Hilib dameer mise mid digaag, midkee lagu quudiyaa qaxootiga ku jira
xerooyinka K/Afrika?.
Raashiin qurmey, hilib dameeraad, oo waliba harigii ku dahaaran ayaa la sheegey
in lagu quudiyey boqolaal Soomaali ah oo xero qaxooti ku jirta.
Saraakiisha caafimaadka ee Cape Town ayaa sheeybaar caafimaad u direy cunto
bisil oo loo qeybiyey boqolaal qaxooti ah oo eey Soomaali ka midtahay, kuna jira
xerada Suetwater ee Cape Town, kadib markii laga cowdey in hilibka loo keeney uu
ahaa mid Qurmey, isla markaasina u muuqda hilib dameer. Soomaalida: Cambuulo ma
cuno!
Sida maanta lagu faafiyey webka ay leeyihiin jaaliyada Soomaalida dalkani
(Somaliassociation.org) Haweeney dhanka dowlada hoose ah oo laga soo doorto
aagaasi, gabadha lagu magacaabo Felicity Purchase ayaa sheegtey in raashiinka
qaxootiga loo qeybiyey loo direy sheeybaar caafimaad si loosoo baaro qatarta
caafimaad ee uu leeyahay, tani ayay ku sheegtey kadib markii dadkaasi loo
qeeybiyey raashiin bisil oo shiiraya, isla markaasina qurmuunkiisa aadan sanka u
duwi karin, waxay tiri “raashiinka dadkaasi la siiyey xittaa eeygeyga uma quuro,
iskaba dhaaf qof bini’aadam ah, waxaa hubanti ah in raashiinkaasi uu yahay mid
qatar caafimaad leh”. Ayay tiri gabadhani oo la hadashay saxaafada, kadib markii
eey indhaheeda saartay nooca raashiinka la qeeybiyey, oo eey tiri “waan ku
hunqaaci gaaray, sanka kaliya oo aan saaray”.
Waxaa kale oo ey sheegtey in labbo maalmood ka hor ay dadkani ka cawdeen in
cuntadii loo keeney ey ku jirtey tin, isla markaasina hilbaha uu haragii xoolaha
ku yiiley, maantana cuntadani ay tahay mid quruntey,qaxootiga ayaa sheegey in
hilbaha la siiyo ay u maleeyeen hilib dameer.
Xeradani oo lagu magacaabo Suetwater, kuna taala marajal baxreynka (halka
labbada bad isaga daraan), ayaa iminka waxa ku jira 850 qaxooti ah, oo eey
boqolaal Soomaali ah ka midyihiin, waxaa dadkani raashiin bisil maalintiiba
labbo jeer siiya hey’ad lagu magacaabo Mustafiin Foundation, afayeen u hadlay
hey’adani ayaa sheegey in eey cabashooyin ka heleen qaxootiga laakiin wuxuu
diidey in raashiinka uu ahaa mid qurmey. Wuxuu intaasi ku daray in Soomaalida ay
ka cawdeen in raashiinka digirta iyo galayda cambuulada ah aysan cunin dhaqan
ahaan “qofkasta ma qancin karno, laakiin waan dadaalaynaa, raashiinka la
leeyahay waa uu qurmey, kormeerayaasheena midkood ayaa dhadhamiyey, wuxuuna
sheegey in eeysan waxbo ka qaldanayn”.
Waxaa jirey muuqaalo TV-yada laga soo baahiyey oo muujinaya dad Soomaali ah oo
cunto bisil ku qubaya qashin qubyada.
Waxaa jirey cabashooyin cuntada quruntey ku saabsan oo ka jira xerooyinka kale,
tusaale ahaan xerada Young Field ee milatariga oo eey ku jiraan 616 qof , kana
midyihiin 40 ilmo dhalaan ah, kana midyahay ilmo maalmo jir ah, ayaa la sheegey
in todobaadkii hore la siiyey darsano caano qurmey ah. bishii hore ayay aheyd
markii qaxootiga ay ku dhaqaaqay cunto ka soomid, kuna hanjabay in ey badaha
isku guri doonaan, markaasi waxay ka cabanayeen xaaladooda nololeyd oo maalin
kasta kasii daraysa, bil kadib wali waxaa jira xaalado adag, siiba xiligani oo
qabow kii ugu darnaa uu dhacayo, oo waliba baraf sitta, oo waliba ay kusii
darsantay maamul xumo iyo waxqabad la’aan xagga hey’adaha iyo dawlada ah. taasoo
xaaladaha oga sii daraysa.
Cabdinaasir Axmed (Saxansoxo), Emailk: SouthAfrica@somalitalk.com,
saxansoxo1@hotmail.com ,
Johannesburg South Africa.