
Dagaaladaan dib uga bilowday (Sabti july 11) Magaaladda Muqdisho ayaa waxay
ku soo beegmeen Xilli Madax Xarakada Shabaab Mujaahidiin Shiikh Mukhtaar (Abuu
Subey) uu ciidamada Dowladda uu u qabtey in Hubkooda ku soo wareejiyaan
Mujaahidiinta kaasoo uu ku ekaa maalintii Jimcaha ahayd , sidoo kale waxaa
Maalmahan Dowladda Federaalka soo gaarayay Hub ay ugu deeqdey Dowladda
Mareykanka kaasoo lagu xoojinaayo Ciidamada Dowlada waxaa kaloo la filayaa in
Magaaladda Mumbasa uu dhawaan ku soo xirtey Markab sida Saanad kala duwan oo la
sheegey in loogu deeqey Dowladda Federaalka waxaana lagu qiimeeyey Konton Miyan
oo Doolar
War hadda Nasoo gaarey waxay sheegayaan in dagaaladii Maanta uu ku
gaeeriyaado Sarkaal ka tirsan Ciidamadda Dolada oo lagu magaaco Nuur Xasan Cali
Nuur Daqle waa sarkaakii afaraad ee ka geeriyaada ciidamadda Dowladda tan iyo
markii ay bilowdeen Dagaaladaan Dowlada FKMG.
W/D Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail
amiinkhasaaro@hotmail.com
Xus Balaaran oo loo sameeyey Halyeygii Nabadda Cabduqaadir Yaxye
11-kii July 2005 waxay ku beegan tahay markii la diley Alla u Naxaristee
Cabduqaadir Yaxye Shiikh Cali waxaana ka soo wareegtey Muddo Afar Sanno ah ,
Cabduqaadir wuxuu ahaa Halyeygii nabadda iyo doodihii dadka taagta daran
waxaana dilkaasi uu xasuus ma hadho ah ku reebay bulshada weynta Soomaaliyeed,
waxayna markii ay maqleen gurigiisa ku xoomay dadweyne aad u fara badan oo
ilmeynayay kuwaas oo ka xumaa dilka C/qaadir Yaxye.
C/Qaadir oo aasaasay Hay’adda CRD oo ah hay’ad inta badan ka
shaqeysa dib u heshiisiinta iyo nabadda ayaa ka qayb-qaatay dhameynta khilaafyo
ka oognaa gudaha dalka Soomaaliyeed, ha noqdaan kuwo kooxeed ama kuwo beeleed.
Waxa uuna mar kasta isugu keeni jiray miiska wada badalka qaybaha kala duwan ee
Bulshada, isagoo ka codsan jiray in ay mar kasta ka shaqeeyaan nabadda
Soomaaliya.
C/Qaadir oo tiir dhexaad u ahaa hay’addaasi ayaa iyadu marnaba ka caajsin
hawlaheedii kana niyad jabin dilka C/qaadir Yaxye, waxa uuna la mid noqday xubno
fara badan oo Soomaaliyeed oo isku hawli jiray dhinaca nabadda iyo dib u
heshiisiinta waxaana ka mid ah Elman Cali Axmed iyo Istarliin Cabdi Caruush oo
iyagu ay dileen kooxo iyagu ka soo horjeeda nabadda iyo dowladnimada Soomaaliya.
Dilka Marxuum C/Qaadir oo ay haatan ka soo wareegtay mudo Saddex
Sanno ah ayaa waxaa xaflad lagu maamuusayo waxaa lagu qabtay Magaalada Muqdisho
iyo qaar ka mid ah Gobolada Soomaaliya, waxaana Garoonka Banaadir lagu dhigay
Cayaar lagu xusayay C/Qaadir Yaxye,
C/Qaadir oo hal-ku-dhigyadiisu ka mid ahaayeen “Carab iyo Ilko ayaa isugu
dhow iyana waa is qaniinaan” “Wax nabad lagu waayey Colaad laguma keeno” “Nabad
ayaa neecow leh” iyo ereyo kale oo fara badan, waxa uuna C/Qaadir Yaxye ka
shaqeeyey filimo fara badan oo ka hadlayey dhibaatada ay leedahay Colaada iyo
Faa’iidada Nabadda, waxa uuna mar kasta u soo bandhigi jiray dhamaan qaybaha
kala duwan ee Bulshada si ay ugu cibro qaataan, maadaama mudo sanooyin ah ay
dagaal iyo colaad ku jireen, waxaana filimaadaasi ka muuqday is barbardhig
dhinaca Colaada iyo Nabadda, iyadoo dadkii daawaday ay aad u qushuuceen, waxayna
C/Qaadir Yaxye ku amaaneen sida uu mar kasta ugu hawlan yahay sidii ay
Soomaaliya nabad ku heli lahayd, waxayna dhamaan dadyowgii kala duwanaa ee ka
qayb-qaatay munaasabadihii lagu xusayay C/qaadir codsadeen in Maxkamad cadaalad
ah la soo taago kuwii ka dambeeyey dilka C/Qaadir Yaxye.
