Wararkii: Nov 4,
2007
-
Zakeriye Xaaji
“Beesha Caalamka ayaa nala soo xiriirtay”
-
Macallin Xaashi
“Waxaa la helay daawada Taangiga”
-
Max’ed Xasan Xaad
“Ciidamada Itoobiya ballantii ayay nooga baxeen”
-
Maydka Afar qof
oo ay Ciidmada Itoobiya soo dhigeen Ifka Xalan
-
Maanta oo la
filayo in Xubnaha Baarlamaanka yeesheen kulan
-
Banaanbax looga
soo horjeedo joogitaanka ciidamada Itoobiya oo ka dhacay
Muqdisho….
-
Max’ed Dheere oo
ku eedeeyey Ereteriya in ay ka dambeyso dagaalada Muqdisho ka
socda
-
Iska hor imaad
shalay ka dhacay Magaalada Muqdisho
Zakeriye Xaaji
“Beesha Caalamka ayaa nala soo xiriirtay”
Guddoomiye ku xigeenka Isbahaysiga Xoreynta iyo dib u soo
nooleynta Soomaaliya ayaa waxa uu xaqiijiyey in ay jiraan
xiriiro ka yimid Beesha Caalamka oo ku saabsan in Isbahaysiga uu
ka qayb-qaato awood qaybsi ku aadan Dowladda Federaalka, waxa
uuna Zakeriye sheegay in arrintaani aysan marnaba suuragal noqon
doonin, tan iyo inta ay ciidamada Itoobiya ku sugan yihiin
gudaha dalka Soomaaliya. “Shacabka Soomaaliyeed iyaga ayaa
heshiin kara oo sameyn kara Dowlad” ayuu yiri Zakeriye Xaaji oo
sheegay in ay siiw adi doonaan dagaalka ay kula jiraan ciidamada
Itoobiya oo uu sheegayin ay yihiin guumeysi doon ku soo duulay
dalka Soomaaliya.
Macallin
Xaashi “Waxaa la helay daawada Taangiga”
Macallin Xaashi oo ka mid ahaa xubnihii
ka qaybgalay shirkii Ereteriy dhawaana dib ugu soo laabtay
Magaalada Muqdisho ayaa waxa uu ka dhawaajiyey in la helay
daawadii Taankiga, hase yeeshee Macallin Xaashi ma
faahfaahin waxa ay tahay daawadaasi, balse waxay dadku u
fasirteen in ay tahay hubkii lagula dagaalami lahaa
Taangiyada ciidamada Itoobiya.
“Insha Allaah dalka way ka baxayaan
ciidamada Itoobiya kuwa dabadhilifka u ah” ayuu si kulul u
yiri Macallin xaaji oo sheegay in uu ku sugan Magaalada
Muqdisho oo uu sida uu sheegay ka wado dagaalo uu kaga soo
horjeedo ciidamada Itoobiya iyo kuwa Dowladda Federaalka.
Macallin Xaashi waxa uu u soo jeediyey
ciidamada Dowladda Federaalka in ay isaga baxaan Dowladda
Federaalka oo ay ku soo biiraan halganka lagula jiro
ciidamada Itoobiya. Hadalka ka soo yeeray Macallin Xaashi
ayaa waxa uu ku soo beegmay xili ay magalada Muqdisho ku soo
qulqulayaan taangiyo ay leeyihiin ciidamada Itoobiya, waxa
uuna shacabka u sheegay in aysan marnaba ku niyad jabin
hubkaasi ay wataan ciidamada Itoobiya.
Max’ed Xasan Xaad
“Ciidamada Itoobiya ballantii ayay nooga baxeen”
Guddoomiyaha Golaha
Midnimada Beelaha Hawiye Max’ed Xasan Xaad oo shalay shir jaraa’id
ku qabtay magaalada Muqdisho ayaa sheegay in uu xiriir dhex maray
ciidamada Itoobiya iyo Odoyaasha Beelaha Hawiye, kaas oo la xiriira
sidii ciidamada Itoobiya loogu wareeji lahaa maydadka askar kaga
dhimatay dagaalkii ka dhacay Magaalada Muqdisho maalintii doraad
ahayd kaas oo ay ka qaybgaleen dhamaan qaybaha kala duwan ee
Bulshada ee ku nool Gobalka Banaadir.
Max’ed Xasan Xaad
waxa uu sheegay in ay dadaal dheer sameeyeen kadibna ay ku
guuleysteen in ciidamada Itoobiya ku wareejiyaan askartii looga
dilay dagaalka, hase yeeshee Xaad waxa uu sheegay in ciidamad
Itoobiya uga baxeen ballantii ay lahaayeen oo ahayd in ciidamad
itoobiya soo wareejiyaan dad ay ku qabqabteen Magaalada Muqdisho oo
ay qaarkood kala baxeen guryahooda. Max’ed Xasan Xaad waxa uu
sheegay in ciidamada Itoobiya ay gacanta ku hayaan dad fara badan oo
Soomaali ah oo ay qabteen kuwaas oo aan la ogeyn xaaladda ay ku
sugan yihiin, waxa uuna hadalka Xaad ku soo beegmay xili shalay
subaxnimadii ciidamada Itoobiya ay agagaarka Ifka Xalan soo dhigeen
afar qof maydkooda, oo uu ku jiro mid ka mid ah shaqaalaha Idaacadda
Horn Afrik oo lagu magacaabi Max’ed Xuseen Jaamac, waxayna taasi
Odoyaasha Beelaha Hawiye ku tilmaameen mid ka baxsan
bini’aadannimada.
