SOMALITALK.COM dahabshiil
w w w . S o m a l i T a l k . c o m
SOMALITALK - LONDON

Seekh Umal  iyo Khudbaddiisi ugu Danbaysay  Shirka Jabuuti kaga Hadlay.

Sheekha Soomaaliyeed ee caanka ah ee ku nool wadanka Kenya ayaa khudba jimcadii ugu danbaysay (Jan 30, 2009) kusoo qaatay arrinta shirka markaa Jabuuti ka socday isagoo dhaliil kulul ujeedinayey xubnihii halkaasi baarlamaanka loogu dhaariyey.

Sheekh Umal ayaa khudbadiisani noqotay mid aad u soo shaac baxday inkastoo aan horey loo maqal ama aysan aad u shaacin wax khudbad ah uu kaga hadlay in la taageero  amaba uu qudhiisu qayb ka noqdo halgankii  labada sano loogu jiray in dalka looga xoreeyo ciidamada xabashida.

Sheekhu wuxuu  soo qaatay dhawr qiso oo quraanka kusoo aroortay ee tii saxaradii Fircoon sida ay iimaanka ugu dhegeen markii ay Muuse NNKH ahaatee ay raaceen iyo qisadii Kacab ee ka tirsanaa sedexdii la dib dhigay ee  nin madax ahaa oo gaal ah waqtigaa ugu baaqay inuu saaraaco taasoo uu ka dhiidhiyey.

Sheekhu wuxuu  la yaab ku tilmaamay culimo dad sheeganaya ama garar weliba leh ay ku dhaartaan kitaabka alle inay dastuurka diinta alle kasoo horjeeda oo ilxaadiga ah ilaalinayaan!!!

Isweydiin iyo Tacliiq

  1. Sidaba ay u jiraan dad muslimiin ah oo si shakhsi ah diintooda ugu dhagay looguna ammaanay ayaa dhanka kale  waxaa jira hadana in diintu ogoshahay in qofku iimaankiisa qarsan karo sidiiba ay  aayaddu  tilmaamntay markii ay ka hadlaysay arrintii Cammaar bin Yaasir ee alle tibaaxay inu qofku iimaankiisa qarsanaya ee daahirka yeela wixii gaaladu ku qasabto ay u bannaan tahay. Waa marka laga hadlayo kala doorasho qof kaligii tiisa u yeelayo.
     
  2. Waxaa halkan  ka duwan marka laga hadlayo arrin dan guud ama bulsho. Sida ay u jirto waxyaalo daruuri ah oo qofka muslimka baqtiga u xalaaleynaya ayaa iyana waxaa jira waxyaalo daruuri ah oo bulshadana  u jid furaya arrimaha qaarkood. Halkan waxaa imaanaysa saxaabigii isagoo diintiisa ku dhegan ay gaaladu isaga iyo rag kale qabsadeen ee markii madaxii gaalada ka codsaday inuu madaxa ka dhunkado, taa hadduu yeelana uu sii dayn doono uu sidaa yeelay, laakiin dadka qaar taas u arkeen dullinimo halka falkaasi uu Cumar bin Khidaab kasoo dhaweeyey oo ahaa ninkii isagu markuu hijroonayay kaligii yiri si cad ninkii ku dhaca ha isoo daba galo.  
     
    Sidoo kale waxaa la mid Nabiga SCW oo diintiisa ku adkaa oo macsuum ah oo lahaa marna kama tagayo haddii ay dayaxa iyo qorraxda gacmaha iisoo saaraan, ayaa hadana sulixigii xudaybiya isagoo danta guud xeerinaya,  Allena hagayo qaatay waxyaalo dullimo u eg sida magacaada tir, iyo halkan sanadkan ka laabo kii soo islaamana noo soo celi aan diintiisa ka fidnaynee, taasoo rasuulku markaa scw masaalix kale oo aan in badan u muuqan dhaafsanayn oo ay aqoonsiga ugu horreyso loo aqoonsan yahay inuu yahay awood jaziiradda ka jirta oo degaan gaar ah leh ay diinteeda ugu yaraan ku faafin karto, carabta kale ciddii raacdana aan lagu fara gelinayn laakiin quraysh aysan ku jirin. Sidoo kale dagaalkii Axzaab ee la isu soo bahaystay Nabiga isagoo aan diintiisa ka tanaasulayn ayaa hadana wuxuu ogolaa iin reer Madiina ay baad siiyaan qabiillada  cadawga ee gaalada ahaa qaarkood si culayska saaran Madiina looga fududeeyo, taasoo ay diideen balse ahaa khayaar sharci ahaan bannaan. 
     
    Nabi Yuusuf scw waxaa isna uu ninkii xabsiga kazoo daayey ee gaal ahaa u noqday wax u eg wasiirka maaliyadda dawladdana ma ahayn markaasi mid Islaami ah ee waxay uun culimada ka qaateen in wixii wanaag ah intiiba aad karto xaqiijintiisa laga qayb qaato aysanna shardi ahayn wax walba wada Islaami ahaadaan ama wada islaam la’aan.
     