Qoraalkaan ayaa ujeedada ka dambeysa waxay tahay si aan u
dareensiiyo bulshada Soomaaliyeed waxqabadkii dadkii halyeeyada ahaa ee C/qaadir
uu ka mid ahaa, waxa uuna Qalinkeygu u hiilin doonaa kuwa mar kasta u taagan
Nabadda iyo dib u heshiisiinta oo uu ugu horeeyo C/Qaadir Yaxye iyo qaar kale oo
la mid ah
Cabduqaadir Yaxye waxaa uu dhashey Sannad 1957 wuxuu ku dhashey Magaalada
Muqdisho intii uu noolaa wuxuu ka soo shaqeeyey wasaaradii Beeraha xilgii
DowladiiMiltariga , wuxuu kaloo ka soo shaqeeyey Safaaradii Mareykanka ay ku
lahayd Magaalada Muqdisho , waxaa kaloo ka mid ahaa shaqooyinkii uu soo qabtey
isagoo ka soo shaqeeyey Xafiiskii Siyaasadda ee UNOSOM iyo weliba Midowga Yurub
waxaa kaloo ka mid ahaa Hayadaha uu ka soo shaqeeyey Cabduqaadir Yaxye Hayadda
DBG iyo Hayadda Caalamiga ah ee WSP
Cabduqaadir Yaxye wuxuu ka mid ahaa raggi dhidibada u aasey Hayadda Cilmi
Baarista iyo Wadatashiga ee CRD wxuu kaloo xubin ka ahaa Hayada Nabada ee Elman
(Elman Peace Center )
W/D Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail
amiinkhasaaro@hotmail.com
Geeridii Marxuum C/qaadir Yaxye oo ay 4 sano ka soo wareegatay iyadoo maanta
Umadda Soomaaliyeed ay dhexda uga jiraan waxyaabo uu ka digi jiray intii uu
noolaa
Afar sano ka hor xalay oo kale ayay ahayd markii ay kooxo hubeysan gurigiisa
ku dileen marxuum C/qaadir Yaxye Shiikh Cali oo ka mid ahaa Mas’uuliyiinta sare
ee Hay’adda Cilmi baarista iyo wadatashiga CRD.
Marxuum C/qaadir Yaxye waxaa uu ka tegay xusuus aysan hilmaamin Dadka
Soomaaliyeed, taasi oo ah kaalintii uu ku lahaa u ololeynta nabadda, dib u
heshiisiinta, horumarinta dhaqaalaha Soomaaliya, wuxuuna si weyn uga shaqeyn
jiray sidii loo soo celin lahaa Nabaddii iyo kala dambeyntii Soomaaliya.
Hadallo uu ka jeediyay Shirar badan oo uu ka qeybgalay ayuu ka
sheegay hadallo weli taagan oo ku aadan Dhibatada Soomaaliya ka jirta haddii ay
ahaan lahayd dilalka, xaalufinta lagu hayo kheyraadka dalka iyo weliba sida uu
dalka Soomaaliya dhul, cir iyo bad uu u noqday mid laga isaga tallaabiyo
waxyaabo sharci darro ah.
Dalalka Kenya iyo Ethiopia ayuu sheegay in ay lacag aad u badan Qaad uga
bedeshaan Dadka Soomaaliyeed, sidoo kalena ay Dowladda Itoobiya lacag aad u
badan ugu bedesho dadka Soomaaliyeed hub, wuxuuna intaas ku daray in uu dalka
Soomaaliya noqday meel la isaga gudbiyo waxyaabo sharci darro ah oo ay daroogada
ka mid tahay.
Runtii C/qaadir Yaxye waxaa uu ahaa Nin wax badan ku baraarujin jiray Dadka
Soomaaliyeed inay aayahooda ka tashadaan, isla markaana ay ogaadaan wixii
dhibaato ugu jirto iyo wixii u faa’iido ah, wanaaggaas uu Umadda u sheegayay
dartiis ayaana loo dilay, sida ay sheegeen Dad badan oo ka qeybgalay aaskiisii
oo dhacay 11-kii July 2005.
Muxuu yiri C/qaadir Yaxye,
Maxaase laga yiri Geeridiisii?
