Xagaabixii 4aad ee Qooysaska Soomaaliyeed ee Sweden
Farxad, Nasasho iyo Tamashleeyn
Horudhac
Allahu Akbar! Waa mar kale iyo innagoo ku kulannay Xagaabixii
4aad. Taarikhdu markay aheeyd 28 luulyo – 3 agoosto, 2008.
Xagaabaxa wuxuu ka dhacaa dalka Sweden sannad walba wakhtiyada
lagu jiro fasaxa Xagaaga. Waxaa loogu tala galay in ay ku
nastaan qooysaska soomaaliyeed, waalidiin iyo carruurba.
Xagaabaxan waxaa si wadajir ah u fuliyay saddax (3) xarumood
oo guud ahaan ay ka dhaxayso wada shaqayn, xaruuntoodana ay
tahay magaalada Stockholm, Sweden. Xaruunta koowaad waa iskuulka
islaamiga Al- Azhar oo ah dugsi hoose- dhexe, oo ay dhigtaan
arday tiradoodu gaareyso ilaa 400, kuwaaso ay 70% soomaali
yihiin.
Xaruunta labaad waa masjidka loo yaqaano Islamiska Förbundet
i Järva (IFIJ), kuna yaalo xaaafadda soomaalidu ku badan tahay
ee Rinkeby. Masjidkani waxaa la aas aasay taarikhda marka ay
ahayd 1996, wuxuuna kaalin lixaad leh ka qaata horumarka umadda
soomaalida.
Xaruunta saddaxaad (3) waa ururka Da’yarta Soomaaliyeed ee
Sweden, oo ku magac dheer Sveriges Unga Somalier (SUS), waa urur
dallad ah kana shaqeeyo kor u qaadista wacyiga da’yarta
soomaaliyeed ee ku nool dalka Sweden. Wuxuu furuuc ku leeyahay
dhawr gobol, SUS waxaa la dhisay dab-yaaqadii 2005.
Maamulka, Mas’uulka & Hawl-wadeenada
Hawsha Barnaamijkaan ballaaran wuxuu soo socday muddo dhan 4
bilood, waxaana laga shaqaynayey sidii uu ku hirgali lahaa
Xagaabaxa, tusaale ahaan; diyaarinta goobta, nashaadka
waalidiinta, carruurta, nidaaminta raashinka, gaadiidka iwm.
Mas’uuliinta waxaa ay ka kala socdeen 3dii xarumood ee aan kor
ku soo xusnay, waxaana kala matalaayey xarumahaas: Sh. Bashir
Aman oo ka socday Al-Azhar, Barni Nor oo matalaysay urur weynaha
SUS, Ibrahim Cusmaan Buraale oo ka mid ah maamulka masajidka
IFIJ. Waxaa intaa dheeraa Faduma Cabdullahi Siraj iyo Sahra
Ismaaciil oo kala matalaayey dhalinyarada iyo waalidiinta
Xagaabaxa ka soo qaygashay.
Sanadkaan waxaa loo doortay Ibrahim Cusmaan Buraale in uu
noqdo Guddoomiyaha Guddiga Xagaabaxa 4aad ee sanadka 2008.
Guddigan kor ku xusan waxaa ka faracmay dhallinyaro isugu
jiray gabdho iyo wiilal oo ahaa hawl-wadeeno ka tirsan ururka
SUS, tiradooduna ay aaheeyd 35 qof. Dhallintaas waxaa ay soo
diyaarsheen barnaamij aad looga soo shaqeeyey oo xiiso galiyey
carruurta iyo da’yarta timid goobta. Dhallinyaradaas waxaa
qoorta u surnaa kaarar kala duwan oo dadku ku fahmayaan qaybaha
ay ka tirsan yihiin, si ay u fududaato xiriirka dhexdooda, waxaa
ay wateen qalab ay ku wada hadlaan iyaga dhaxdooda. Habeenkii
marka ay shaqada yaraato waxaa ay lahaayeen kulan u gaar ah oo
ay kaga wada hadlaayaan hawlaha wixii ka qabsoomay.
Goobta Lagu Qabtay Xagaabaxa
Goobta loo tagay nasashada Xagaabaxan waxaa ay ku taal
degmada Sjövik Folkhögskolan, waxaa ay u jirtaa 155 km magaalo
madax dalka Sweden, Stockholm. Waa meel bilicdeedu ay aad ku soo
jiidaneeyso, dhulka waa wada doog cagaaran, geeduhu waa
Masha’Allah, waxaa ay isku darsadeen dheerar iyo caleemo qurux
badan. Goobtu waa xaafad dhan oo nuskeedu ku wareegan bad. Waxaa
ku yaala guryo ay u dhaxeeyso masaafad, garoomo lagu cayaaro
kubadaha kala duwan, makhaayad lagu cunteeyo, xafiisyo, qolol
iyo mowlac lagu tukado.
Ka qayb galayaasha
Sadax boqol iyo siddeed iyo siddeetan (388) ayaa muddo
toddobaad ah ku negaaday Sjövik, iyagoo doonaayey nasasho,
tamashlayn iyo aqoon kororsi. waxaa ay ka koobnaayeen 64 qooys.
Da’yarta da’da ka yar 15 jir waxaa ay aheeyd tiradoodu 231 qof.
Culimada & In’dheer garadka
Barnaamijka waalidiinta wuxuu isugu jiray muxaadarooyin iyo
nasasho waxaana lagu casuumay culimadaan:
- Sh. Khaliifa Aadan Cusmaan, Jigjiga Itoobiya
- Sh. Cabdiwali Xaaji Xuseen, Örebro Sweden
- Dr. Maryam Qasim, Birmingham, England
- Dr. Safiya Axmed Ciise, Hudiksvall Sweden
- Abwaan Mustafa Sh. Cilmi, Jabuuti
- Gunnel Mohme, Stockholm Sweden
Nashaadyo Kala Duwan
Toddobadii maalmood ee lagu neegaa goobta waxaa socday
barnaamijyo kala duwan oo qaar ay ahaayeen kuwo guud, qaar
kalena hooyooyinka ayeey gaar u ahaayeen. Carruurta waxaa loo
kala shaandheeyey da’ahaan si ay u fududaato in ay isla
jaanqaadaan. Waxaa ka mid ahaa jadwalka; Caafimaadka, Degaanka &
Dabeecadda, Barbaarinta carruurta, Aqoon kororsi diineed iyo
Fanka soomaaliyeed.
- Carruurta da’da ah 3-15 jir
Carruurta waxaa ay ahaayeen cadad badan oo mudan in la siiyo
tixgalin gaar ah, sidaas awgeed maamulka Xagaabaxa si gaar
ah ayuu u tixgaliyey. Waxaa loo kala saaray da’dooda 3
kooxood oo kala ah: 3-6 jir, 7-11 jir & 12-15 jir.
Barnaamijkooda wuxuu ka koobnaa: Xanaano, daawasho filimaan
kartoon ah, farshaxan, dabaal, socod, workshops iyo ciyaaro
kala duwan.
Maalinta Deggaanka & Dabeecada
Carruurta u dhaxeeyso da’dooda 12-15 jir, waxaa loo
kaxeeyey magaalada Falun oo u jirto 76 km goobta Xagaabaxa
(Sjövik). Maalin dhan ayeey ku mashquul sanaayeen fahanka
degaanka iyo dabeecadda, waxaa ay soo booqdeen xoolo
dhaqatada, waxayna soo arkeen fardo, lo’, ari iwm, waxaa ay
tababar ku sameeyeen sida dab looga dhaliyo qoryaha (madag).
Hirgalinta barnaamijkaan waxaa la kaashaday ururka degaanka
iyo dabeecadda ee loo yaqaano Naturskyddsföreningen.
Habeenkii fanka
Waxaa lagu soo bandhigay ruwaayad ka hadlaysa arrimaha ka
taagan soomaaliya, sida dilka, dhaca, boobka, barakaca iyo
qabyaaladda.
Abawaanku wuxuu dadka Soomaalida ah ku matalay inaysan waxba
ka duwanayan Lo’da. Wuxuu weliba farta ku muday in Lo'du ay
diidi lahayd in laga dhigo Soomaali. Maadama aysan lo'du gelin
wax dambi ah sida Soomaalida oo kale.
Waa Ilaah mahadii! Xagaabaxaan wuxuu ku dhamaaday si heer
sare ah, waalidiinta, carruurta iyo martida lagu casuumayba way
ka wada mabsuudeen waxaana ka muuqatay farxad iyo rayrayn. Waxaa
mahad leh dhammaan ururadii isku soo dubariday, dadkii ku
baxshay wakhtigooda qaaliga ah hirgalinta kulan waynahaan oo
faa’ido badan keenay.
Cabdicasis Cilmi
abdiaziz_e@hotmail.com
Birmingham, UK