  3. Sidoo kale waxaa culimada Islaamka iyo diintuba qabtaa kala doorashada  laba dhib kii yar, marka taa laga hadlayana  waa arrin qadarin masaalix ku salaysan ee aan saxnimo kaliya ku salaysnayn  iyo nas, waana midda saldhig u ah tajaaaribta xarakaadka islaamka ee dunida muslimka maanta ka jira marka laga soo billaabo galbeedka dunida muslima ee Marooko iyo Aljeeriya ilaa iyo bariga fog ee Malaysiya iyo Induuniysaya iyo inta ka dhaxaysa  dunida carabta u badan  ay xarakaadkaasi iyo culimadoodaba ay ugu jiraan baarlamaannada dalalkaas oo inta badan dastuurkoodii islaami ahayn, ayna u leeyihiin axzaab ay doorashooyinka kaga qayb galaan iyagoo ajandahooda yahay mid Islaami ah, laguna hanbalyeeyo guulaha ay kazoo hooyaan iyo inta xubnood ee baarlamaanka ka helaan iyo haddii ay qodobo ka badalaan dastuurka.  
     
    Culimadaasi waxay leeyihiin Ikhwaan, Salafiyo iyo  itijaahyo kalaba. Maanan arag culimo diintooda tuhmaysa raggaasi ama ku eedaynaysa inay kitaabkii alle xumeeyeen. Sidoo kale wadamo kale oo Sida Kenya  oo kale oo iyana waxaa jira muslimiintu aqallabiyad yihiin hadana ay baarlamaannada galaan lagumana eedeeyo, balse muwaadinka Muslimka ah ee ku nool dalalka aan diinta islaamka lagu xukumin ee dunida muslimka iyo kuwa ay muslimku ku yar yihiin wuxuu u hogaansan yahay dastuurka dalkaasi sidaasaan culimo badan dalalkaa jinsiyad iyo baasaboor uga qaataan mana jirto cid fartay inay ka hijroodaan oo duurka ka galaan ama Iiraan qabtaan ama jinsiyadaha aysan qaadaan ama shariciga dalalkaa u hogaansamin, ee waxaa la eegayaa hadba sidii duruuftu yahay iyo intii la karo wanaagga la heli karo lasii kobciyo.
     
  4. Dastuur Ilxaadi ah: Sheekhu wuxu sheegay in dastuurka TFG ee kitaabka Alle iyo sunnada kasoo horjeedo oo ilxaadi yahay, culimadana ay ku dhaarteen? Waa dhib kale in kalimadaha macnahooda laga qaado Dastuurka TFG ma aha Ilxaadi, waana  sahwi ama jahli ama calwin kas ah in sidaa lagu sheego, amaba uusan sheekhu soo aqrinba dastuurka!  Ilxaadi  waxaa ah dastuurada ka jira wadamada shuuciyadda adagi ka jirto ee diiddan jiritaanka Eebbe. Laakiiin dastuur ka DFKMG ah waxaa ku qoran qodobkiisa tobnaad sidan: 
    B) Islaamka ayaa ah diinta Soomaaliya  T) Shareecada Islaamka ayaa saldhig u ah dhammaan shuruucda Qaranka. 
     

    Hadaba in qodobkaa la taabbo geliyo waa arrin u baahan in xaqiijinteeda laga shaqeeyo laakiin sax ma ah in culimo diintooda lagu tuhmo ama dastuurka ilxaad lagu sheego ay sidaadi ugu cadahay kaalinta diinta Islaamka iyo inay tahay asaaska dhammaan  shuruucda Qaranka.
     
  5. Golaha Ammaanka: Sheekhu wuxuu sheegay in ay ragga uu la kulmay la waynayd qaabilaadda golaha Ammaanka, isagoo arrintaa qiimo la’aan ku tilmaamaya. Aqoonsi waxaa u weyn kan alle mana jiro wax la mid ah, laakin dhanka kalena awoodda maadiga ah iyo waaqica jira aqoonsiga  laga helo iyo in dagaalka laga daayo ama lagaa yareeyo waa wax lagu xisaabtamo. Bal eeg a sida rasuulka Alle u weydiistay ilaahay in laba Cumar oo gaalo ahaa midkood islaamka kusoo gargaaro. Sidoo kale Abii Daalib oo gaal ahaa, balse nabiga difaac u ahaa ayaa markuu dhintay isaga iyo xaaskii Nabiga scw loo bixiyay sanadkii Murugada,  nabiga ay dhibaato badan kazoo wajahday dadkii uu Abii daaalib ka hortaagnaa marka helista aqoonsi iyo ximaaada kusoo hoos jirta adigoo xornimadaadii iyo diintaadii aan ka ridoobin waa arrin qiimaheeda leh. 

    Reer Banii haashim waxay nabiga scw la galeen cunaqabtayntii la saaray hadana lama lahayn waxay yihiin cadaw islaam gaal oo dhanna macnaheeda ma aha inuu cadaw islaam yahay. 
    Dabcan cidina ma laha umana samaysna Golaha Ammanka inuu danaha diinta Isaamka dhawro ama diin kalaba, waase masaalixda dawladaha iyo sida loo kala xoog badan yahay, iyo sidii aad sharta dawladahaas isaga weecin lahayd arinta in la eego u baahan.
     