Dhanka kale Max’ed
Xasan Xaad oo wax laga weydiiyey waxa ka soo baxay kulankii Beelaha
Hawiye ayaa waxa uu sheegay in ay ugu muhiimsaneed in ciidamada
Itoobiya sida ugu dhaqsiyaha badan uga baxaan Soomaaliya, maadaama
aysan ku imaan rabitaanka ummadda Soomaaliyeed, sidoo kalana gargaar
deg deg ah lala soo gaaro dadka Soomaaliyeed ee barakmacay oo uu
sheegay inay ku dhibaateysan yihiin duleedka Magaalada Muqdisho iyo
waliba gobalada ku dhow dhow, sidoo kale qodobada shirka Beelaha
Hawiye ka soo baxay ayuu sheegay in ay ka mid ahaayeen in ay soo
dhaweynayaan cid kasta oo dooneysa in ay waxka qabto dhibaatada
Soomaaliya, waxa uuna Goluhu walalwal ka muujiyey ciidamada Itoobiya
ee ku soo qulqulaya dalka Soomaaliya, kuwaas oo uu goluhu tilmaamay
in ay donayaan in ay xasuuq gaystaan.
Maydka Afar qof oo
ay Ciidmada Itoobiya soo dhigeen Ifka Xalan
Shalay subaxnimadii ayaa dadweynaha ku nool Magaalada Muqdisho waxay
ku soo baraarugeen maydka afar oo ay ciidamada Itoobiya soo dhigeen
agagaarka Ifka Xalan ee Jidka warshadaha, afartaas oo la sheegay in
ay ka mid ahaayeen dhowr qofood oo ay ciidamada Itoobiya guryahooda
kala baxeen.
Afartaasi qof ayaa waxaa ku jiray mid ka mid ah shaqaalaha Idaacadda
Horn Afrika oo lagu magacaabo Max’ed Xuseen Jaamac, waxayna afarta
qof la sheegay in ay da’doodu ka sareysay Konton sano jir.
Arrintaan ayaa waxaa walaac ka muujiyey Hay’adaha xaquuqda aadanaha
iyo Odoyaasha Beelaha Hawiye oo ku tilmaamay mid ka baxsan
bini’aadannimada.
Ma
ahan markii ugu horeysay oo ay ciidamada Itoobiya ku kacaan falal
noocaan oo kale ah, iyadoo horey loogu eedeeyey inay tacadiyo dhowr
ah ka gaysteen dalka Soomaaliya, kuwaas oo isugu jiray dil, dhac,
jirdil iyo kufsi.
Maanta oo la
filayo in Xubnaha Baarlamaanka yeesheen kulan
Wararka ka imaanaya Magaalada Baydhabo waxay sheegayaan in kulankii
shalay la filayey in ay isugu yimaadaan xubnaha Baarlamaanka uu
baaqday, kadib markii xildhibaanada lagu wargeliyey in kulankaasi la
qaban doono manta oo axad ah.
Xildhibaanada ayaa waxaa hor yaala qodobo ay ka mid yhiin go’aanadii
ka soo baxay shirkii dib u heshiisiinta ee lagu soo gebagabeeyey
magaalada Muqdisho, waxaana ugu muhiimsan qodob uu si aad ah u
daneynayo Madaxweyne C/llaahi Yuusuf Axmed oo ah in Ra’isul
Wasaaraha laga soo xulo Banaanka Baarlamaanka, hase yeeshee
Xildhibaanada qaar ka mid ahaa iyagu diidan in Ra’isul Wasaaraha
laga keeno meel ka baxsan Baarlamaanka. Taas oo keentay in dib loo
dhigo kulankii shalay, iyadoo laga cabsi qabo in kooramka kal
fadhiga baarlamaanka uu buuxsami waayo, maadaama weli ay careysan
yihiin taageerayaasha Ra’isul Wasaarihii hore ee Cali Max’ed.
Maanta ayaa ayay kala caddaan doontaa in Ra’isul Wasaaraha laga soo
xulo banaanka iyo in gudaha Baarlamaanka laga dhex keeno. hase
yeeshee Beesha Caalamka ayaa C/llaahi Yuuusuf uga fadhida in uu soo
xulo Ra’isul Wasaare qanciya Ummadda.
Banaanbax looga
soo horjeedo joogitaanka ciidamada Itoobiya oo ka dhacay Muqdisho….
Banaanbaxyo looga soo horjeedo joogitaanka ciidamada Itoobiya ayaa
ka dhacay qaybo ka mid ah Magaalada Muqdisho.
Dadkaan banaanbaxayey oo watay boorar ay ku qornaayeen “Doonimeyno
ciidamada Itoobiya” “Ha naga baxaan ciidamada Itoobiya” ayaa sidoo
kale waxay ku dhawaaqayeen “Waan la dagaalameynaa haddii aysan
ciidamada Itoobiya ka bixin dalka Soomaaliya”.
Banaanbaxyadaani ayaa ku soo beegmay xili ay ciidamada Itoobiya
qulqulayaan Magaalada Muqdisho, iyadoo arrintaasi ay walaac ka
muujiyeen Bulshada Soomaaliyeed ee ku nool gobalka Banaadir.
Banaanbaxa ayaa waxa uu ka dhacay deegaanka Degmada Dayniile, Suuqa
Xoolaha iyo Wadada Sodonka, waxaynu dadku ahaayeen kuwo u socday
raxan raxan, mana jirin cid soo abaabushay, waxayna u ekaayeen kuwo
iyagu is abaabulay oo ka careysan joogitaanka ciidamada Itoobiya ee
dalka Soomaaliya.
Todobaadkii hore ayaa waxaa Magaalada Muqdisho ka dhacay iska hor
imaadyo aad u xoogan kuwaas oo lala galay ciidamada Itoobiya kuwa
Dowladda Federaalka, waxaana khasaare loo gaystay ciidamada Itoobiya
kuwa Dowladda Federaalka, waxayna sidoo kale waxyeelo soo gaartay
dad rayid ah. Ciidamada Itoobiya oo dhowr meelood ka degan Magaalada
Muqdisho ayaa waxay ahaayeen kuwo heegan buuxa ku jira, iyaogo ka
cabsi qaba in ay weeraro kaga imaadaan kooxaha ka soo horjeeda.
Isku
soo wada duuboop xaaladda Magaalada Muqdisho ayaan weli dhinacna u
dhicin, iyadoo dadku jiraan walwal iyo cabsi, waxaana maalinba
maalinta ka dambeysa ka sii barakacay Magaalada dad hor leh, sidoo
kale dadkii banaanbaxay waxay beesha caalamka ka codsadeen in
gargaar bini’aadannimo la soo gaaraan.
Max’ed Dheere oo
ku eedeeyey Ereteriya in ay ka dambeyso dagaalada Muqdisho ka socda
Guddoomiyaha Gobalka Banaadir Max’ed Dheere ayaa ku eedeeyey
dowladda Ereteriya in ay iyadu ka dambeyso dagaalada ka socda
Magaalada Muqdisho, isla markaana ay dalka soo galeyneyso hub iyo
ciidan.
Max’ed Dheere waxa uu sheegay in Dowladda Ereteriya aysan ogoleyn in
Soomaaliya ay ka dhalato Dowlad.
Maalintii doraad ahayd ayuu Max’ed dheere ku eedeeyey saddex ka mid
ah hogaamiyaasha Maxaakiimta Islaamiga ah in ay qalalaaso ka wadaan
Magaalada Muqdisho, isagoo si gaar ah farta ugu fiiqay Mukhtaar
Roobwo (Abuu Mansuur) Fu’aad Shongole iyo Xasan Turki.
Max’ed Dheere waxa uu sheegay in Dowladda Ereteriya ay hub soo
gelineyso xeebaha Soomaaliya, hase yeeshee mas’uul u hadlay
Odoyaasha dhaqanka Beelaha Hawiye ayaa sheegay in c iidamada
Itoobiya yihiin kuwa xasuuqa iyo dhibaatada ka wada Magaalada
Muqdisho.
Odoyaasha waxay sheegeen in haddii ciidamada Itoobiya ka baxaan
Soomaaliya ay shacabka Soomaaliyeed yihiin kuwo heshiisn kara
maamulna Sameyn kara.
Todobaadkii la soo dhaafay ayuu Max’ed Dheere bixiyey wareysiyo kala
duwan kuwaas oo aragtiyo kala duwan ay ka baxsheen dadku.
Iska hor imaad
shalay ka dhacay Magaalada Muqdisho
Shalay maqribnimadii ayaa iska hor imaad aad u xoogan waxa uu ka
dhacay saldhigga degmada Hodan oo ay ku sugan ciidamada Dowladda
Federaalka iyo kooxaha ka soo horjeeda. Dagaalkaan oo la isku
adeegsaday hubka noocyadiisa kala duwan ayaa waxa uu yimid xili ay
saldhiggaasi weerar ku qaadeen kooxaha ka soo horjeeda Dowladda,
ilaa iyo haddana lama oga khasaaraha uu dagaalkaasi keenay, waana
markii shanaad oo saldhigaasi weerar lagu qaado, iyadoo horey ay
dagaal ula wareegeen kooxaha ka soo horjeeda Dowladda iyo
jooigitaanka ciidamada Itoobiya.
Ciidamada Dowladda
FKMG ayaa isku baahiyey dhinaca tarabuunka iyadoo, todobaadkii la
soo dhaafay wadada tagta tarabuunka iyo isgoyska Kaasabalbalaare ay
ahayd mid xiran oo aysan marin Gawaarida, iyadoo Gawaaridu ay
mareysay wadooyinka qardo jeex ah oo ku yaala xaafadaha dhexdooda.