“Magaalada hadda aan joogno ee Muqdisho dadka ayaa la dilayaa, Soomaalida
dhaqan iyo caado uma lahayn in ninka wax dila uu dadka iska dhexmaro qof la
hadlana aysan jirin, dadkiina dad nool oo sharaf, diin, dhaqan iyo caado leh
waaye, waxba kama duwana marka dhurwaa intuu Ri’ iska qabsado iska dilo oo
halkaas iska maro, Dadka waa ka sheekeynayaan dhibaatadaas waxba kama
qabanayaan, dadkaas annaga ayaa ka mid ah, idinka ayaa ka mid ah, kuwa naga
maqan ayaa ka mid ah, Dad badan oo Diinta iiga fiican ayaa idinku jira,
Soomaaliya xaaladdeeda waxay taagan tahay Aleysa Minkum Rajulun Rashiidun, mala
waayay hal nin oo fiican oo idinka mid ah”ayuu ka yiri C/qaadir Yaxye Dood
wadaag looga hadlayay Xal-u-helidda Mushkiladda Soomaaliya, taasi oo ay soo
qaban-qaabisay Hay’adda CRD.
Waxaa xusid mudan in ay sii socdaan waxyaabihii uu marxuum C/qaadir Yaxye ka
digi jiray ee ay ugu horeeyeen dilalka dadka aan waxba galabsan loo geysanayo,
kuwaasi oo kuwii ugu dambeeyay loo geystay Afhayeenkii Ganacsatada Gobolka
Banaadir Cabaas Maxamed Ducaale, Guddoomiyihii Guddiga Taakuleynta Agoonta
C/kariin Shiikh Ibraahim Dhiblaawe oo isaguna ganacsade ahaa iyo Cusmaan Cali
Axmed oo ahaa MAdaxii Xafiiska Muqdisho ee Hay'adda UNDP.
Wuxuu ka hadlay C/qaadir Yaxye waxyaabo haddii ay sameyso ay ku guuleysan
karto Dowladda Federaalka Soomaaliya oo xiligaas xubnaheeda ay Muqdisho iyo
Jowhar kala deganaayeen, wuxuuna sheegay in ay Dowladda guuleysan karto haddii
ay la timaado cod dib u heshiisiineed, wuxuuna sheegay in haddii ay cod dib u
heshiisiineed oo ka qaldamay Dowladdii Carta ay la timaado ay guuleysan karto,
haddii ay la imaan weysana ay guul-darreysaneyso.
“Ma jiro qof doortay in uu noqdo reer hebel, Sidaas darteed waa qalad in qof
loo waxyeeleeyo ama loo dilo waa reer hebel” sidaas waxaa intii uu noolaa yiri
C/qaadir Yaxye oo intaas ku daray in Soomaaliya ay u eedeysan tahay Shacabkeeda,
Shacabkeedana ay u eedeysan yihiin amuur aysan iyagu ka arimin.
Marxuum C/qaadir Yaxye Shiikh Cali isagoo dhibaatada Soomaaliya ka fogaan
karay ayuu go’aansaday in uu dhibataada la qeybsado dadka Soomaaliyeed, isagoo
uu dhibkii la qeybsanaya ayaana la dilay.
Haddaba iyagoo xusuusanaya saaxibadii ay wada shaqeyn jireen ayay xus ugu
sameeyeen Xarunta Cilmi Baarista iyo Wadatashiga CRD ee Magaalada Muqdisho,
Sidoo kalena Hay’adda CRD ayaa iyadoo xusuusaneysa marxuum C/qaadir Yaxye ay
waxay Kutubta Qur’aanka iyo kaalmooyin kale gaarsiisay Masjidyo ku yaalla
Magaalada Muqdisho iyadoo sidoo kalena dayactir ku sameysay Dugsi wax lagu barto
oo ku yaalla Degmada Ceel Waaq ee Gobolka Gedo.
Waxaa xusid mudan in Magaalooyin badan oo ka tirsan Caalamka maanta lagu
qabanayo xusas loogu baroor-diiqayo marxuum C/qaadir Yaxye Shiikh Cali oo u
ololeyn jiray Nabadda iyo Xuquuqda Aadanaha Dadka Soomaaliyeed.
Ugu dambeyntii, Marxuum C/qaadir Yaxye waxaa uu ku dhashay Magaalada Muqdisho
sanadkii 1957, wuxuuna wax ku bartay isla Muqdisho, wuxuu ka soo shaqeeyay
Wasaaraddii Beeraha xiligii Dowladdii hore, Safaaraddii Mareykanka ee Soomaaliya
ayuu ka soo shaqeeyay, sidoo kale wuxuu ka soo shaqeeyay howlgalkii rajo soo
celinta ahaa ee UNOSOM II ay Soomaaliya ka waday, wuxuu la soo shaqeeyay Midowga
Yurub, wuxuu xubin ka ahaa Bahda Isboortiga Soomaaliyeed, wuxuu la soo shaqeeyay
Hay’adda Daryeel Bulsho Guud (DBG), markii ugu dambeysayna wuxuu ka tirsanaa
madaxda Hay’adda Cilmi Baarista iyo Wada-tashiga CRD.
Faafin : SomaliTalk.com | July 11, 2009 |