  6. Dawlad Cilmaani ah: Sheekhu wuxuu gariib ku tilmaamay in la yiraahdo waan rafaadnay ee aan dawlad Cilmaani ah iska aqbalno. Dabcan dalka uu joogo mid islaami ah kama jirto hadana ummad badan baa ku nool iyo culimo oo weliba masaalix ku leh. Sidoo kale gobollada Soomalida ee Soomaliand iyo Punland culimo ayaa ku nool afartankii sano ee lasoo dhaafay ka baafinaysay in diinta Islaamka la iskumaamulo welina ka wada, hadana ma gaalaysiiyaan hubna uma sitaan sidi ay maamullada jira ula dagaali lahaayeen, mana ceebeeyaan haddii qaar culimada ka mid ah ay maamulladaa galaan oo la og yahay inaysan ku galayn tiro badan oo wax kaga badali karaan nidaamka halkaasi ka jira iska daa inay madaxweyne ka noqdaane. Sidoo kale dunida muslimka culimo iyo xarkaad ayaa ka jira baafiya in shareecada islaamka la isku dhaqo,  laakiin hadana taasi dhiig sokeeye uma daadiyaan, dagaalna uma galaan, balse si nabad ah ayey ku raadiyaan kii baarlmaan gala ama xisbigii sidaa yeelana lama gaaleysiiyo balse waa loogu hanbalyeeya kuraasta ay baarlamaannada ka helaan iyo hadii loo ogolaado inay axzaab furtaanba. 
     
    Sheekh Ibnu taymiya  ayaa horey u sheegay in alle dawlad gaalo ah oo caadil ah waariyo halka uusan dawlad muslim ah oo daalimad ah uusan cimri siinin ama macno sidan ku dhaw. Sidoo kale waxaa la ishaaraa in hal maalin oo dowlad la’aan ahna ay ka daran tahay 60 sano oo dawlad daalimad ah.  Marka arrintu waa kala doorasho sida dhibku u kala yar yahay ee ma aha ama dawlad Islaami oo sidii aan rabnay aan helno ama fawdo iyo dagaal ahli ah yaan ka xignaa taas oo ah qatar mudan  in sheekhu milicsado shacabkana uga digo, xasuusinaya sida ay alle agtiisa uga qiimo weyn yahay dhiigga qofka Muslimka oo la daadiyo kaasoo kacbada iyo xurumaad badan ka qaayo weyn alle agtiisa, waxaanan dul taagan nahay iyadoo ay wadaado madaafiic ku garaacayaan magaalooyin iyadoo ay u baratamayaan gacan ku haynta halkaasi oo aysan gaalo joogin balse ay yihiin waxa isdilyaahi dad muslim wada ah .
     
  7. Ugu danbayn: waa in laga digtoonaada caqliga ah ama boqolkiiba boqol aan helo ama waa ii wax la’aan  iyo burbur ee dhaqankeena meelaha qaar uga jira. Arka wixii reer Afgaanistaan ku dhacay raggii soo wada jihaaday ayaa guushii ay Ruushka kusaaren calfan waayey oo qorigii ay isu qaateen uu weli manta dabkiisii shidan yahay shareeco iyo dalna uusan midna u dhaqnayn.

    Mawaaqifta Culimada iyo marxaladdan kala Guurka. Qore: C/kariim Xirsi Salaad


    Wadaadada Soomaaliyeed haddii ay inta badan koonfurta Soomaliya gacanta ku hayaan, dhaqaalihii, waxbarashadii iyo kaabayaashi kale iyo shacabkana saamayn weyn ku leeyihiin , Madaxweynena loo doortay mid iyaga ka mid ah, baarlamaanka nus laga siiyey waxay hasytaan fursad aan duunida muslimka ka jirn  ee isku giijinta ha iska daayeen, ummada dagaal sokeeye halakeeyeyna ha unaxeen, oo ujeedooyinkoodii inta u hartay wada hadal iyo is afgarad ha ku dhameysteen, mar haddii ay heli karaan aqlabiyad ama ay u sahlan tahay inay helaan aqlabiyad ay dastuurka iyo nidaamka dawladda ee haatan koonfurta ku kooban wax uga bedeli karaan oo sidii Soomaalida isla garato shareecadana waafaqsan ugu sixi karaan dastuurka, keenaanna qorshe aan dhiig ku daadan ee Jamhuuriyaddii oo idil la isku keeni lahaa. Fursaddu mar walba nama soo mari doonto ciddii dayacdana way ka shalayn doontaa, shacabka iyo taariikhduna waa xusi doonta cidii sababtay ama dalka dhib hor leh u horseedda. 

Qormadi hore: Maxaa loo Dagaallamayaa, Maxaase la dib dhigan karaa? - Abdulkadir A. Warsame

Faafin: SomaliTalk.com | Feb 4, 2009

Kulaabo bogga www.SomaliTalk.com © www.SomaliTalk.com

La soo xiriir: